31 januari 2024

Het weer in Nederland in 2023

2023 zal vergeleken worden met de norm van 2010 én de 30 jarige norm van 2020.
Voor de landelijke neerslagnormen en zonuren houd ik over het algemeen de 5 hoofdstations aan.

 2023 in De Bilt (met o.a. de normen van 2020)
– Het aantal warme dagen: 117 (plaats 2, achter 2018 met 132), de 30 jarige norm van ‘2010 en 2020 is 85 om 93 over het jaar (het record is 132 uit 2018).
De eerste warme dag was op 4 mei, de norm is 12 april. De laatste was op 13 oktober, de norm is 5 oktober. Juni had 28 warme dagen, een record.
– Het aantal zomerse dagen: 38, de norm is 28 (record uit 2018: 55). De eerste zomerse dag was op 9 juni, de norm is 14 mei. Juni had 16 zomerse dagen, een record
– Het aantal tropische dagen: 5, de norm van ‘2010 om 2020’ is 3,9 om 5
– De hoogste maximum temperatuur: 32,2°, de norm 33,1° (record uit 2019: 37,5°)
– Het warmtegetal: 142.7 (top 8), de norm van ‘2010 om 2020’ is 87 om 100 (record uit 2006: 201.3)
– Het warmtegetal over de zomer: 114.5 (top 12), de norm van ‘2010 om 2020’ is 78 om 88. Juni had een record met 63.7, ook september met 27.9
– De gemiddelde temperatuur: 11,79° (record), de norm 10,57°. Metingen vanaf 1706.  Het laagste is uit 1963: 7,87° – metingen vanaf 1901.
Vanaf de metingen vanaf 1706 is het jaar 1740 het koudst met 6,51°.
– De gemiddelde maximum temperatuur: 15,64° (top 5), de norm 14,6° (record uit 2022: 15,96° en het laagste uit 1963: 11,70° – metingen vanaf 1901)
– De gemiddelde minimum temperatuur:  7,65° (record), de norm 6,3°. Het laagste is uit 1929: 3,44° – metingen vanaf 1901
– Koudegetal: 4.3, de norm van ‘2010 om 2020’ is 59 om 44 (record uit 1942: 332.4 en in 2020 was deze 0.0)
– Het aantal dagen met meer dan 1 mm neerslag: 163, de jaarnorm is 132 (norm 1990: 132)
– Het aantal dagen met meer dan 10 mm neerslag: 40, de jaarnorm is 24,8 (norm 1990: 21,2)
– Het aantal dagen met meer dan 20 mm neerslag: 5, de jaarnorm is 4,8 (norm 1990: 4,4). 2023 had geen dagen met meer dan 50 mm
– Het totaal aan neerslag:  1179,6 mm (plaats 2, achter 1998: 1239,6 mm – metingen vanaf 1906)
– De hoogste etmaalhoeveelheid: op 12 januari 40 mm, de norm is 36, de norm uit 1990 was 32 (het record is van 13 oktober 2013: 63,9 mm)
– Het aantal zonloze dagen: 53, de jaarnorm is 51,6 (norm 1990: 74,6)
– Het totaal aan zonuren:  1842,3 (plaats 9), de jaarnorm is 1714,7. De jaarnorm anno 1990 was 1477 uur en 1602 uur in 2010.
Het record is uit 2022: 2208,7 uur en het minimum record is uit 1988: 1217,6 uur, de metingen vanaf 1901.
– Het aantal vorstdagen 41. De norm van 2010 om 2020 is 58 om 52 over een kalenderjaar.
Het record is uit 1917: 108 en het minimum aantal is uit 2014: 26.
– De eerste vorstdag voor het winterseizoen: 26 november. De norm is 3 november.
– Het aantal dagen met matige vorst: 2, de norm van 2010 om 2020 is 12,5 om 9,9 over een kalenderjaar (record uit 1963: 56).
In de 21e eeuw hadden 2014 en 2020 er 0. In de 20e eeuw waren dat 1916 en 1990
– Het aantal ijsdagen: 0, de norm van 2010 om 2020 is 8,2 om 6,4 (record uit 1942: 46 en de jaren met 0 in deze eeuw: 2014, 2020 en 2023).

