1 maart 2024

Lente 2024

Meer over de lente van 2024: Weeroverzicht 2024
De laatste actuele Weetjes:
link ‘De laatste weetjes’
(na het weerbericht)

Een overzicht van de Lente overzichten en grafieken anno 2023:
– De astronomische Lente en zonuren (20 juni 2022, met tussenstand 2023)
– De maanden maart, april en mei
– Zonuren tabel van de Hoofdstations en De Bilt
– Alle tabellen over de lente t/m 2023
– Update van de Tabel record data van de hoofdstations met de 30 jarige gemiddelden 

De trend van het aantal zonuren en neerslag over 30 jaar over de hoofdstations anno 2023.
‘De lente steeds zonniger en dan ook droger’ 

Maart 2022  startte zeer zonnig en werd record zonnig. Ook over de eerste 10 dagen was ze het zonnigste ooit (met 9 dagen op rij bijna het maximaal aantal zonuren per dag) en met veel nachten met vorst (7 op rij), op 5 en 7 maart ook met matige vorst. Na de eerste 31 dagen van de lente van 2022 was deze record zonnig. Ook is relatieve vochtigheid voor de maand maart was record laag met 67,5%. Het record voor maart stond op 2013 met 68,9%. 18 maart 2022 noteerde de hoogste gemiddelde luchtdruk over en etmaal voor maart, en ook voor alle andere maanden buiten de wintermaanden, met 1043,1 hPa.  De maand maart werd voor het eerst zonniger dan de norm (van 2020) over de zomermaanden.




Het voortschrijdend inzicht van de lente: de harde klimaatcijfers – de lente al 1,48° boven klimaatnorm 
Vooral de lente wordt beduidend warmer, zonniger en niet natter.
Kijkend naar de klimaatnorm staat de norm van 2020 al op +1,48°! Ook het aantal warme dagen stijgt fors en het aantal zonloze dagen daalt.
Daarnaast wordt de lente (en al haar maanden) als enige seizoen niet natter. Zonniger worden alle seizoenen.

Naar Klimaatdashboard KNMI:  de Hoofdstations met de trends

Lente: perioden van de 30 jarige norm, met die van 2020 & de voorlopige norm van 2030 (periode 2001-2023)

De zonnigste maanden van maart – ook van de hoofdstations, het record uit 2022

Record hoge luchtdruk in maart 2022 (over de periode lente/zomer/herfst)
De lente van 2022 was bijzonder in de maand maart. De luchtdruk was ook hoog (al daalde het gemiddelde sterk de laatste 2 dagen van de maand)

Record lage relatieve luchtvochtigheid in 2020 over de lente (met de maand maart 2022)
De lente van 2020 was naast record zonnig ook nog eens ‘droog’. De luchtvochtigheid was record laag, ook als je kijkt naar alle seizoenen. Alleen de zomer van 1947 komt nog in de buurt met een luchtvochtigheid van 66,4%. Er viel ook weinig neerslag in de lente, bijna niets vanaf 15 maart 2020, dus droogde de grond nog sneller uit. Maart 2022 was record laag in de relatieve vochtigheid. 


Maart 2022, met de gegevens over de maximum temperatuur en de neerslag (ook over de hoofdstations)

2020 / 2023 : De lente van 2020 record zonnig  & Maart 2022 extreem zonnig
Ze stond na 23 mei 2020 al op plaats 1 zonnigste. Meer dan 50% van de dagen van de lente >= 10 uur zon.
Maart 2020 werd frisser dan februari, maar februari was met 7,2° dan ook 1 graad zachter dan dat maart normaal is. De minimumtemperatuur lag in maart op 2,7° (norm 2,3°), maar was lager dan in alle wintermaanden.
Begin maart was nat, na de 11e maart was er in het zuidwesten en uiterste zuidoosten van het land al meer neerslag gevallen dan over normaal de gehele maand (normaal is 60 mm over de hoofdstations). Vanaf 21 maart 2020 werd het heel zonnig en droog, van 21 tot 29 maart onafgebroken zonneschijn in totaal 101 uur zon (*), voor het eerst kwam de wind dit jaar (en over de vorige winter) uit de oosthoek. De laatste decade van maart, de start van de astronomische lente, was dan ook het zonnigste ooit met ruim 117 uur zon.
(*) de record zonnige laatste decade van maart 2020 en de record zonnige 1e decade van maart 2022 met 92 uur zon (datum 11 maart). Hieronder de 3 zonnigste maanden van maart, naast die van maart 2020.
De super zonnige lente van 2020 begon eigenlijk pas op 21 maart.
Maart 2022 sloeg toe in zonuren in maart en stond na 24 maart al op plaats 1. Op 31 maart scheen de zon niet, er viel wel sneeuw.

2020 / 2023 : Zonuren tussenstand over de Lente tot april, ook over de hoofdstations
De Norm tot april is gemiddeld 330 uren zon. 2023 noteerde 302 uur, over de hoofdstations 306 uur

 

 

April 2020 werd ongeveer 2 graden zachter dan de normaal van ‘2010’. De eerste warme dag was 6 april, vorig jaar was dat 7 april. Van 19 t/m 23 april scheen de zon de gehele dag. Ook van 5 t/m 9 mei scheen de zon onafgebroken. De Bilt heeft momenteel in totaal 21 warme dagen (de norm 2010 13,5).
De zon scheen in De Bilt in de lente op 49 dagen meer dan 10 uur, Eelde staat hierin op 41 dagen. In De Bilt waren dat er in 2011 ‘slechts’ 33 over de lente. Ook dit aantal zeer zonnige dagen is niet normaal, het is 53% van alle dagen in de lente!
Eelde was als enige van de belangrijkste weerstations ook nog het droogste over de lente, maar de neerslag op 22 mei zorgde er voor dat 2020 achter 1996 terecht kwam. De droogste astronomische lente is 1996 met 67 mm, 2020 kwam aan 85,7 mm.

