20 mei 2025 
2025
* Temperatuur – mede door april (april 1,5 graad zachter dan normaal) momenteel zachter dan normaal, ongeveer 0,6 graden. Na april in de top 15
* Droog – na een natte start in januari, droog in februari, record droog in maart en overwegend droog in april. Na 13 mei in top 7. Over de lente momenteel top 2 droogste.
* Een droge periode van 23 dagen vanaf 25 april 2025 is opgenomen in de tabel droge perioden
* Zonnig – zeker tot aan de maand mei record zonnig – Februari redelijk zonnig & maart erg zonnig (Top 2) Over de hoofdstations record zonnig
* 1e decade van maart & april record zonnig en geheel droog. De 2e decade van maart ook record zonnig.
Normaal op deze pagina geen tabellen van het actuele jaar, maar 2025 startte record zonnig tot aan april.
De Tabellen & overzichten – dd. 18-5-2025
– De tabel recordjaren, inclusief de temperatuur vanaf 1706, met de normen vanaf 1960 (tabel 1 zonloze dagen en windsnelheid – update 28-3 2025)
– 2 tabellen, de top jaren in zonuren en in neerslag hoeveelheid – Tabel jaren met veel neerslag (New 2024)
– NOAA, 2 staafdiagrammen t/m maart 2025. Land en van Land & Zee -> 2024 was wereldwijd record warm
– Grafiek Top zonjaren, met o.a. 2022 en 2025 tot aan april
– Gemiddelde temperaturen per maand per eeuw; tot 2024
– Gemiddelde temperaturen 30 jarige norm per maand, seizoen en jaar. En vergeleken met de ‘Parijs-Norm’ update 3-1-2025
– Klimaat scenario’s KNMI
– Bijzondere jaren inclusief 2024, inclusief zomer overzicht en de periode april-september
– Koude jaren
– Tabel aantal warme, zomers- en tropische dagen anno 2024 (met de normen 1990 t/m 2020) – (anno 2024)
– Arcen records en de topjaren met veel arme, zomerse en tropische dagen : 30-10-2022
– Warme dagen te Ukkel België & de top 25 warme / koude jaren
– Artikel Volkskrant december 2024: in 2040 mogelijk al + 2 graden
– Grafieken temperatuur & zonuren van De Bilt én die over de Hoofdstations, en deze inclusief de neerslag grafiek (New 2024)
– Perioden van minimaal 10 zonloze dagen op rij (New 2024)
– The State of the UK Climate 2023 (artikel 24 juli 2024)
– Tabel Neerslag hoeveelheden per jaar over de 5 hoofdstations, de 13 KNMI stations en gemiddelde over alle stations (update tot 2024)
– Tabel temperatuur per jaar: De Bilt, de 5 hoofdstations, de 13 KNMI stations (geen P13) en gemiddelde over alle stations(update tot 2024)
– Tabel minimaal 27 droge dagen & maximaal 0,3 mm (*) neerslag (update 18 mei 2025) : Vanaf 25 april 2025 viel er tot aan 17 mei geen neerslag
De periode is opgenomen in de tabel.
– Neemt de Windkracht in Nederland overal af? (New 2025 – onder de lijst met Stormen)
2024
Warmste jaar met 11,8°
– Hoogste minimum gemiddelde met 7,71°. Het oude record is 7,65° uit 2023 (metingen vanaf 1901)
– Het maximum gemiddelde 15,63° (plaats 6). Het record is uit 2022 met 15,96°
– Record weinig vorstdagen, slechts 23. Het minimum was 26 stuks in 2014. De norm is 53, het maximum 108 uit 1917. Eelde had er toen 130.
Ook Nieuw-Beerta (met metingen vanaf 1991), doorgaans één van de koudste station, nu slechts 27 vorstdagen, het minimum record is ook 27 uit 2020.
De norm daar is 58, het maximum 113 dagen uit 1996.
– 2024 had 16 minimum warmte records over het jaar, een record.
– 2024 het warmste jaar sinds 1706 (11,80°). Februari en maart 2024 waren record zacht (sinds 1706)
– De Winter record nat, de Lente landelijk record nat
– 2024 tot aan 19 april gemeten in De Bilt (en tot aan 30 juli 2024) was 2024 het natste jaar. Tot 22 september gemeten is 2024 over de hoofdstations nog steeds record nat.
Ook tot 11 december 2024 was 2024 het natst over de hoofdstations.
2023
Wereldwijde temperatuur +1,3° (eigen calculatie met gegevens NOAA)
– Nederland record warm in 2023 (De Bilt 11,79°), ook over de hoofdstations (11,75°) – verbroken in 2024: De Bilt 11,80°, ook over de hoofdstations 11,76°
– Tabel aantal droge dagen op rij – juni 2023
– Juni 2023 zonnigste ooit (top 3 over alle maanden) en de warmste juni ooit
– 1e week juli de warmste gemeten over de gehele wereld sinds de metingen
– Op 22 juli 2023 werd de 1218 uur zon uit 1988 overschreden, 1988 het somberste jaar
– De 1e decade september warmste ooit, in 2024 in De Bilt nog warmer, meer informatie daarover onder de pagina ‘de Herfst’
– Hoogste warmtegetal in september
– Hoogste gemiddelde maximum temperatuur in september 2023.