Weerrecords in De Bilt van 2023 
– De eerste 2 weken van het jaar record nat met 106 mm, zie tabel onder de maand januari
– Januari was record nat met 142,4 mm, ook de lente was nat, al was de astronomische lente niet nat
– Opvallend zachte nachten in maart, met 4 minima dagrecords
Juni 2023 verbrak vele records over juni
– Het hoogste gemiddelde maximum én hoogste etmaal gemiddelde sinds 1706 * : rond 24,96° en 19,39° (max 2003: 23,67° en etmaal 2021: 18,23°)
Ook over de hoofdstations een record over het gemiddelde maximum en etmaalgemiddelde. 
– De 2e decade was het warmste ooit: het maximumgemiddelde 27,4°, etmaalgemiddelde 21,6°(dit was 1917 met 20,4°)en het minimumgemiddelde 14,2°
*De klimaat norm van juni is 15,4°, welke 4 graden afwijkt / lager ligt.
– De meeste zonuren: 326 uur(1959: 300,7 uur). Over de Hoofdstations 327,5 uur (1976: 294,6 uur)
– Zonnigste 30 dagen:  19 mei t/m 17 juni scheen de zon 367,3 uur. (Het oude record over 30 dagen: 25 juni t/m 24 juli 2018 met 357,7 uur)
Welke zonniger is dan de normaal voor Griekse Eilanden en andere zonnige plekken aan de Middellandse Zee.
– De meeste zomerse dagen : 16 (en op een rij 13), beide records (1970 : in totaal 14).Over de Hoofdstations 14 dagen, ook een record
– De meeste warme dagen: 28 (1930 en 2003: 27)
– Het hoogste warmtegetal: 63,7  (1976: 59,8)  Ook een record over de hoofdstations met 55,5
– De op 1 na droogste (**): 14,3 mm  (2018: 11,8 mm)
** Dit geldt zeker niet in andere delen van het land, in Twente viel op 1 dag 50 mm.
– Aantal ADS dagen: 18  (net zoveel als in 1976)
– Op 12 juni het laagste daggemiddelde luchtvochtigheid voor de maand: 37%
– Over de maand was de gemiddelde luchtvochtigheid record laag met 62,1% (oude record was 66,6% uit 1970)
– Van 10 tot 13 juni dagrecord luchtvochtigheid: 44% / 48% / 37% / 39%
– Van 10 tot 12 juni dagrecord hoogste etmaalgemiddelde (23,6° / 24,5° / 24,3°)
– 19 en 20 juni hoogste dagrecord minimum temperatuur (18,7° / 18,6°)
– Droogste perioden in De Bilt van minimaal 27 dagen, zie hieronder

Zomer records 2023
– Hoogste gemiddelde minimum met 13,0° (2016: 12,9°)
– De laagste minimum temperatuur was 8,4° in deze zomer, het hoogste sinds de metingen (1992 noteerde 8,2°).
Overige (bijna) records na de zomer
– Record warme 1e decade september met 19,53° (oude record uit 2005 was 19,44°, normaal is ongeveer 15,8°).
– Septembers hoogste warmtegetal ooit, 27.9. Na 11 september stond ze al op 25.0(record uit 2006 is 24.6)
– Ook over de herfst het hoogste warmtegetal: 28.1. Over de hoofdstations ook een record: 33.8 (tegenover 26.6 2016)
– Septembers hoogste gemiddelde maximum temperatuur met 23,10° (2006: 23,08°).
– Over de hoofdstations had de herfst 30 warme dagen (oude record 2006: 27 dagen). In De Bilt staat het record op 31 dagen uit 1959. De Bilt had er 29 over de herfst.
– Oktober 2023 de natste oktober maand sinds 1906.
– De herfst de op 1 na zachtste ooit ( 12,84° –> record jaar 2006: 13,55°).
– De herfst de op 1 na natste (431,5 mm –> record jaar 1998: 468,2 mm).
Overige (bijna) Jaar records
– Record warm: 11,791° (record uit 2014 is 11,714°. De normaal is 10,57° – de normaal in 2010 was 10,16°, in 2000 was deze 9,78°).
– Record gemiddelde minimum temperatuur (7,65°). De normaal is 6,3°.
– Zeer nat: in top 2, landelijk record nat (record De Bilt uit 1998 is 1239,6 mm, over de hoofdstations was deze 1036,1 mm, nu 1041,6 mm en landelijk nu 1060 mm).

2007 had een periode van 46 dagen (22 maart tot 6 mei), maar op 3 april viel 0,8 mm en geen 0,3 mm (door een correctie in de data op de site van KNMI).
2018 toch opgenomen: ze noteert op 10 juli nu 0,4 mm (aangepaste data op site KNMI), dit was eerst 0,1 mm (zie ook in het MOW maandoverzicht 201807 – ook daar nog afwijkend met 0,1 mm).

Metingen KNMI over Nederland en droge perioden – ‘1976 boven 2023’
Dergelijke lange perioden van droogte komen vaker voor. Sinds 1906 houdt het KNMI de langste reeks aan droge dagen in Nederland ieder jaar bij. Het KNMI categoriseert een dag als droog als er minder dan een derde van een millimeter aan regen is gevallen in Nederland. „Soms rapporteert een vrijwilliger een tiende millimeter aan regen. Dat kan dan ook dauw zijn”, zegt klimaatonderzoeker Selten. Tot nu toe staat het record op twintig dagen droogte achter elkaar in 1976. Dat record is niét verbroken in juni 2023 volgens het KNMI. De langste reeks van 2023 staat op 15 dagen, van 24 mei tot 8 juni. Een spatje regen in het oosten van het land heeft de reeks gestopt, niet in De Bilt. Slechts in vijf gemeten jaren waren er reeksen die langer duurden dan 15 dagen.