Zonuren in de Lente: wat helemaal niet kon gebeurde toch…, het record aantal zonuren uit 2011 werd verpulverd. 
Hoe zonnig de lente van 2020 is is te zien in de tabel t/m april en de tabel na de lente van 2020 met de eindstanden van de overige jaren en 2011
.
Op 23 mei 2020 was het zover. 2020 is de zonnigste lente vanaf de metingen (vanaf 1901).
Terug naar 2011; mijn moeder overleed in februari 2011 en kon daarom niet genieten van deze zachte en super zonnige lente. Al tijdens die lente was duidelijk dat 2011 met overmacht het zonnigste zou worden.  Wij  dachten (mijn vader en ik): ‘dat record wordt voorlopig niet verbroken’.
Het is 2020 en de eerste “maand” van de astronomische lente is dan al met afstand record zonnig, zij overschreed de 300 uur. Deze was zelfs zonniger dan de zonnigste juni, die van 1959 met 301 uur. De astronomische lente was na 31 mei al record zonnig, met zelfs nog 20 dagen te gaan. De astronomische lente was zelfs nog zonniger dan de zonnigste meteorologische zomer van 1947. Na 20 juni was het totaal 850,7 uur (over de periode 20 maart – 19 juni was dit ook een record met 842,1 uur). Ter vergelijking: de zomer van 1947 kwam aan 839,8 uur.
Niemand kon echt bevroeden dat 2011 zo snel verslagen zou kunnen worden. ‘Dat was toch onmogelijk….’
Het geeft maar opnieuw aan hoe zonnig het tegenwoordig is in Nederland. Op 23 mei 2020 werd het record van 2011 verbroken in De Bilt. Voor de hoofdstations tezamen werd het record verbroken op 25 mei. Den Helder (hoofdstation De Kooy) verbrak als eerste het record uit 2011 op 22 mei. Vlissingen, Eelde en Maastricht overschreden hun eigen record op 26 mei.
Na 5 mei had de zon al meer geschenen in de lente dan normaal (506 uur om 502 uur,  ‘de normaal van 2010’, al kwam de normaal van 2020 op 546 uur). Ook mei was erg zonnig. Het totaal aantal uur over de lente werd 791 uur in De Bilt, welke de lente van 2020 zelfs in de top 4 zonnigste zomers zou brengen, terwijl in de lente het maximaal aantal uren zon per dag lager ligt! Gemiddeld staat de zon in de lente per dag 1,75 uur minder boven de horizon dan in de zomer.
Over de Hoofdstations gerekend werd dat zelfs een top 3 notering t.o.v. de zomer, nog voor 1959. Den Helder kwam uit op ruim 847 uur, welke extreem veel uren zijn en record hoog is gemeten over de hoofdstations. Ook in Denemarken, The UK, België en in delen van Duitsland werden de records gebroken.
Opvallend is verder dat de lente over de eerste 2 maanden in 10 jaar tijd een halve graad zachter geworden is, maar april is dan ook al 1,8° zachter dan de vastgestelde klimaatnorm van Parijs!

De super zonnige lente van 2020 om die van 2022:
De tabel over de gehele lente over de Hoofdstations en De Bilt tot 2023
In De Bilt bleef 2022 nog tot 18 mei het zonnigst, de lente van 2020 bleef het zonnigst.
De lente van 2022 liet de lente van 2011 wel achter zich in zonuren. Na 25 mei stond 2022 al op plaats 2.
 

De Astronomische lente en de zonuren t/m 2023 : 21 maart – 20 juni

De astronomische lente van 2023 was zeker niet nat, juist erg zonnig (update 20 juni 2023)
Al was de lente van 2023 aan de natte kant en niet zo zonnig, de astrologische lente (21 maart tot 20 juni) was dat geheel niet en uiterst zonnig.
Ze kwam uit op plaats 45 natte ‘Lentes’ , dus was ze niet nat (metingen vanaf 1901).
Ze was naast niet nat en wel erg zonnig ook nog zacht, op plaats 7.

De maanden van de lente
Maart is een maand van uitersten, soms vriest het nog stevig en later in de maand is het dan zacht. Dan is het nat, dan is het droog.
Gemeten vanaf de klimaatnorm van Parijs (norm 1850/1900) is maart één van de maanden die stevig opwarmt 
Grootste temperatuur verschil in 2005
Uniek was de temperatuurstijging in maart 2005. Na de koudste nacht op 4 maart in Marknesse werd het twaalf dagen later op diverse plaatsen in Zeeland, Brabant en Limburg > 20°. Het werd 21°C in Gilze Rijen, welke een verschil is van ruim 40 graden in 1 maand! Volgens de klimatologische archieven van het KNMI is dit het grootste temperatuurverschil in maart sinds 1901.
Maart tot aan 2023, 2023 was nat. 2022 record zonnig, en samen met 1929 maar met 1 dag met veel neerslag 