– Nederland record nat over de hoofdstations met 1041,6 mm.
– Tot 15 oktober was 2023 het warmste jaar ooit (12,8° om 12,7° in 2014), tegenover de norm tot deze dag 11,6°.
– Het hoogste gemiddelde minimumtemperatuur in De Bilt (7,65°), verbroken in 2024
2022
The All-time jaarrecords in zonuren zijn langs de kustlijn , in De Bilt en over de 5 hoofdstations verbroken. Alleen Hoogeveen en Nieuw-Beerta verbraken hun eigen record uit 2018 niet. De Kooy verbrak het landelijke record van 2194 uur uit 2003 al op 25 oktober, het landelijke record werd met meer dan 200 uur ‘verbeterd’. De Bilt verbrak haar record op 29 oktober en kwam uit op meer dan 2200 uur.
De gemiddelde maximum temperatuur in De Bilt was record hoog met 15,96. Over de 5 hoofdstations was dat ook een record: 15,68°
De gemiddelde maximumtemperatuur in België kwam uit op 16,3°. Dat is het hoogste waarde sinds het begin van de waarnemingen in 1892.
2022 was in De Bilt met een etmaalgemiddelde van 11,57° het op 2 na warmste jaar ooit. Echter gemeten over de hoofdstations was 2022 het warmste ooit met 11,72°. 2023 verbrak het record: 11,75°
In het UK was 2022 het warmste ooit, voor het eerst boven de 10 graden, met 10,03°. Alleen december was iets koeler dan normaal. De 10 warmste jaren in de UK liggen allemaal in de 21e eeuw. In Nederland de top 8, want op plaats 9 staat 1999.
Ook België was nog nooit zo warm, samen met 2020 kwam ze uit op 12,2°.
Ook Spanje was record warm met bijna 15,5° (metingen vanaf 1916 – de weerdienst Aemet). Tot 2011 was het nog nooit 14,5 graden geweest. Sindsdien is het vijf keer gebeurd. 2022 was in Spanje ook extreem droog, alleen in 2005 en 2017 viel minder neerslag.
Algemene jaaroverzichten De Bilt , de trends van het klimaat – 2024 wereldwijd warmste
Voor het actuele jaar of specifiek jaar zie aparte pagina’s onder het kopje ‘Jaar’. Het actuele jaar wordt zo veel mogelijk meegenomen.
– Klimaatnormen vergeleken met de norm 1951-1990 en met die van ‘Parijs’
– 1 uitgebreid overzicht van zonnige jaren of jaar met zomerse dagen (*)
– Grafiek van de temperatuur vanaf 1706
– De jaarcijfers van Schiphol, zon en temperatuur, naast die van De Bilt
– Temperatuur warmste & koudste maanden per Maand, Seizoen en Jaar
– Grafiek zonnigste jaren
– Jaargegevens in tabelvorm van de 5 hoofdstations
– Overzicht jaren met hoogste aantal warme dagen en hoogste warmtegetal
– Droge perioden
– Top 32 zwaarste stormen & Windkracht Nederland
(*) ook met Hellmann- en warmtegetal en o.a. het aantal ijsdagen.
Trends in Nederland – De klimaatnorm
De klimaatnorm 1951 – 1990 is 9,37° voor De Bilt.
De klimaatnorm ‘Parijs’ 1850-1900: 9,1° voor De Bilt.
Een vergelijk met de 30 jarige norm van 2020 (periode 1991-2020):
– Over de laatste 30 jaar 1,2 graad boven de norm van 1951-1990. Over de periode 2001-2024 is dat al bijna 1,5 graad.
De stijging van de (wereldwijde) temperatuur (door klimaat verandering) is in Nederland sterker dan gemiddeld, want vergeleken met de Norm van de Parijs is De Bilt al 1,7° warmer.
– Het aantal uren zon loopt sterk op, van ruim 1500 naar 1715 uur
– Het aantal ijsdagen en het koudegetal halveerde
– De neerslaghoeveelheid loopt op, van 780 naar 851 mm per jaar
– Veel meer warme en zomerse dagen, van 71 naar 93 warme dagen
– Warmtegetal loopt sterk op, van 56 naar 100.
– 17 jaren uit deze eeuw (vanaf 2001 en inclusief 2023) in de top 25 warmste jaren staan, gemeten vanaf 1901
– 16 jaren uit deze eeuw (vanaf 2001 en inclusief 2023) in de top 25 warmste jaren staan, gemeten vanaf 1706
Naar Klimaatdashboard KNMI: de Hoofdstations met de trends
Records en trends: Nederland vanaf 1706
Vanaf 1901 (zonuren) en vanaf 1906 (neerslag)
De cijfers van de jaren t/m 2024
‘Climate Paris Norm’ 1850-1900 – De Bilt: 9,1°
2020 warm, na 2020 top 2 en op plaats 4 zonnig met 1957,6 uur zon.