Voor 2022, zie ook het KNMI jaaroverzicht over 2022

De maanden van 2023: januari was ongeveer 2 graden zachter dan normaal, 5,7° om 3,6° (norm 2010 3,1°) en ze was erg nat, vooral de eerste 20 dagen. Februari was 1,8 graden zachter dan normaal, ze kwam aan 5,7°. Februari was ook erg droog met slechts 21 mm (over de 5 hoofdstations een top 5 plaats met 16 mm). Maart was vooral erg nat, in de Bilt plaats 8, landelijk plaats 4. Ze was 0,5 graad zachter dan normaal. April had veel zonloze dagen en was frisser dan normaal. Mei was in het begin nat, daarna droog en werd ze zonnig. De temperatuur was normaal. De Droge periode, die startte op 13 mei, duurt momenteel al 36 dagen. Juni was record zonnig. Ze werd record warm, waarbij de temperatuur van 19,39° ruim 3 graden boven de norm kwam! Opvallend waren de 13 zomerse dagen op rij in juni, welke nog niet eerder gebeurde. Juli was vrij normaal, al was de laatste decade koel, nat en met weinig zon. Augustus startte bijzonder nat, waarbij er tot aan de 6e op vele plaatsen al ruim 100 mm viel. Vanaf 11 augustus beter weer met zomerse dagen, de laatste week van augustus vrij nat en aan de koele kant. September startte record warm (over de eerste decade). Oktober warme start, met daarna opvallende natte dagen, een record natte maand. November was zacht met koud einde en was vooral nat, over de hoofdstations gemeten record nat met 154 mm. December was, na enkele nachten vorst in het begin, zacht en somber. Door de zachte maand december benadert 2023 het record warme jaar 2014, als december zo zacht eindigt zoals nu verwacht wordt 2023 record zacht.

De grafiek ’temperatuur voortschrijdend gemiddelde’ over het jaar 2023

De Bilt 2023  afwijking van de temperatuur t.o.v. ‘de norm van 2020’ – Site van KNMI ‘s berekening

De Bilt in 2023 t.o.v. de Norm van 2020
De stand over de periode 1-1 t/m 30-11-2023 ; waarbij voor het actuele jaar de verwachting voor de actuele maand wordt meegenomen.

– Warme dagen in 2023: 117 (plaats 2, de 30 jarige norm van ‘2010 en 2020 is 85 om 93 over het jaar). Record is 132 uit 2018.
– Het aantal zomerse dagen: 38, de normaal van 2010 om 2020 is 26 om 28 per jaar. De eerste zomerse dag was op 9 juni, normaal is gemiddeld al op 14 mei. 13 zomerse dagen op rij in de maand juni, welke bijzonder is. Op 15 juli was het aantal voor de zomer al 22, welke de normaal is voor de zomer (norm 2020).
– Het aantal tropische dagen in De Bilt: 5.
– Warmtegetal: 142.7 (de norm van ‘2010 om 2020’ is 87 om 100). Op 8 juni was deze nog 0. 2023 staat momenteel op plaats 8. Over de zomer 114,5.
– Koudegetal: 4,3 (de norm van ‘2010 om 2020’ is 59 om 44).
– Het aantal vorstdagen over 2023: 41 (de norm van 2010 om 2020 is 58 om 52 over een kalenderjaar).
– Het aantal ijsdagen: 0 (de norm van 2010 om 2020 is 8 om 6) en met een koudegetal van 0,0 (de 2010/2020 norm is 59/44).
De Weersverwachting: Weersverwachting 

Het jaar 2023 : zeer nat (landelijk record nat) en record warm en behoorlijk zonnig

Winter 2023 

De Winter van 2023: zacht (*) en in januari nat
Met 17e vorstperiode in de 21e eeuw
Begin december was het fris mede door een hoog boven Scandinavië en later ook boven IJsland. Na koude dagen (vorstperiode) vanaf 12 tot 18 december kon het eind december mogelijk opnieuw kouder worden, maar het werd zeer zacht. Op de 14e werd het -7,7°, in Eelde -10,6°. Januari en februari: afwachten, al begint januari ook aan de zachte kant en lijkt vorst ver weg. Er was een vorstperiode van 12 tot 18 december, de 17e van deze eeuw. De tabel / het overzicht zal op de 19e aangepast worden op de pagina ‘overzichten winter‘.
Januari startte record zacht, op 1 januari na een record warme oudejaarsdag. Daarnaast was de eerste helft van deze maand erg nat, meer dan de normale maandhoeveelheid. De Bilt was record nat. Een winter als deze was in de vorige eeuw nog heel uitzonderlijk zacht, nu bijna normaal. Door de opwarming van de aarde is de gemiddelde temperatuur in de afgelopen decennia flink omhoog gegaan.
IJzel: er kwam 3x ijzel voor: landelijk op 15 en 18 december en in de nacht van 25 op 26 januari in de zuidoostelijke deel van het land.
Sneeuwval: op 5 december viel er in de Limburgse heuvels plaatselijk ongeveer 5 centimeter sneeuw. In de nacht en vroege ochtend van 19 januari viel op de Veluwe en in het midden en oosten van Brabant 2 tot 5 centimeter sneeuw. Op 20 januari viel in de zuidwestelijke helft van Nederland sneeuw. In delen van Utrecht, Gelderland, Brabant en het zuiden en midden van Limburg bleef 2 tot 5 centimeter liggen, in de Limburgse heuvels 5 tot 10 centimeter.