April tot 2023: ze warmde het snelste op van alle maanden, al doen de wintermaanden anno 2022 niet veel meer onder
Gemeten vanaf 1980 (klimaatnorm 1951/1990) warmde van alle maanden april het snelste op.
Ze is in 30 jaar (vanaf 1990 tot 2020) 1,8 graad zachter geworden. Kijkend naar het gemiddeld hoogste maximum, dan zelfs met 3 graden!
April 2021 viel uit de toon, ze was zelfs koud, waardoor het gemiddelde over de periode 2001 tot 2021 ‘daalde’ naar 10° en het gemiddelde hoogste maximum van 23,6 naar 23,3° over deze periode (2021 noteerde slechts 17,8°).
April is nog steeds de droogste maand van het jaar en ze wordt nog steeds zonniger, ook na 2022, want de 200 uur werd ook in 2022 overschreden.
En het aantal zonloze dagen en dagen met neerslag >=1 mm neemt af.
Hieronder het overzicht van april tot 2023.  Voor mei zie ook Zonuren 1959

De maand Mei ook op de pagina ‘mei / september’ Zonuren 1959 

 

Top warme Lentes t/m 2023 – met bijzondere lentes
Mei 2022 op plaats 17 met slechts 15 dagen waar > 1 mm neerslag viel
Met de koudste lente, die van 1962, welke op plaats 5 staat van somberste. 1962 is ook het koudst over de periode mei-september

Droge perioden nemen in de lente het meeste toe:
Vooral in het voorjaar neemt de gemiddelde lengte van droge reeksen toe. In 1961-1990 was de gemiddelde lengte van de droge reeks in april 4 tot 4,5 dag, inmiddels is dat 5 tot 5,5 dag (norm 2020). De reden voor de toename is dat hogedrukgebieden langer blijven liggen in het voorjaar. Het maakt ons voorjaar droger en zonniger.

Lentes in De Bilt met tropische dagen:

1922: 32,8° – met 3 tropische dagen (hittegolf)
1944: 31,5° – met 2 tropische dagen
1976: 30,4° – met 1 tropische dag
1998: 32,0° – met 2 tropische dagen
2005: 30,7° – met 1 tropische dag
2017: 31,9° – met 1 tropische dag, Den Helder 1e tropische dag (31,0°) in mei sinds de metingen daar
2018: 30,7° – met 1 tropische dag
.

Wanneer de eerste zomerse dag in De Bilt:
Volgens het klimaatgemiddelde over de periode 1991-2020 komt het op 14 mei tot de eerste officiële zomerse dag in De Bilt. In de vorige klimaatnormaal (1981-2010) was 17 mei de dag dat het kwik in De Bilt steeg naar 25°. De vroegste zomerse dag was op 14 april 2007 (27,6°) en de laatste datum in het jaar was 18 juli 1906 (25,7°).  

Lentes 1901-2023 met hoog koudegetal:

 Lentes 1991 – 2023

2018 : meeste warme- en zomerse dagen en hoogste warmtegetal sinds 1901.

Link: Het ‘Reguliere KNMI overzicht’ (warme, koude, natte en zonnige jaren)

Hieronder de uitgebreidere tabel over de periode (vanaf 1706 betreffende de temperatuur). Opvallend is dat de jaren na 1990 “de macht grijpen” aangaande warme lentes. Ook 2019 kwam in de top 15 (na 2020 in top 16), dat kwam omdat mei te koud uitviel, anders was het een top 10 geweest. In het overzicht zijn ook de 2 koudste lentes vanaf 1706 meegenomen. Vanaf 1706 gerekend staat 1963 dan niet 1e, maar 13e op de lijst van koude lentes.

 The Spring until 2023 (temperatuur vanaf 1706)

Lentes 2001-2023 over de hoofdstations met 30 jarige normen
– Met de laagste / hoogste waarden gemeten vanaf 1906

De temperatuur in de lente: 1740 – 2023
Per 30 jarige perioden t/m 2020 – voorlopige norm voor 2030 ( 2001-2022: 9,94°)
Temperatuurstijging ‘Klimaat’ in de Lente: 1,8°C

Overzicht zonuren van de lente met 30 jarige normen t/m 2023
De norm van 2020 is al 546 uur en de norm voor ‘2030’ gaat in De Bilt momenteel richting de 580 uur.
In 10 jaar tijd is de lente gemiddeld over de hoofdstations 60 uur zonniger geworden. Dat betekent dat de zon in de lente de laatste 10 jaar gemiddeld meer dan 100 uur extra scheen. De lente is het seizoen dat het meest in het oog springt als je kijkt naar de neerslag, temperatuur en zonneschijn. Het is het enige seizoen dat droger geworden is en ze is nu al 1,5 graad boven de klimaatnorm, om over het aantal uren zon maar te zwijgen.
Voor de periode 2001-2030 is de schatting dat deze 580 uur gaat worden (na de periode 2001-2022). De lente van 2022 staat achter 2020 op plaats 2.
2023 bleef achter, maar mei maakte het aantal uren goed, de 570 uren zon werd overschreden (502 uur was de norm van 2010, 546 uur is de norm van 2020). 

 Naar overzicht zonuren per jaar: link Trend zonuren

 

Enige feiten van de lente vanaf 2005

2005: Historische sneeuw
Op 2 maart viel in Nederland veel sneeuw. In Friesland erg veel sneeuw, met een sneeuwdikte van 50 cm. In Friesland, Groningen en Drenthe riep deze sneeuwsituatie herinneringen op aan de sneeuwstorm van 14 februari 1979. De beelden van het ondergesneeuwde Nederland gingen de hele wereld over. Uit de archieven van de klimatologische dienst van het KNMI blijkt dat er op 11 januari 1959 voor het laatst op grote schaal meer dan 20 cm sneeuw viel. Op 5 maart viel er 2 tot 10 cm verse sneeuw bij, het meeste viel in het midden, westen en zuidwesten van het land.