2021 op plaats 25 warmste, gemeten vanaf 1706 en dus niet koeler dan normaal, wat vermeld werd op het nieuws. Want wat is normaal, als de normaal tegenwoordig zo snel opwarmt, en de vergelijking wordt gedaan met de norm van 2020?
2022 warm, na 2022 top 3, en record zonnig
2023 record warm en erg nat, top 2 (over de 5 hoofdstations record nat)
2024 verbrak het warmte record van 2023, ze was ook erg nat (top 5)
2 Tabellen 30 jarige normen
Tabel 1 Uitgedrukt / gesorteerd in de top 31 zonnigste jaren
De koudste jaar 1963 en andere koude jaren met o.a. laag warmte getal ook in deze lijst
Tabel 2 De natte jaren – gesorteerd op aantal dagen Neerslag >=10,0 mm
Ook met het aantal dagen neerslag van >= 20 mm, heet aantal neerslag uren en de neerslag hoeveelheid over de hoofdstations
2018 en 2020 en 2022 – de zonuren :
Na 20 oktober stond 2018 op plaats 3 en had ze op 13 september de normaal van 2010 (1602 uur) al overschreden (in 2020 al op 7 september, maar in 2022 was dat al op 15 augustus, nu het record).
Op 24 september de grens van 1700 uur (in 2020 was dat op 20 september, maar 2022 dat verpulverde dat naar 30 augustus).
Op 9 oktober de grens van 1800 uur (in 1959 op 7 oktober en in 2022 was dat al op 10 september, een record), op 27 oktober de grens van 1900 uur (in 2022 op 30 september) en op 18 november de grens van 2000 uur (in 2022 al op 18 oktober). Op 13 december 2018 werd het record van 2013 gebroken en op 29 oktober 2022 werd het record van 2018 verbroken.
2022 op plaats 1 in de lijst in zonuren
2023 op plaats 2 in de lijst in temperatuur na 2024
2024 op plaats 1 in de lijst in temperatuur – update 1-1-2025
Tabel 1 – aanpassing zonloze dagen en toevoeging Windsnelheid (28-3-2025)
Tabel 2 – De neerslag tabel – gesorteerd op aantal dagen Neerslag >=10,0 mm
Aantal zonloze dagen aangepast dd. 28-3-2025
Naar gegevens Actuele jaar: 2025
Koudste en Warmste jaren in België – te Ukkel: 1833 – 2025
In het verleden was er een grafiek, zie hieronder, die ook de waarden op 2 decimalen aangaf.
Deze is er niet meer en de waarden zijn niet nauwkeurig af te lezen vanaf de pagina Météo en Belgique 1833
Maar als je rekent met de individuele maanden (helaas ook al afgerond) kom ik aan 11,86° – afronden op 1 decimaal door KMI (11,9°) levert ‘simpele cijfers’.
Evolutie gemiddelde temperatuur Ukkel (BE) – grafiek tot 2023 (keuze KMI)
klimaat-en-uitstoot/waarnemingen
Onderstaande fraaie grafiek, met bijgeleverde temperaturen per jaar, wordt helaas niet meer bijgewerkt (het moest anders van het KMI)
‘Hoe hou je mensen dom’
(*) Zodoende wordt de bovenstaande tabel vanaf 2024 door mijzelf berekend, al zal ze niet nauwkeurig zijn omdat het KMI alle cijfers, ook van de maanden, ‘afbreekt op 1 decimaal’.
Wat gepubliceerd wordt onder KMI – Tendensen waargenomen te Ukkel is statisch en valt niet te gebruiken.
Worldwide – NOAA: 2016 warmste jaar (Gemiddelde op land)
Anno 2023 zie: een Animatie tot 2023
Climate Central 2016
Ook 2016 werd het record warmste jaar wereldwijd. ‘El Niño jaren’, 2016, zorgen meestal voor een extra stijging en ‘La Niña jaren’ voor een daling van de wereldwijde temperatuur. Wat opvalt is dat ‘La Niña jaren’ tegenwoordig warmere jaren generen dan de vroegere ‘El Niño jaren. De vraag kan ook gesteld worden of een ‘La Niña jaar’ de temperatuur zal doen laten zakken. De invloed van de mens lijkt hiervan de oorzaak te zijn.
De NASA: In bijna 136 jaar, vanaf 1880, was er geen enkele maand die mondiaal gemiddeld tenminste 1,0º te warm was. Sinds oktober 2015 tot februari 2017 waren er al 8 maanden met een ‘anomalie’ van 1,0º of hoger. . .
Copernicus – record warme juni 2024
Wereldwijd was juni 2024 de 13e maand op rij dat de hoogste gemiddelde maand temperatuur gemeten werd, aldus Europese klimaatdienst Copernicus.
De gemiddelde temperatuur op aarde was in juni 16,66°, ze lag 1,5 graad hoger dan het juni-gemiddelde voor de jaren van 1850 tot 1900.