(*) De Winter op de helft, tot 14 januari 2022: De Bilt – met 5,6° was de winter tot nu toe zacht, al was er een vorstperiode. Tussen 1991 en 2020 was deze over deze periode gemiddeld 4,2°, tussen 1981 en 2010 was deze nog 3,4° graden en 50 jaar geleden zelfs slechts 2,4°. 

Gegevens over de winter 2023 
De zon scheen 214,4 uur. De norm van 2010 om 2020: 198 om 211 uur.
De somberste winter is die van 1979 met 108 uur. Landelijk scheen deze gemiddeld 236 uur tegenover de norm van 2010 en 2020: 197 / 218 uur.
Neerslag: In De Bilt viel 250,5 mm, tegenover de norm van 2010 en 2020: 208 om 216 mm. Gemiddeld over het land viel in de winter 205 mm, tegenover de norm van 2010 en 2020: 191 om 197 mm.
De temperatuur: 5,11° tegenover de norm van 2010 om 2020: 3,4° om 3,9°.
Aantal vorstdagen: 33. De 30 jarige norm van 2000 om 2010 is 38 om 38 vorstdagen. De normaal van 2020: 35 dagen.
Aantal dagen matige en strenge vorst: 7 om 0.
Aantal IJsdagen: 2. De 30 jarige norm van 1990: 10,1, die van 2000: 8,2, die van 2010: 7,2 en die 2020: 5,9 dagen.
Voor de uitleg van het koudegetal, de vraagtekens bij de schaalverdeling van het Hellmanngetal en het overzicht van de winters, zie Overzichten Winter

Grafiek van de winter (november 2022 /maart 2023) – temperatuur, voortschrijdend gemiddelde over 31 dagen.
Zelf verwerkte gegevens, afgezet t.o.v. de 30 jarige dagnormen van 2020

Vorst – in de winter en over de periode november tot maart
Het aantal vorstdagen in de winter van 2023 was 33: verdeeld over de maanden 12-8-13, ‘de norm 2010’ is 38. De ‘norm ‘2010/2020’ is 38 om 35. 
Over nov/maart 42 dagen: 3-12-8-13-6, ‘de norm 2010/2020’ is 52 om 48.
De vorstsom was 125,8 (de 30 jarige norm van 2010 om 2020′ is 195 om 164).
Het aantal ijsdagen :2. De norm ‘2010/2020’ is 8,2 om 6,4 per jaar.
De Bilt – aantal vorstdagen per maand anno ‘de norm 2010’ is: oktober 2, november 5, december 13, januari 13, februari 13, maart 8 en april 4.
De Bilt – aantal vorstdagen per maand anno ‘de norm 2020’ is: oktober 1, november 5, december 11, januari 12, februari 12, maart 8 en april 4.

Het koudegetal en de vorstsom nov 2022 / maart 2023
Het koudegetal (nov/maart) in De Bilt: 22,5.  De ‘norm 2010/2020’ is 57 om 44.
Het koudegetal enkele andere stations.
Het Koude getal voor Eelde, Hupsel, Twenthe en Nieuw Beerta: 28,4 om 31,7 om 33,1 om 26,5. Maastricht dit jaar: 30,7.
Voor meer stations met koude getallen over verschillende jaren: Site ‘Wintergek’ 

December 2022: frisse eerste 18 dagen, daarna zacht en nat
Met de 17e vorstperiode van de 21e eeuw
December 2022 wordt een stuk frisser dan de laatste 10 jaar, dat staat wel vast. Hoe fris is nog onduidelijk, de middag temperatuur bleef op 10 december op meerdere plaatsen onder 0°, niet in De Bilt. Op 13 december werd het -7,6° in De Bilt en -9,4° in Enschede/Twente, het waren, tot dan toe, de laagste minima van 2022.
Na 668 dagen (13 februari 2021) was er weer eens een ijsdag in De Bilt op 13 december. Op de 14e werd het -7,7°, in Eelde -10,6°. Op de avond van de 14e en op de 15e/16e dreven enkele kleine regenbuien, ‘de zee was nog vrij warm’, de kustprovincies binnen waardoor het plaatselijk erg glad werd, omdat het vroor en/of de grondtemperatuur onder nul was, ijzel!
Op 17 december was er nog een ijsdag, dus was het nog steeds glad op plaatsen waar niet gestrooid was, zoals op de stoep. De zon scheen veelvuldig tijdens de vorst van 12 tot 18 december al scheen zij in het westen veel meer, daar mist en laaghangende bewolking op sommige dagen de zon meer in de weg zat grote delen van oostelijk Nederland. Op de 18e vroor het matig, in Hupsel streng, het werd daar -10,3°.’s Avonds regende en ijzelde het, de dooit trad in, er ongeveer 500 ongelukken. ‘Wie toch de straat op gaat terwijl het niet hoeft bij ijzel is levensmoe’.
Vanaf de 19e tot de Kerst (en Oud & Nieuw ) was het (erg) zacht met maxima boven de 10 graden, waarbij het geregeld ook regende. 31 december werd uiterst warm, het record van 31 december 2021 (14,4°) verbroken, Het werd 15,9° (*), in Ell (L) werd het 17,6°. (*) Het was nog nooit zo zacht in de maand december. Het was nat over een strook van Midden-Nederland. De Bilt kwam aan meer dan 20 mm, Hupsel had op 12 uur al 30 mm te pakken, terwijl het in Maastricht zo goed als droog was. 