De nacht van 3 op 4 maart was de koudste ooit in maart in ons land gemeten. Op veel plaatsen vroor het streng met minimumtemperaturen tussen -10 en -15° en op een aantal plaatsen zeer streng onder -15 graden. De laagste temperatuur op een KNMI-weerstation was van Marknesse waar het -20,7° werd, de Bilt meldde -14,4° en in Haarlem / Schalkwijk noteerde mijn vader -11°. Waarschijnlijk vroor het op de Veluwe , in de buurt van Otterloo, ook rond de 20 graden, terwijl het in Vlissingen slechts licht vroor. In het zuiden lag dan op dat moment nagenoeg geen sneeuw.

Grootste temperatuur verschil
Uniek was de temperatuurstijging in maart 2005. Na de koudste nacht op 4 maart in Marknesse werd het twaalf dagen later op diverse plaatsen in Zeeland, Brabant en Limburg > 20°. Het werd 21°C in Gilze Rijen, een verschil van ruim 40 graden in 1 maand! Volgens de klimatologische archieven van het KNMI is het temperatuurverschil in maart in elk geval sinds 1901 nog nooit zo groot geweest.

2007: Warmste ooit vanaf 1706
De lente van 2007 was met 11,7 °C de warmste ooit, het record van 1862 werd met ruim 1º verbeterd. De warme lentes van 2009, 2011, 2014 en 2018 volgden spoedig.

2009: Zachte lente die erg zonnig was
Ondanks het regelmatig warme weer, vooral in april, duurde het tot 25 mei voordat in De Bilt de zomerse grens van 25,0°C werd bereikt.
In De Bilt was de gemiddelde temperatuur 10,8°C tegen 9,5°C normaal, en eindigde het voorjaar op de 5e plaats achter 2007, 2011, 2018 en 2014 (11,7 om 11,2 om 11,1 en 11,0°C).

2011: Record zonnig (*) en ook warm en zeer droog
Het landelijk neerslagtekort was aan het einde van de lente al opgelopen tot 135 mm. Dat is een stuk hoger dan het tekort van 110 mm in recordjaar 1976. De voorjaarsdroogte van 2011 is daarmee erger dan ooit. Om het tekort weg te werken moest het zeker twee weken achtereen flink regenen waarbij grootschalig zo’n anderhalve maandsom zou moeten vallen. Achteraf gebeurde dat ook, want de zomer werd record nat met gemiddeld 350 mm, tegen 225 normaal.
In De Bilt scheen de zon ongeveer 685 uur en ook dat is meer dan eerder in de meetreeks. De kust zag de meeste zon met in Zeeland lokaal ruim 750 zonuren. Dat zijn waarden die zelfs op veel plaatsen aan de Spaanse zuidkust aan de hoge kant zouden zijn. Op de valreep werd het op 30 mei in het zuiden en zuidoosten 30 tot 31 graden (31,4 graden in Arcen), een tropische dag.
(*) 2020 sloeg alles in zonuren, waarmee 2011 naar plaats 2 werd verwezen.

2013: Koudste in 50 jaar en koudste Pasen ooit
De drie lentemaanden, maart, april en mei waren allen te koud, maar het grootst was de afwijking in de maand maart, die bijna vier graden kouder was dan normaal (gemiddeld over 1981-2010).
Op 5 maart was het warm, met een dag record in de Bilt sinds 1901 met 15,9°C.  Maar op de 10e werd de koudste 10e maart in de Bilt gemeten met slechts 1,0°C. Op 11 maart was het zelfs in het gehele land het gehele etmaal onder het vriespunt! Eelde, Den Helder en Leeuwarden noteerden zelfs 3 ijsdagen op rij van 16 t/m 18 maart. Dat het zo koud was in de Bilt gebeurde voor het laatst in 1928 (11 maart) en in 1942 en 1947 (beide op 12 maart). Daarnaast was het op paasochtend, de 31e maart, nog nooit zo koud. In Groningen werd het ’s nachts -5,3℃, een record met Pasen. Het opvallende is dat slechts 2 jaar hiervoor, in 2011, de warmste 1e paasdag genoteerd werd met 26℃.
De Bilt kwam tot 19 nachten met vorst (normaal is 8). Het koude getal voor maart was in de Bilt 7,6. Dat bleek net zo hoog te zijn als de gehele winter van 2014/2015!
Een apart artikel over maart/april 2013: artikel

2014: Op 1 na warmste sinds 1706 en zonnigste maart ooit
Nadat de lente van 2013 erg koud startte, zo warm was 2014. Voor de winter staat ze 2e achter 2007, maar ook 2e na 2007 voor de lente!  Drie dagen na elkaar was er een warmte record: 8, 9 en 10 maart. Ook 20 en 31 maart waren record warm. In maart waren 3 warme dagen, dat gebeurde nog niet eerder. Daarnaast scheen de zon 203 uur, zo werd het record van 2003 uit de boeken geschreven. Het gemiddeld maximum van 13,8° was ook een record voor maart. Er waren 14 ADS dagen, ook een record voor maart. Maart 2017 evenaarde dat aantal.
Alle lente maanden waren aan de warme kant, mei was erg nat. In Drenthe viel de meeste regen, lokaal meer dan 200 mm. In ruim een halve eeuw (sinds 1951) is in mei alleen in 1984 nog meer regen gevallen: Schinnen noteerde toen zelfs 222 mm.