Als wordt gekeken naar de trend op lange termijn is het nu 1,3 graden warmer dan eind 19de eeuw. De concentratie aan broeikasgassen neemt nog steeds toe, dus de opwarming zal verder toenemen. Daar komt pas een eind aan als we geen CO2 meer uitstoten. Door de reeks hoge temperaturen kan 2024 warmer worden dan 2023, dat wereldwijd het warmste jaar was dat is gemeten’.
Recordwarme Atlantische Oceaan 2024
Wat kan dat dan zijn? Alle experts zijn het eens over de invloed van het natuurlijke klimaatfenomeen El Niño. Het water in de Grote Oceaan is dan tijdelijk warmer, waardoor ook de mondiale luchttemperatuur hoger uitpakt. Maar El Niño was eind 2023 al over het hoogtepunt heen – en bovendien niet heel sterk, zegt Bart Verheggen.
Wat er nog meer aan de hand is, waardoor de Noord-Atlantische Oceaan zo warm is. Daar verdampen grote hoeveelheden water, een van de oorzaken van het maandenlange regenachtige weer in Nederland. Die Atlantische hitte heeft meerdere oorzaken, en staat los van El Niño, zegt het KNMI.
Een van de oorzaken voert terug tot 2020. Dat jaar kwamen er nieuwe brandstofrichtlijnen voor de scheepvaart: om de luchtkwaliteit in havensteden te verbeteren, zit er sinds dat jaar minder zwavel in de stookolie. Die zwavelvervuiling is slecht voor de gezondheid, maar heeft ook een koelend effect: zwaveldeeltjes zijn lichtgekleurd en weerkaatsen zonlicht. Die koelende vorm van luchtvervuiling heeft de afgelopen eeuw nog een deel van het opwarmende effect van broeikasgassen gemaskeerd. Gevolg: nu de zwavelvervuiling afneemt, schiet de temperatuur sneller omhoog.
December 2024: ander gedrag wolken mogelijk extra opwarming, in 2040 mogelijk al +2 graden
Artikel in de Volkskrant, door Maarten Keulemans: Volkskrant.nl/wetenschap/extra-opwarming-aarde-door-ander-gedrag-wolken
Zelf zeg ik het al jaren: ‘de zon schijnt of het regent, “er zit niets tussen”. Er zijn veel minder zonloze dagen, er valt meer neerslag en de zon schijnt veel meer uren.
Uit het artikel: lage wolkenvelden boven zee lijken sterker te reageren op de opwarming van de aarde dan gedacht, blijkt uit satelliet metingen. Ze vallen eerder uiteen waardoor meer zonlicht de oceaan bereikt en de opwarming versnelt, schrijft de groep onder leiding van klimaatwetenschapper Helge Goessling.
Verontrustend en ernstig
‘Zeer interessant, maar ook verontrustend’, reageert desgevraagd wolkenexpert Pier Siebesma (TU Delft, KNMI), na lezing van het nieuwe onderzoek. Volgens de huidige inzichten warmt de aarde ongeveer 3 graden op als de hoeveelheid CO2 in de dampkring zou verdubbelen. ‘Maar dat zou nu opschuiven richting de 4 graden. Best ernstig’, vindt Siebesma.
Zo zou het klimaatdoel om de opwarming te beperken tot hoogstens 2 graden, veel lastiger haalbaar worden. Volgens de huidige inzichten duurt het zonder extra klimaatbeleid tot ongeveer 2030 voordat de 1,5 graad wordt gepasseerd, en tot ongeveer 2045 voordat de 2 graden in zicht komt.
Mét en door het wolkeneffect is de 1,5 graad nu al overschreden en kan de 2 graden opwarming al voor 2040 worden gepasseerd.
Schatting wereldwijde temperatuur op +1,5° in 2034 werd 2024 !!
Zoals de kaarten nu liggen (maart 2023) zal de 1,5° opwarming, gemeten over de wereld, in 2034 (*) bereikt worden, zo luidde dat 2 jaar terug.
Gemeten over het noordelijk halfrond is deze 1,5° opwarming al in 2020 bereikt.
De Bilt: The average (period 2001 – 2024) related to ‘Climate standard Paris’ – Basis period 1850-1900: + 1,7°.
Het plaatje is uit een artikel van NRC.
Update anno 2024: de 1,5° werd wereldwijd al in 2024 bereikt, in tegenstaande tot wat verwacht werd in 2023, zie tabel hieronder
NOAA tabel temperatuur wereldwijd 2025
Worldwide – NOAA : 2016 was het warmste jaar bij metingen over land & zee
Daarna was dat 2023, nu 2024. 2025 start nog iets warmer dan 2024.
Land & Sea average until March 2025 – Basis 1901-2000
2023 warmste jaar over Land & Zee: +1,19°
2024 nog warmer: + 1,29°
Worldwide on Land until March 2025: basis periode: 1901-2000
2022: + 1,40°
2023: + 1,81° – record warm
2024: + 1,98° – record warm, 2025 start nog warmer
2 staafdiagrammen Climate: global warming ‘Paris’
2024 was wereldwijd, vergeleken met de standaard, the ‘Climate standard Paris’, +1,51°
Tabel 1
Based on the period 1901-2000 Land en Water -> zelf omgerekend naar Climate periode 1850-1900
Tabel 2
Anno 2024: klimaat opwarming ‘Parijs’ – Bron Copernicus
Data from NOAA
Climate Central zette begin 2015 een filmpje op internet welke de toename van het verbreken van het warmste jaar goed weergeeft (tot het jaar 2014). Ondertussen is 2023 het warmste en waren 2015 t/m 2023 allen warmer dan 2014.