De gegevens van de maand december 2022
Temperatuur: 3,94° tegenover de norm van 2010 en 2020: 3,7° om 4,23°. Over de 1e helft van de maand (16 dagen) lag het etmaalgemiddelde op 0,7° tegen normaal 4,46°. In december 2010 was het over de eerste 16 dagen -0,54°. 
Neerslag: 86,7 mm,  tegenover de norm van 2010 en 2020: 76 om 83,8 mm. Het gemiddelde over het land was 80 mm tegen een langjarig gemiddelde van 75 mm (2010).
De zonneschijn bedraagt in De Bilt  57 uur, tegenover de norm van 2010 en 2020: 49 / 55,5 uur. De zon scheen deze maand gemiddeld over het land circa 62 uur terwijl het langjarig gemiddelde 49 uur is. Het aantal zonloze dagen was 12 (normaal over de maand is 11).
Aantal vorstdagen: 12. De 30 jarige norm van 2000 om 2010: 11,8 om 13,0 (*) vorstdagen. De normaal van 2020: 11,2 dagen.
Koudegetal december: 19,2.
Aantal ijsdagen: 2. De 30 jarige norm van 2000 om 2010: 1,9 om 2,4 (*) ijsdagen. De normaal van 2020: 1,8 dagen.
(*) In december 2010 waren er 29 vorstdagen en 12 ijsdagen. Dit was dan ook de laatste maand waarbij het etmaalgemiddelde lager was dan 0 graden, namelijk -1,1°. Zie ook de grafiek op de pagina Overzicht Winters
KNMI: cijfers over december

Januari 2023: zeer zachte start en record nat: in de eerste 2 weken viel 1/8 deel van normale jaarhoeveelheid 
1 januari 2022 was record zacht, maar 1 januari 2023 deed er een schepje bovenop. Op 1 januari 2022 was het record warm met 13,2° (minimum 10,9°), 1 januari 2023 deed er een schepje bovenop, in de nacht wees de temperatuur nog 15,6° aan. De 1e decade / 1e helft van januari 2023 de warmste ooit, er zijn al 4 dagrecords (1 maximum en 3 etmaalrecords over de eerste 12 dagen). Zo was het gemiddelde over de eerste 10 dagen 9,3°, normaal is 3,9°. En over de eerste 15 dagen was het gemiddelde 9,1° (in 2007 8,7°). Op 18 van de eerste 20 dagen van het jaar viel meer dan 1 mm neerslag, op de 4e 12,5 mm en op de 12e exact 40 mm. In een gebied rond Gelderland, Utrecht, Noord-Brabant, Zuid-Holland en Zeeland viel meer dan 30 mm, in de omgeving van Herwijnen tot ongeveer 45 mm. Op lokale meetstations werden hoeveelheden afgetapt van meer dan 50 mm. Ook 14 januari was nat, in Rotterdam viel 21,2 mm, in De Bilt 15,5 mm. Na 14 januari was de totale neerslaghoeveelheid 106 mm, een record en welke een achtste deel is van de normale jaarhoeveelheid. Ook over het gemiddelde over de hoofdstations gemeten was de eerste 2 weken record nat, zie onderstaande tabel, met daaronder enkele andere stations.