2015: Zware storm na meer dan 35 jaar en de lente was zeer zonnig
Op de 31e maart kwam het tot windkracht 10 met zeer zware windstoten van tot 134 km/uur in een groot deel van het land. De laatste voorjaarsstorm was op 16 maart 1978 (windkracht 11).
April was droog en zeer zonnig. In de Bilt viel slechts 21 mm en met 240 uur zon behorende tot de top 5. Op 28 april vroor het -2,2℃, een datum record. Op vliegveld Twente werd het die ochtend -9,7℃ aan de grond.  Er viel ongeveer 126 mm tegenover normaal 171.
De lente van 2015 was zeer zonnig. Met het aantal zonuren eindigde 2015 als 4e (5e na 2020), gemeten vanaf 1901. De lente van 2015 was met 9,2°C wel aan de “koele kant”.

2016: storm met Pasen, in maart ’s nachts kouder dan in de winter, in april sneeuw en hagel. De lente was iets aan de natte kant door veel water eind mei. Mei was warm.
Maart en april waren te koud, maar omdat mei zacht was eindigde de lente met 9,5° normaal (norm 9,5° ‘2010’). In alle maanden scheen de zon meer dan normaal en kwam uit op 554 uur. Er viel 184 mm in De Bilt, al waren er andere plaatsen waar veel meer viel, dat kwam door de maand mei. Gilze-Rijen was het natste KNMI-station met 235 mm. In Hupsel viel de minste regen: 130 mm.
Maart
Op 16 maart had de maand al 13 nachten met vorst (de maandnorm is 8). Dat is redelijk bijzonder, vooral ook omdat de wintermaanden vooraf dat aantal niet overtroffen. Ook ’s nachts was het in maart gemiddeld kouder dan in de wintermaanden, met 1,3.
Het was een rustige en vrij droge maand, maar juist met Pasen (27 / 28 maart) viel er regen. Op 2e paasdag stormde het kortstondig langs de kust. Er werden windstoten bereikt van 113 km/uur in IJmuiden en 114 km/uur in Hoorn op Terschelling.


April
ging op het eind van de maand, na de eerste warme dag van het jaar op 3 april, ‘op zijn kop’, het werd koud met hagel en sneeuw. In Friesland zorgden zware hagelbuien in korte tijd voor meer dan 5 cm ‘ijs’ op het wegdek van de A32 en A31.

In de morgen van de 26e lag er sneeuw in o.a. delen van Drenthe, Overijssel, Groningen en Gelderland. In De Bilt werd het maar 7,7° op de 26e, een datum record. Op Koningsdag werd het toch nog 10,7℃, maar ook dan vielen er hagelbuien.
Op de 28e viel een dode in het verkeer door gladheid op de A6. De NOS meldde: ‘door onverwachte buien’, maar juist die dag werden er nog hagelbuien verwacht.
In Vaals lag er in de ochtend sneeuw op Koningsdag. In de Ardennen lag op Koningsdag op de Hoge Venen zo’n 20 à 25 cm sneeuw, terwijl Groenland een warmte record voor april noteerde van 19,1°. April was ook nat. De Bilt kwam tot 82,6 mm, in de top 10 natste.

Voor de laatste keer dat we zo laat in het seizoen nog met winterse perikelen te maken hadden, moeten we terug naar het jaar 1979. Na de strenge winter van 1979 (die één van de spectaculairste winters van de vorige eeuw was) viel er op 2 mei nog sneeuw. Schiphol noteerde toen maar 6°.

Meteogroup kwam met een mooi historisch verhaal, maar haalde dat van internet: koud in april 2016
Dus lees: April 2016

Mei startte zeer zonnig waarbij op Bevrijdingsdag de zon meer dan 14 uur scheen, wat de zonnigste 5 mei ooit werd. In de 1e decade van de maand scheen de zon 115 uur, de norm is 207 uur per maand. Alleen 2008 was nog zonniger over de 1e decade . Op de 7e werd het 25,8°en De Bilt kwam op 12 mei tot de 5e zomerse dag voor mei.
Met Pinksteren, 3 dagen later, werd het slechts 12,1° en 13,6°. Alleen Pinksterzondag van 31 mei 1936 was kouder met 11,6°. Ter vergelijking: met Pasen was het 13,3° en 12,9° en met Kerstmis 2015 14,0° en 14,9°. De koude met Pinksteren kon niet verhinderen dat mei 2016 in de top 10 warmste belandde, mede omdat het eind mei redelijk warm was, al vielen er plaatselijk zware onweersbuien.
Midden- en Zuid-Duitsland kreeg veel water te verduren eind mei. Hieronder een foto van een tornado in Nordrhein Westfalen op 27 mei.

Ook België en Nederland werden getrakteerd op veel water op 30 mei. Op verschillende plaatsen viel meer dan 80 mm binnen 12 uur!

2017: Zeer zacht, zonnig en droog.
Maart was zeer zacht met 8,6° (op plek 2 achter 1991),  2,4 graden boven normaal en ze was zonnig, met 176 uur een 9e plaats,  (norm 122 uur). Het gemiddelde maximum was 13,3° (een 2e plaats, achter 2014 dat aan 13,8° kwam). Maart had 14 ADS dagen, net zoveel als recordjaar 2014. April was fris, zelfs kouder dan maart (8,557° om 8,594°), met een gemiddeld maximum van 13,2°. Mei werd met 15° ruim 1,8° zachter dan normaal, een top 3 plaats. De lente had 20 warme dagen (de norm is 13) en 6 zomerse dagen (norm 3,8). Het warmtegetal: een top 3 plaats met 20,6. Op de 27e mei werd het 31,9° in De Bilt.