Ondertussen neemt de hoeveelheid ijs op de noordpool snel af. Hoeveel invloed dat heeft op de golfstroom en het weer bij ons valt niet precies te zeggen, maar het heeft waarschijnlijk negatieve invloed op de verdere afname van het zee ijs. Ondertussen daalt het ijsvolume, 2016 en 2017 tot Oktober liggen net boven het dieptepunt van 2012. Op 29 december 2017 was er een nieuwe moment opname van de hoeveelheid poolijs op de noordpool, waarbij 2017 het record brak, zie plaatje. Het 2e plaatje geeft nog beter weer wat er met het zee-ijs in het Noordpoolgebied gebeurde de afgelopen 1500 jaar. Zie www.climate.gov 1500-years.
Laatste 8 jaar minder zee ijs dan gemiddelde
Artikel Reinier van den Berg over zeespiegelstijging
Naar aanloop naar de Tweede Kamer verkiezingen van 2017 ontstond er een discussie tussen de VVD en Reinier van den Berg over de al dan niet versnelde stijging van de zeespiegel. In het artikel van Reinier wordt uitleg gegeven over de prognose van de te verwachten zeespiegel: Artikel
Klimaatsignaal’2021 door het KNMI: mogelijke zeespiegelstijging tot jaar 2300.
Het KNMI juni 2022: ‘de aarde is nu gemiddeld 1,2 graden warmer dan in de periode 1850-1900.
Per graad wereldwijde opwarming is de gemiddelde temperatuur in De Bilt met 1,9 graden toegenomen en de warmste dag van het jaar met 3,3 graden.’
Toename grote neerslaghoeveelheden op een dag
Neerslag neemt toe – een vergelijk tussen 1990 en 2020 met 9%
Het KNMI kwam in september 2022 met een artikel. Er valt meer neerslag, maar in kortere tijd door grotere hoeveelheden.
State of the UK Climate – tot 2023
SPECIAL ISSUE ARTICLE :
Dit rapport geeft een samenvatting van het weer en het klimaat in het VK tot en met het kalenderjaar 2023, naast de historische context voor een aantal essentiële klimaatvariabelen. Dit is de tiende in een reeks jaarlijkse ‘State of the UK Climate’-publicaties, gepubliceerd in het International Journal of Climatology (IJC) sinds 2017, en een update van het rapport uit 2022 (Kendon et al., 2023).
The UK warmer en op veel meer plaatsen meer dagen met grote neerslaghoeveelheid, lees het artikel. Het plaatsje: aantal dagen > 28°C
Voortschrijdend jaargemiddelde De Bilt
Op de site van de heer Schaap worden vele gegevens getoond, en niet alleen over de ADS dagen. Op één van de pagina’s, (klik hier ), het voortschrijdend temperatuur overzicht van De Bilt.
Verschillende tabellen De Bilt
Door mij samengesteld
27-6-2016: De overzichten zijn aangepast n.a.v. de herijking van de temperatuur, doorgevoerd door het KNMI voor alle jaren van voor 1951 (of voor 1971).
De foto hieronder is van de bol met radarantenne van het KNMI in De Bilt (foto: Maarten Sneep, KNMI). Een nieuwe radarantenne werd in augustus 2016 in Herwijnen geplaatst en werd op 12 mei 2017 in gebruik genomen. De ‘bol’ in De Bilt blijft nog even te zien.
Artikel van het KNMI: Radarantenne vervangen op 12 mei 2017
De jaren vanaf 1991 tot 2024: veel warme en zonnige jaren
Neerslag, Temperatuur en Zonneschijn in De Bilt
2021 volgde met ongeveer 10,48°
2022 scheen de zon tot aan begin september al meer dan over geheel 2021, na oktober al meer dan record jaar 2018
2023 erg nat en record warm
2024 erg nat en record warm
De klimaatnormen vergeleken met de warmste- en koudste maanden / seizoenen na 2024
Met de 30 jarige normen van De Bilt
Met een vergelijking met de klimaat-norm 1951-1990
De Bilt: De afwijking afgezet t.o.v. de Norm van ‘Paris’ 1850-1900, na 2024
Het KNMI meldde in juni 2022: ‘de aarde is nu gemiddeld 1,2 graden warmer dan in de periode 1850-1900. Anno 2024 zit Nederland al bijna op 1,5° (let op, op de klimaatnorm). Vergeleken met de Norm van Parijs is dat ruim 1,7°, afgerond 1,8°, zie tabel hieronder.
Per graad wereldwijde opwarming is de gemiddelde temperatuur in De Bilt met 1,9 graden toegenomen en de warmste dag van het jaar met 3,3 graden.’