Over de eerste 15 dagen stond er ook vrij veel wind, gemiddeld 5,5 m/s (19,7 km/u) tegen normaal 4,3 m/s (15,5 km/u). Dit is niet uitzonderlijk. Als voorbeeld 1948, toen was de windsterkte gemiddeld 8 m/s (ruim 28 km/u).
De laatste erg natte dag was op 16 januari, in het westen viel meer dan 10 mm, aan de kust tot 21 mm. Daarna volgde een kouder en droger weertype, waarbij het zo goed als droog bleef, los van een enkele winters buitje. Op 17 januari vroor het weer eens op uitgebreide schaal, in het midden en zuiden van het land. De laatste keer was dat 18 december. De nachtvorst zou een week aanhouden. Op 18 januari noteerde delen van Noord-Brabant en Limburg matige vorst, -5-5° in Ell. Sneeuw viel er in delen van het land op 19 (Brabant / Limburg) en 20 januari (Midden en Zuiden van het land), die bleef liggen. Dat er in de kustprovincies veelal regen viel kwam vooral doordat de zeewater temperatuur zo’n 2 graden warmer is dan normaal. De maximum temperatuur lag op de 20e, waar sneeuw viel, net boven nul, terwijl het in Zeeland 6° was. Na 20 januari was er 139,6 mm neerslag gevallen, het record is 140,7 mm uit 1948, maar dan gemeten over de gehele maand. Op 21 januari was het een ijsdag in Lelystad en in delen op de grens tussen Utrecht en Zuid-Holland (-0,3°), de oorzaak was laaghangende mist/nevel. Ook op de 25e bleef de temperatuur in delen van het land land onder nul, niet in De Bilt. In de nacht naar de 26e viel er ijzel, in het zuidoostelijke deel van het land ook (natte) sneeuw. Daarna werd het langzaam zachter. Op de 28e werd het landelijk ongeveer 5 graden, terwijl in delen van Brabant en in Limburg de temperatuur achterbleef en deze na 18.00 snel daalde naar -2° bij opklaringen. Later in de avond was het daar ruim -4°, terwijl de temperatuur in het midden en noorden van het land tussen +1 en 5° lag. Het bleef in het zuidoosten de gehele nacht vriezen, pas later op de dag van de 29e kwam de temperatuur in Maastricht boven nul. Daarna was de nachtvorst weg.
Sneeuw: In de nacht en vroege ochtend van 19 januari viel op de Veluwe en in het midden en oosten van Brabant 2-5 cm sneeuw. In de omgeving van Eindhoven liep het verkeer volledig vast. Op 20 januari trok een kleine depressie over het zuidwesten van Nederland zuidoostwaarts. In grofweg de zuidwestelijke helft van Nederland viel sneeuw. In het westen ging deze in de loop van de ochtend in regen over en smolt de sneeuw die was gevallen snel weg. In delen van Utrecht, Brabant en het zuiden en midden van Limburg bleef 2-5 cm liggen, in de Limburgse heuvels 5-10 cm.
IJzel: In de avond van 25 en de nacht naar 26 januari ging regen in de zuidoostelijke helft van Nederland gepaard met ijzel. Plaatselijk leidde dat tot gladheid, waarvoor het KNMI in de vroege ochtend van 26 januari voor het zuidoosten Code Oranje uitgaf. 

De gegevens van de maand januari 2023 
Temperatuur: 5,77°, tegenover de norm van 2010 en 2020: 3,1° om 3,6°.  De laagste temperatuur in De Bilt is tot nu toe -3,9°, Landelijk -6,7° te Maastricht, op 21 januari.
Neerslag: 142,4 mm (record), tegenover de norm van 2010 en 2020: 69,6 om 70,8 mm, landelijk 108 mm (102 over de Hoofdstations, top 7) tegenover 67 om 66 mm normaal. Het record over de maand was in De Bilt 140,7 mm uit 1948 en in 1984 was deze 133,2 mm.
Zonneschijn: 55,7 uur, tegenover de norm van 2010 en 2020: 62,3 / 66,6 uur. Landelijk 64 uur tegenover 62 om 68 uur normaal. Ze had 9 zonloze dagen, de normaal over de maand is 10,6.
Vorstdagen: tot vandaag 8. De 30 jarige norm van 2000 om 2010 is 13,0 om 12,8 vorstdagen. De normaal van 2020: 12 dagen.
Koudegetal januari: 2,1
IJsdagen: 0. De 30 jarige norm van 2000 om 2010 is 3,9 om 3,3 ijsdagen. De normaal van 2020: 2,6 dagen.
KNMI: cijfers over januari KNMI: cijfers over januari

Februari 2023: na natte januari was februari zeer droog en ook zacht, met hoge barometerstanden
Vrij zachte start bij een westcirculatie met niet veel zon, gevolgd door een koudere periode met meer zon met hoge barometer standen (rond 140 hPa). Op de 6e vroor het weer eens in de nacht/vroege ochtend, al was dat -0,6° in De Bilt. De dagen daarna was er ook nachtvorst, plaatselijk vroor het matig, ook in De Bilt. In de vroege ochtend op de 7e was er mist in het midden en zuiden van het land, in Brabant tot onder de 100 meter zicht. Het vroor 5 dagen op rij. Vanaf 10 februari werd het zachter met maxima rond 11°, ook dan was het droog met veel zon, omdat hogedruk nog steeds haar invloed deed gelden. Wel was er mist in de ochtend van de 13e, 14e en 15e , soms was het zicht minder dan 50 meter, en ’s nachts kwam het tot nachtvorst. Op 17 februari (overigens ook op de 18e) sneuvelden het minimum- en etmaal record, 8,8° om 10,4°. Het oude record voor het minimum was 7,2° uit 1911. Opvallend voor de 17e februari is dat in de top 5 hoogste minima de jaren 2020, 2021, 2022 en 2023 staan.