De maand maart in Europa: 
KMI – België: Ukkel kwam in maart aan een etmaalgemiddelde van 9,5° (norm 6,8°), wat een record is, gelijk aan 1991. Het gemiddelde maximum was daar 13,7° (het record is 14,1° uit 2014).
In Duitsland was het gemiddelde, gemiddeld over het gehele land, 7,2º tegen normaal 3,3º in maart, welke een record was. 1938 en 1989 kwamen op 7,0º.
In Oostenrijk was het de warmste maart in een reeks van ruim 250 jaar. Landelijk bedroeg de afwijking +3,5°. Wenen, met metingen vanaf de 18e eeuw, kwam uit op gemiddeld 10,6° tegen normaal 6,6º.

2018: Startte koud en werd zeer zacht  –  hoog koudegetal en warmtegetal
De lente startte koud, op 1 maart brak De Bilt opnieuw het etmaalrecord van 1929 (ook op 28 februari), het werd -4,7°. Het laagste maximum was op de 1e, 2e en 3e maart op Terschelling met een maximum van -3,7°, -2,3° en -0,5°. Daar lag dan ook sneeuw, tot 10 cm. Op 4 maart trad de dooi in, werd het zacht tot 16° rond de 10e, waarna het tussen de 17e en 21e opnieuw vroor, tot -6° in Nieuw-Beerta. Op de 17e vroor het zelfs overdag. Maart werd 1,5° kouder dan normaal. Het koudegetal was 12,7, een 10e plaats vanaf 1901. Maart was 1,5 graad kouder dan normaal.
In delen van Groot-Brittannië en Ierland was het bar en boos. Bij veel wind viel er erg veel sneeuw. In Vale of Glamorgan (Wales) viel in 1 dag al 50 cm. Het was zeer onveilig de weg op te gaan. Op 4 maart viel de ‘droge dooi’ in. Daarna werd het zacht, tot 16°, maar de 17e en 18e was het rond het vriespunt, met ’s nachts op de 19e in het noordoosten -6°. In Gelderland en delen van aansluitende provincies werd de 17e een ijsdag genoteerd, dagrecords.

April werd 3 graden zachter dan normaal. 7 en 8 april noteerden dagrecords, het werd 21,7° om 23,4°. Op 19 april werd het zelfs 27,4°. April had 3 zomerse dagen, voor de gehele lente is 4 normaal. Eind april was het nat, 29 en 30 april tezamen leverden in de Bilt 47 mm op. De lente kwam uit op 30 warme dagen en aan 16 zomerse dagen, bedien een record. Mei kwam uit op 21 warme dagen en op 13 zomerse dagen. Beiden zijn absolute records sinds de metingen vanaf 1901.  Mei werd record zacht met 16,43°, welke 3,3 graden zachter is dan normaal en werd daarmee de zachtste sinds 1706, zodat de lente uit kwam op 11,1° (norm 9,5°), welke een top 3 plaats is. De laatste decade van mei was gemiddeld 20,5°, wat voor een zomermaand zelfs warm is. Mei 2018 werd de zachtste sinds de metingen vanaf 1706, in 1889 was het 16,0°. Mei 2018 was dan ook warmer dan de gemiddelde maand juni (15,6°). Het warmtegetal was ook record hoog met 31,3. De lente was ook aan de zonnige kant met 590 uur zon. Wel viel er plaatselijk zeer veel neerslag bij stevig onweer op de 29e, soms viel wel meer dan 60 mm, vooral Limburg werd getroffen door wateroverlast.

2019: Startte nat, werd redelijk zacht en zonnig en werd uiteindelijk vrij droog
Maart werd veel zachter dan normaal (top 9) en veel zachter dan vorig jaar, toen het vroor begin maart. De lente kwam uit op ruim 10,2 graden, terwijl 9,5° de norm is van ‘Norm 2010’.
Na de zonnige maand februari werd het wisselvallig begin maart waarbij de zon weinig of nauwelijks scheen. Er viel veel regen in maart, De Bilt noteerde 104 mm (top 6) met 60 mm in de eerste decade (normaal over de gehele maand is 67 mm). Daarnaast waaide het vaak hard tot stormachtig over de periode 4 tot 17 maart. Op 10 maart noteerde zuidelijk Nederland (Zeeland) de eerste storm van het jaar. Uitzonderlijk waren de zeer zware windstoten zo ver in het binnenland, met in Ell ( Limburg) windstoten tot 119 km/uur. Op 7 en 8 april vielen de 1e warme dagen te noteren. Daarna werd het een tijdje fris, maar was het wel meest droog, op 13 april was het maar 7 graden. April en mei waren vrij droog, al viel er op 28 mei in het midden en zuiden veel regen in de vorm van stevige buien waarbij het ook onweerde, in Zeeland plaatselijk 24 mm en op de Veluwe en Zuid Limburg meer dan 15 mm. Het koudegetal voor de lente van 2019 was 0, vorig jaar was deze 12,7. Vanaf 18 april tot 24 april was het warm, dus ook met Pasen op 22 april. Eind april en begin mei was het koel met temperaturen soms onder de 10 graden, al scheen de zon af en toe nog wel geregeld. April kwam aan 247 uur zon, welke een 4e plaats is, 2007 noteerde 284 uur. Mei leverde vooral in het noordoosten en oosten van het land tot aan de ijsheiligen nachtvorst op, met minima dagrecords aldaar. De maxima lagen gemiddeld over de 1e decade op 13,1° in De Bilt, normaal is dat 16,8°. De maximum temperatuur van mei was maar iets hoger dan die van april (16,46° om 16,36°). Mei was ruim 4,7 graad kouder dan vorig jaar, maar dat was de warmste mei sinds 300 jaar.  Landelijk viel 154 mm tegen 172 mm normaal in deze lente. Er waren 16 warme dagen, 9 in april en slechts 7 in mei. De ‘normaal van 2010’ is 13,5 in de lente. Mei werd 1,4 graad kouder dan normaal en opvallend hierbij is dat de maximum temperatuur voor mei (16,46°) ongeveer net zo ‘hoog’ was als die van april (16,36°C). Het aantal uren zon voor de lente was hoog, ze kwam op 586 uur, de norm van 2010 is 502 uur. Gemiddeld over het land scheen de zon 593 uur, normaal 517 uur. Er viel landelijk 154 mm tegen normaal 172 mm. De Bilt kwam aan 181 mm. Er waren geen zomerse dagen. 