Temperaturen per eeuw
Hieronder na 2024
Hieronder na 2023
Hieronder na 2022
Klimaatscenario’s van het KNMI anno 2023 – aantal warme- & ijsdagen nog te “positief”?
In oktober 2023 kwam het KNMI met overzichten. Hieronder enige opmerkingen over deze ‘cijfers’
Aantal warme dagen: Als je kijkt naar het aantal warme dagen is de Norm van 2020 al 92,8 en over de laatste 24 jaar staat ze al op 99. Het minimum getal van 100 in 2050 lijkt mij dan ook te laag gecalculeerd. In 2030 lijkt het minimum al boven de 100 te komen te liggen. Over de laatste 30 jaar (1995-2024) is het gemiddelde 103 dagen.
Aantal IJsdagen: Als je kijkt naar het aantal ijsdagen is de Norm van 2020 al gedaald naar 6,4. Over de laatste 23 jaar en 13 jaar staat het aantal dagen op: 4,9 om 3,6 ijsdagen. Als deze lijn zich doorzet is een maximaal aantal ijsdagen voor 2050 te ‘positief ‘ gecalculeerd. De bovengrens van 3,6 wordt mogelijk al in 2030 of 2040 bereikt.
Aantal dagen met neerslag van meer dan 50 mm – te juni 2024
Plaatselijk meer dan 50 millimeter neerslag is een dag met zware neerslag. Het aantal dagen per jaar met zware neerslag op minstens één van de ruim 300 KNMI-neerslagstations is toegenomen: van gemiddeld ongeveer 5 in de tweede helft van de vorige eeuw naar 9 in deze eeuw, aldus het KNMI.
Bijzondere jaren, met 2022 en tot 31 december 2024: veelal jaren met een record, gesorteerd op zonuren
De ‘gewogen’ koude jaren vanaf 1901
Uitgedrukt in een samengesteld gemiddelde van deze factoren, zie velden met *
Samen met sombere jaren en jaren met weinig warme dagen en een laag warmte getal, met een door mijzelf berekende gewogen gemiddelde.
Formule: de optelling van alle velden met een *, met dien verstande met enkele formules: de temperatuur x7, het aantal warme dagen /2, het aantal zomerse dagen x1,5, het warmtegetal /2, aantal zonuren /10 en het koudegetal /10.
Niet één jaar uit de 21e eeuw staat in deze lijst, het laatste kalenderjaar in de lijst is 1993.
Met deze methode vallen de jaren 1947, 1996 en 2010 buiten deze lijst omdat ze veel warme/zomerse dagen hadden en/of zonnig waren.
Zo was 1988 niet erg koud, maar was ze record somber, zie plaats 34.
Topjaren en seizoenen met veel warme, zomerse en tropische dagen + Topjaren Warmtegetal – tot 17 oktober 2024
(het aantal warme dagen naar 102, door de 20° op 17 oktober)
Trend warme -, zomerse – en tropische dagen in perioden van 30 jaar vanaf 1960 – tot 17 oktober 2024
Aantal warme dagen per jaar in De Bilt vanaf 1941
2024: na 17 oktober op 102
1959: Eindhoven had het record aantal warme dagen van de belangrijkste/oudste KNMI stations, dat waren er 140. 2018 stond na 17 oktober op 144, Twenthe en Maastricht op 142. Arcen op 146.
2018: Arcen heeft het record aantal zomerse dagen: 89 stuks en met 55 stuks in de zomer, wat ook een record is.
1947: Maastricht heeft het record aantal tropische dagen, dat zijn er 26.
De langste aaneengesloten reeks van warme dagen (>=20°) in De Bilt
2018: 60 dagen, van 25 juni t/m 23 augustus.
2003: 53 dagen, van 7 juli t/m 28 augustus.
2022: 49 dagen, van 22 juli t/m 8 september. Arcen had een reeks van 99 dagen, van 2 juni tot 8 september, een record.
2020: 40 dagen, van 17 juli t/m 25 augustus.
Arcen – topjaren en seizoenen met veel zomerse en tropische dagen
Meetstation Arcen van het KNMI sinds 1990: (89 zomerse dagen in 2018).
Ukkel – Topjaren met veel warme dagen in Ukkel – België, vanaf 1833 tot 2024
Het gemiddelde per jaar is in Ukkel 96 (periode 1991-2020), in De Bilt 93.
Het gemiddelde over de periode 2001 – 2022 – Ukkel om De Bilt: 100 om 98
Meer gegevens over de uitersten in Ukkel – Site van Frank Deboosere : Ukkel
Temperatuur 1706 – 2024 te De Bilt
2020 met 11,69° op plaats 2. 2022 komt op plaats 3, met ongeveer 11,57°.
2023: Het gemiddelde van de laatste 10 jaar stijgt van 10,9 naar 11,2°
De klimaatnorm 1950 – 1990 is 9,38℃ voor De Bilt – De Parijsnorm 9,1°.