Hoge barometerstanden: van de 4e tot de 14e lag de barometerstand boven de 1030 hPa, met op de 6e een gemiddelde luchtdruk van 1041,7 hPa. De laagste stand in de maand was 1008 hPa. Het gemiddelde over de maand februari kwam met 1027 hPa uit in de top 7 hoogste waarden over de maand februari (normaal is 1016 hPa). Hogedruk, maar er was ook soms veel bewolking, van 16 tot 23 februari scheen de zon in De Bilt niet of nauwelijks.
Zonnig eind met zowaar sneeuwval: Het aantal zonuren in deze maand normaal, dankzij de zon die vanaf 25 februari tot het eind van de maand veelvuldig te zien was bij een noordoostelijke wind, het vroor ’s nachts. Het aantal vorstdagen komt zowaar uit op het gemiddelde van 2000 (13 dagen). Op de valreep viel er, door een kleine randstoring uit het noordoosten, in de ochtend van de 28e een beetje sneeuw in delen van het noordwestelijke deel van het land bij temperaturen net boven 0°, ook in De Bilt.
Het noorderlicht was uitgebreid te zien op de laatste dagen van februari. Dat was uitzonderlijk.

De gegevens van de maand februari 2023 
De temperatuur: 5,67°, tegenover de norm van 2010 en 2020: 3,3° / 3,9°.
Neerslag: 21,2 mm, tegenover de norm van 2010 en 2020: 56,1 / 63,1 mm, landelijk 20 mm tegenover 52 om 58 mm normaal.
Over de 5 hoofdstations 16 mm, alleen 1959, 1985 en 1986 waren droger. Op 2 dagen viel er (enige) sneeuw, op 25 en 28 februari, normaal is 6 dagen.
Er waren 9 dagen waar sprake was van mist, normaal is dat 5.
Zonneschijn: 101,7 uur, tegenover de norm van 2010 en 2020: 86,4 / 89,6 uur, landelijk 111 uur tegenover 82 om 92 uur normaal. Er waren 6 zonloze dagen (de norm is 7).
Vorstdagen: 13. De 30 jarige norm van 2000 om 2010 is 13,2 om 12,8 vorstdagen. De normaal van 2020: 11,6 dagen. De laagste temperatuur was -5,4° op de 8e februari, in Twente werd het -7,1° op 27 februari.
Koudegetal: 0,3
Matige vorst: 1 dag.
IJsdagen: 0. De 30 jarige norm van 2000 om 2010 is 2,3 om 1,9 ijsdagen. De normaal van 2020: 1,5 dagen.
KNMI: cijfers over februari

De Lente van 2023 – nat, niet extreem nat, de laatste weken geheel droog en zonnig
Maart startte fris, over de eerste decade was het 2,9° (normaal 5,6°). De 2e decade van maart was zacht met 8,3° (normaal 6,6°).
Sneeuw viel er op 8 en 10 maart. Daarna werd het zacht en wisselvalliger weer. De maand maart werd een natte maand, gemiddeld over het land in de top 4 natste. April startte zonnig na een natte 1e april, maar er waren ook 3 zonloze dagen in de eerste decade. Tot aan 12 april gemeten behoorde de lente over de hoofdstations tot de top 3 natste, samen met 1998 de natste. Vlissingen was gemeten tot aan 30 april record nat, de metingen vanaf 1957. De Bilt staat momenteel al op plaats 11, de metingen vanaf 1906 .
Op 21 april werd in Nieuw Beerta en Eelde de eerste warme dag genoteerd van het jaar, in De Bilt pas op 4 mei. Daarna volgde meer warme dagen en werd mei niet zo fris dan dat men wel dacht, zelfs vrij zonnig. Hierdoor was de lente niet extreem nat.

De astronomische lente van 2023 was zeker niet nat, alleen ongelijk verdeeld. Verder was ze zacht en erg zonnig.
Al was de lente aan de natte kant (natste in de 21 eeuw zo werd gezegd), de astronomische lente (21 maart tot 20 juni) was dat geheel niet. Ze kwam uit op plaats 45 natte ‘Lentes’ (metingen vanaf 1901). Ze eindigde in de top 3 zonnigste met 730 uur.
Ze was naast niet nat en wel erg zonnig ook nog zacht,  plaats 7.

– De lente van 2013 om die van 2023 – De klaagzang over de lente van 2023, dan is men 2013 alweer vergeten.
In 2013 was het vrij droog, maar 10 jaar geleden was de lente 2,5° kouder dan die van 2023. Er waren 28 dagen met vorst, zelfs 5 dagen met matige vorst en was zelfs een ijsdag. Ter vergelijk 11 om 0 in 2023. Op 12 maart lag er sneeuw, zelfs in Zeeland. Het was de koudste Pasen ooit. Het gemiddelde maximum lag met 11,3° ook 2,5 graad lager dan die van 2023. Ook de maand mei was in 2013 2 graden kouder dan die van 2023. Het aantal zonuren was in 2013 aan de lage kant, 2023 was redelijk zonnig.
Meer informatie over de lente van 2013: koude lente 2013
  

Hieronder de grafiek van de lente in De Bilt, 2023

Grafiek Lente 2023, waarden t.o.v. de normaal 2020.