2020: ‘Gestoord zonnig’, vanaf 15 maart droog en vanaf 21 maart zonnig: Lente record zonnig, april landelijk record zonnig
Tot en met 14 maart was de lente nat en wisselvallig (65 mm). Van 15 tot 20 maart was het droog maar nog niet super zonnig.
Vanaf 21 maart werd het zeer zonnig (de eerste 9 dagen scheen ze onafgebroken) en de droogte en de zonnige dagen duurde voort tot het eind van de lente. Vanaf 15 maart tot 31 mei viel er in De bilt maar 26 mm (het droogste over deze periode is 1996 met 56,5 mm). De laatste decade van maart was dan ook met afstand record zonnig. April werd op vele plaatsen record zonnig (net niet in De Bilt). Mei was zelfs de 3e zonnigste maand ooit, mei 1989 staat in die lijst op plaats 1. Over de gehele lente scheen de zon ‘gestoord’ veel. Landelijke gezien kwam deze boven de 800 uur uit, terwijl de norm van 2010 maar 500 uur was.
Verder was de Lente van 2020 betreffende de relatieve luchtvochtigheid record droog. Dit kwam mede doordat de wind veel uit noordelijke richtingen kwam, die lucht is meest veel droger dan de lucht die wordt aangevoerd met een zuidwestelijke tot zuidelijke stroming. Alleen de zomer van 1947 kan aan deze cijfers tippen. Alle seizoenen komen minimaal aan 70% (de Zomer van 1976 staat 3e met 70,1%), de Lente van 2020 kwam uit op 65,7%, 1947 noteerde 66,4%.      

2021: Fris met zeer weinig warme dagen
Een wisselend weerbeeld in de eerste week van maart, van zonnig warm naar zonnig koud. Op 6 maart werd matige vorst genoteerd. Op 11 maart stormde het (kracht 9) en vooral in de kustprovincies waren er flinke windstoten tussen 110 en 124 km/uur. Maart was iets aan de koele kant, al was het zeer zacht de laatste dagen van maart. Op de 29e maart werd het 20° in Brabant en Limburg, op de 30e 21,3° in De Bilt. Op de 31e maart werd het 26,1° in Arcen, een maandrecord voor Nederland. April was fris (ze kwam in de top 15 koudste april maanden en was ze maar net iets warmer dan maart) en vielen er sneeuwbuien op 5 april (2e paasdag) waarbij het plaatselijk wit werd. Ook de dagen daarna was het op sommige plaatsen wit door sneeuw of hagel. In de vroege ochtend van de 7e lag er zelfs 5 tot 7 cm in delen van Oost Brabant en Limburg. Vaalserberg kwam zelfs tot 20 cm. Daarna volgde een vrij zonnige maar koude periode met 8 vorstdagen: van 11 april tot 14 en van 16 tot 18 april, en op 23 april. Eelde noteerde zelfs 18 vorstdagen in april. Alleen in 1917 en 1929 had Eelde er meer (20 om 19). April was 3 graden kouder dan de normaal van 2020.
De Lente van 2021 had 16 vorstdagen, normaal 12. April was vrij droog, als je 29 april  in Flevoland niet mee telt, waar op 1 dag plaatselijk meer dan 50 mm viel, welke meer is dan de normale maand hoeveelheid, terwijl het in het zuidoosten van het land droog was die dag. Mei startte zoals april eindigde, erg koel. Het was wachten op de eerste warme dag sinds 31 maart, die kwam op 9 mei. Na 9 mei stond de teller pas op 3 warme dagen. Alleen 1983, 1957 en 1941 hadden er 1 om 1 om 2 in de lente. Uiteindelijk kwam het aantal op 5 warme dagen door 2 warme dagen op 30 en 31 mei. In mei viel er op erg veel dagen neerslag (24 stuks, tegen normaal 13) en de maximumtemperatuur bleef flink achter, ze kwam uit op 15,6° tegenover normaal 18,4° (norm 2020).
      