Bron: KNMI, aangevuld met eigen verwerkte gegevens
Zonuren 1901 tot 2024 in De Bilt
2024 net onder de 1700 uur door sombere december
2022 sloeg toe
2020 op plaats 5 achter 2022, 2018, 2013 en 1959.
In Vlissingen scheen de zon in 2020 2189 uur. Het record daar was 2177 uur en in de Kooy het absolute record met 2194 uur (beide records uit 2003).
Deze records gaan/gingen aan flarden in 2022: De Kooy stond na 25 oktober over 2022 al op meer dan 2194 uur zonuren en eindige op meer dan 2400 uur .
Opvallend is de afwezigheid van ‘sombere jaren’ vanaf 1990.
De herfst van 2018 bleef de zonnigste, ook na 2022.
Sinds 29 oktober 2022 was 2022 al record zonnig.
Voor meer informatie over het aantal zonuren: de link – Zonuren
Zonuren en neerslag vanaf 1909 * tot 2024 over de hoofdstations
* tot 1956 voor de neerslag alleen het station De Bilt
De Bilt – Grafiek topjaren zonuren tot september: 2018, 2003, 2022, 1959, 2020, 2019 & 1947 – in De Bilt
2022 was na 29 oktober al record zonnig
2025 was tot aan april record zonnig, daarom opgenomen in de grafiek
Laatste 20 jaar naast stijging van temperatuur ook veel meer zonneschijn.
De 5 Hoofdstations: de gemiddelden en de topjaren van de 5 Hoofdstations tot 2024
Neerslag, de metingen vanaf 1957
De onderstaande tabel met de gegevens tot 2024 en de ‘aanstaande’ normen van 2030 en 2040
– met 2018 : 126 warme dagen, 81 ADS dagen (*) en 2e plaats zonnig / warm (metingen vanaf 1909) + neerslag (metingen vanaf 1957).
– met 2019 : meeste tropische dagen (samen met 1976 en 2020) en het hoogste maximum.
– met 2020: voor het eerst een koudegetal van 0,0 en met het hoogste laagste minimum van -2,5°. Op de 3e plaats in zonuren met 2025,8 uur.
Het was net niet record warm in 2020: 2020 kwam aan 11,706°, 2014 noteerde 11,712°.
(*) met de nieuwe normen van 2020 (het wordt steeds warmer) veranderden ADS dagen per jaar. Deze zijn weggehaald uit de overzichten/
– Met 2022: 2022 stond na 8 november al op 2101 uur, het record uit 2003 werd op die dag verbroken.
De gemiddelde maximum temperatuur in De Bilt was record hoog met 15,96°. Over de 5 hoofdstations was dat ook een record: 15,68°
De gemiddelde maximumtemperatuur in België kwam uit op 16,3°. Dat is het hoogste waarde sinds het begin van de waarnemingen in 1892.
2022 was in De Bilt met een etmaalgemiddelde van 11,57° het op 2 na warmste jaar ooit. Echter gemeten over de hoofdstations was 2022 het warmste ooit met 11,72°.
– Met 2023: 2023 verbrak dat record, 11,76°.
2023 het natste ooit over de hoofdstations, landelijk over alle stations staat het record nu op 1160 mm.
Neerslagrecords per dag van de Hoofdstations: op 13 oktober 2013 viel in De Bilt 63,9 mm, te Eelde viel 65,8 mm op 16 september 1970, in Vlissingen 80,9 mm op 4 juli 2005, Maastricht kwam op 29 juni 2021 aan 87,2 mm en De Kooy noteerde 92,2 mm op 5 oktober 2008..
– Met 2024: 2024 verbrak het record opnieuw, nu is dat 11,77°. Ook het record gemiddeld minimum, uit 2014, werd verbeterd: 8,22°
Zonloze perioden van minimaal 10 dagen op rij in De Bilt
Hieronder de maanden / seizoenen met hoogste warmtegetallen en hoogste aantal warme dagen in De Bilt
Augustus 2020 zette 2020 op de kaart zetten met een warmtegetal van 96,9.
Ranglijst top 50: Warme dagen & Warmtegetal
2018 sloeg toe
Update 17 oktober 2024 – 102 warme dagen over 2024
De landelijke neerslag hoeveelheden vanaf 1998 tot 2024
De tabel geeft de hoeveelheden over De Bilt, de 5 Hoofdstations, 13 KNMI stations (let op, niet de P13) en alle stations.
Als cijfers ontbraken, zoals bijvoorbeeld over enkele dagen in Twenthe in december 2021 en maart 2022, deze aangevuld naar eigen schatting.
De natste periode van 365 dagen van de meetreeks is die niet over een jaar maar over de periode 2 juni 2023 tot en met 31 mei 2024: 1246 millimeter
De landelijke temperatuur vanaf 1998 tot 2024
De tabel geeft de hoeveelheden over De Bilt, de 5 Hoofdstations, de 13 KNMI stations (let op, niet de P13), de 32/33 KNMI stations en ‘alle stations uit de tabel KNMI’.
Als cijfers ontbraken, deze aangevuld naar eigen berekening.
Kalenderjaar 2024 was (op veel plaatsen) record warm, doordat de het noordelijke deel van het land de records van 2023 verbrak.