2022: De Lente van 2022 op 1 na zonnigste na 2020 – na droogte 3 dagen flinke regen
2020 snel opgevolgd door weer een super zonnige lente. De start was droog en record zonnig, tot 18 mei gemeten was 2022 in De Bilt het zonnigst.
2022 verpulverde net als 2020 het aantal zonuren over de lente, dat van 2011, maar versloeg 2020 net niet. De lente van 2022 had 37 dagen met meer dan 10 uur zon, alleen 2020 had er meer, 49 dagen.
Opvallend laag waren het aantal dagen waarbij > 1 mm neerslag viel. Normaal zijn dat er 28, 2022 kwam aan slechts 15. 2020 en 2011 noteerden er 17, 1936 slechts 14. 2022 was in De Bilt wel veel natter was dan 2011 en 2020, welke aangeeft dat 2022 een paar dagen had waar veel neerslag viel.  Enkele dagen met meer dan 10 mm :
In maart 12,8 , in april 20,7 en 19,2 mm en in mei 22,6 – 19,0 en 20 mm.
Maart was record zonnig en startte ook met 7 nachten op rij met nachtvorst, 2x met matige vorst. Op 31 maart viel genoeg sneeuw of regen zodat maart 2022 niet de droogste maand werd. Op 1 april viel er op uitgebreide schaal sneeuw met temperaturen meest net iets boven nul. Veel kon er niet genoten worden van de sneeuw (behalve dan op de Veluwe), op de straat bleef de sneeuw niet of nauwelijks liggen, omdat de grond zo warm was na de zonnige dagen in maart.
April was koud over de 1e decade, maar in de 2e decade werd het flink zachter. De 2e decade was ook zeer zonnig waardoor 2022 tot de 20e april over de lente nog steeds record zonnig is, terwijl 2020 alle records verpulverde. Na de maand april scheen de zon al meer dan de lentenorm van 2000 (484 om 476 uur).
Mei: op 15 mei noteerde De Bilt de eerst zomerse dag en op 18 mei noteerde Arcen de eerste tropische dag met 30,2°.
Op veel plaatsen was het in mei tot aan de 14e nog steeds droog. In De Bilt viel vanaf 9 april pas 5,9 mm neerslag. Maar op 19 mei viel er 22 mm in De Bilt, op sommige plaatsen ruim 30 mm, maar op andere plaatsen viel nauwelijks iets. Wel was er in Brabant (19e) en Limburg (op de 20e) plaatselijk schade door erg stevige buien die met veel wind gepaard gingen. Nabij Beek (L) was kortstondig een tornado te zien (NoodweerBenelux). In Duitsland was het bar en boos in en om de omgeving van Paderborn waren tornado’s en vielen vele gewonden. Op You-Tube zijn beelden hiervan. Na 3 dagen met veel regen in mei, plaatselijk viel echter niet veel, was de droogte nog niet voorbij. In de zomer duurde de droogte voort.
      

2023: De astronomische lente (*) van 2023 het ‘omgekeerde van de lente’
Gemiddeld was de lente van 2023 iets koeler dan normaal (* was zeer warm), maart zachter en april was koeler. Het aantal zonuren was vrij normaal (* was zeer zonnig), in eerste instantie gematigd zonnig, mei maakte veel zonuren goed, zodat de lente van 2023 toch zonnig was. Daarnaast was de lente nat (* was niet nat), niet super nat, omdat de laatste weken van mei op de meeste plaatsen geheel droog verliepen. Over de lente staat De Bilt op plaats 11 natste lentes.
De Lente was aan de natte kant, in De Bilt op plaats 11 natste lentes (de natste in de 21e eeuw), maar mei werd na 12 mei geheel droog, waardoor de astronomische lente zeker niet aan de natte kant was. Zie ook de tabel eerder op deze pagina.
Maart startte fris, over de eerste decade was het 2,9° (normaal 5,6°). De 2e decade van maart was aan de zachte kant met 8,3°. Over het geheel was ze een halve graad te zacht. Sneeuw op 8 en 10 maart, daarna was het zacht en vrij wisselvallig. Maart was een natte maand, met een top 8 plaats, landelijk op plaats 4 natste. Vlissingen, Deelen en Eindhoven waren nog nooit zo nat.
April was aan natte en koele kant met 8,7°, al was ze vergeleken met de klimaatnorm (8,2°) en 30 jarige norm van 2000 (8,3°) nog iets aan de zachte kant. Op 21 april noteerde Eelde de 1e warme dag van het jaar, De Bilt had er geen in april. Tot aan 24 april gemeten was 2023 de natste lente over de hoofdstations (metingen vanaf 1957). Zomerse dagen waren er niet, behalve dan in het oosten van het land op de 22e mei. Normaal valt de eerste zomerse dag in De Bilt in mei en heeft ze er 3.
Mei: op 4 mei werd de 1e warme dag genoteerd, de normaal over de lente is 15, in 2023 waren dat er 13 in mei. Het aantal zonuren over de lente zal lager liggen dan dat wij de laatste zeer zonnige lente jaren gewend zijn. Ook mei noteerde verschillende dagen (van 5 tot 11 mei) met plaatselijk veel regen. Na 12 mei was het landelijk vrijwel geheel droog en veelal zonnig.
   

Overzicht van mei zie: Zonuren 1959
Meer over de lente van 2017: Weeroverzicht 2017
Meer over de lente van 2018: Weeroverzicht 2018
Meer over de lente van 2019: Weeroverzicht 2019
Meer over de lente van 2020: Weeroverzicht 2020
Meer over de lente van 2021: Weeroverzicht 2021
Meer over de lente van 2022: Weeroverzicht 2022
Meer over de lente van 2023: Weeroverzicht 2023
Meer over de lente van 2024: Weeroverzicht 2024

Naar Klimaatdashboard KNMI:  de Hoofdstations met de trends