Nieuw-Beerta met zelfs 0,3°.
Ook tot aan oktober gemeten is 2024 het warmste jaar
De Bilt – Nederland
Minimaal 27 droge dagen & maximaal 0,3 mm (*) neerslag
Het KNMI zette ooit een overzicht op hun oude website omtrent lange droge perioden van minimaal 20 en 26 dagen.
Deze lijsten zijn door mij aangevuld.
2007 heeft een periode van 46 dagen (22 maart tot 6 mei), op 3 april viel 0,3 mm.
2018 toch opgenomen: ze noteerde op 10 juli 0,1 mm.
‘ 2025’
Op het nieuws en internet werd gesproken over 44 ‘geheel droge dagen op rij’ in februari / april 2025 in De Bilt.
Dat klopte niet, het zijn er slechts 13. Zo viel er verspreid over 5 dagen 2,4 mm, op 28 februari 0,9 mm.
Als de neerslag niet meegeteld wordt als ze per dag < 1 mm is, dan kom je wel aan 44 dagen (28 februari tot aan 12 april).
Anders gezegd: het KNMI houdt tegenwoordig een andere lijst aan. Zo ook 2018 : 43 + 6 (9 t/m 14 juni, toen er 0,9 mm viel op 14 juni) maakt 49.
Update 18 mei 2025
Vanaf 25 april 2025 viel er geen neerslag , dat was tot aan 17 mei een periode van 23 dagen.
Op de 18e viel 0,1 mm, waardoor de periode (van meer dan 26 dagen) tot aan max 0,3 mm nog actueel is.
Ter vergelijk een deel van de gegevens zoals het KNMI deze plaatste op 13 april 2025
———————————
De 69 stormen vanaf 1910: site van KNMI
Tabel met dagen waar, op één van de KNMI-stations boven land.
Het uurgemiddelde van de windsnelheid 10 Beaufort (24.5 m/s) of hoger was.
De Storm Eunice met windkracht 10 op 18-2-2022 staat in de lijst op plaats 16.
Gesorteerd op het hoogste uurgemiddelde, daarna op windstoot en dan op de jaren aflopende.
Met uurgemiddelden van een windkracht 10 (zware storm) komt Eunice in de lijst van zware stormen sinds 1901.
Eunice: Vlissingen haalde een uurgemiddelde van 56 knopen (net geen windkracht 11), Houtribdijk en Vlieland zaten er kort achter.
Cabauw, Schiphol en Stavoren kwamen als landstations met een hoogste uurgemiddelde van 46 knopen net niet aan een windkracht 10.
Stations als Herwijnen. Lelystad, Leeuwarden, Eelde en Nieuw-Beerta noteerden uurgemiddelden van een windkracht 9.
Storm Poly op plaats 8
Storm Ciara op 9 februari 2020 staat ‘slechts’ op plaats 55
Storm Conall op 27 november 2024 staat op plaats 42 met kracht 10 en een zwaarste windstoot tot 130 km/uur op Vlieland
Hieronder de top 32
Neemt de Windkracht in Nederland overal af?
Bekend is dat door de bouw van de vele gebouwen (ook de hoogbouw) sinds de economische voortgang de wind in het binnenland afgenomen is.
Opvallend is dat de gemiddelde windkracht in De Bilt vanaf de jaren 50 / 60 sterk teruggelopen is. Eerst was deze tot aan de norm van 1960 ongeveer 5 m/s, waarna deze in 30 jaar terugliep naar ongeveer 3,4 m/s, vanaf de norm van 1990. Sindsdien ligt de windkracht in De Bilt nog steeds rond de 3,4 m/s. Dat de wind in De Bilt zo sterk afnam kan mede liggen aan nieuw land, de aanleg van de Flevopolder.
Hoe zit het elders in Nederland?
Ook bij de andere hoofdstations wordt de windkracht sinds begin 20e eeuw gemeten, vanaf ongeveer 1907 in Eelde, Den Helder, Vlissingen en Maastricht. Het zijn maar 5 stations, maar opvallend is dat de wind in Vlissingen vrijwel gelijk gebleven is, maar in Den Helder afgenomen is. Ook in Eelde nam deze af terwijl deze in Maastricht flink toenam, welke bijzonder is.
Nam de windkracht in Midden- en Noord-Nederland af en nam ze toe in het zuiden / zuidoosten?
Dat kan niet gezegd worden, er zijn te weinig meetstations (slechts 5) die metingen deden vanaf 1907. Twenthe kwam aan -0,3 m/s, metingen vanaf 1952.
In andere steden in het zuiden van het land, zoals in Eindhoven, nam de wind toch ook iets af (maar metingen zijn daar pas vanaf/na 1954), en er werd daar nadien erg veel gebouwd.
Er valt daarom niet te vergelijken met andere steden/meetstations, om zodoende verdere conclusies te trekken. Maar opvallend blijft het.
Bronnen en o.a. dank aan:
Climat Central
Jan Visser
KNMI
KMI
NOAA
The Met. Office
Mscha
Reinier van den Berg
Weer.nl