De gegevens van de Lente 2023 
Temperatuur: 9,73°, tegenover de norm van 2010 en 2020: 9,5° om 9,92°.
Zonneschijn in De Bilt: 570,8 uur, tegenover de norm van 2010 en 2020: 502 om 546,1 uur. Landelijk gemiddeld scheen de zon rond 562 uur, tegenover normaal 502 om 570 uur.
Neerslag: 223,4 mm (op plaats 11 nat) , tegenover de norm van 2010 en 2020: 173 mm om 158,7 mm.
Landelijk viel ongeveer 205 mm, tegenover normaal 156 om 142 mm. Deelen (262 mm) en Eindhoven (274 mm) behoren tot de natste KNMI stations.
Warme dagen: 13. De norm van 1980: 8,8, die van 1990: 9,5, die van 2000: 11,2, die van 2010: 13,5 en die van 2020: 15,5.
Zomerse dagen: 0. De normaal van 2010: 3,8, die van 2020: 4,3.
Vorstdagen: 11. De 30 jarige norm van 2000 om 2010 is 13,5 om 12,4 vorstdagen. De normaal van 2020: 12,2 dagen.
IJsdagen: 0. De 30 jarige norm van 2000 om 2010: 0,23 om 0,13 ijsdagen. De normaal van 2020: 0,17 dagen.
Zie ook: Lente Overzicht

Maart 2023 : Top 4 natste en ’s nachts 4x record zacht. Eerste 10 dagen fris met diverse keren sneeuwval en storm op Vlieland 
Over de eerste decade was de temperatuur 2,9°, de normaal is 5,6° over de 1e decade. De eerste 2 dagen was het fraai weer met nachtvorst, daarna werd het wisselvalliger en met een noordwestelijke stroming zou er winterse neerslag vallen. Op 1 maart vroor het stevig, in De Bilt werd het -5,8°, in Twenthe -7,6°. Vanaf 7 maart lag Nederland een aantal dagen zo’n beetje op de grens tussen koude lucht boven Schotland en Scandinavië waar het stevig vroor en zachte lucht boven Zuid-Engeland en Frankrijk. Zo was het in de ochtend van 9 maart -16° in Noordelijk Schotland en +11° in Zuid Engeland. In de middag van 9 maart sneeuwde het in Twente bij temperaturen rond 0° terwijl Maastricht +12° noteerde.
Terwijl er op 8 maart , de dag daarvoor, nog sneeuw viel in Zuid-Nederland door het zwabberende warmtefront. Er lag enkele centimeters sneeuw in het uiterste zuiden tot 10 cm in de heuvels van Zuid-Limburg (Vaals). Door plaatselijke sneeuwbuien in de rest van het land was het sporadisch daar ook wit in de ochtend van de 8e. De maxima lagen de 8e meest tussen 2 en 4 graden boven nul. Zachte lucht kroop naar het noorden op de 9e, terwijl op 10 maart de koude lucht weer terrein gaat winnen, met als gevolg sneeuwval. In de ochtend van de 10e was het 11° in Limburg en delen van Brabant terwijl het in De Bilt 2,5° was en net boven 0° in Groningen waarbij er ook sneeuw viel die bleef liggen. Gedurende de dag draaide de wind naar het noorden zodat ook in het midden van het land sneeuw viel, nadat het eerst veelvuldig regende. In De Bilt viel meer dan 14 mm. In het binnenland werd de wereld wit, maar veel sneeuw lag er niet, ook omdat de temperatuur na de sneeuwval meest rond +1° lag.

Vanaf 12 maart werd het zachter, het werd 12 graden in het zuiden van het land, op de 13e was het nog zachter maar dan wel met veel wind en regen. De zachte lucht was aan de winnende hand. Kijkend naar de gehele maand wordt maart misschien wel kouder dan februari, dat ligt aan de zachte lucht, of die zich langer kan handhaven. Op 13 maart werd het 18° in delen van  Brabant. Het etmaal record van De Bilt voor 13 maart werd verbroken, deze was 12,1° uit 2022, nu 12,7°. Daarnaast waaide het flink op deze dag met windkracht 8 in de kust provincies. Windstoten waren er tot 100 km/uur rondom het IJsselmeer en Vlieland noteerde kracht 9. Er sneuvelden bomen, o.a. in parken (Amsterdam). De laatste stormen waren van februari 2022 (Eunice).  Met de te verwachten hogere temperaturen wordt maart toch niet kouder dan februari. Vanaf de 16e was het zacht, na 2 koudere dagen waar ook hagel viel.

Op 18, 22, 23 en maart was er een minimum warmte dagrecord:  9,1° om 9,2° om 10,5° om 9,7° (1983: 8,9° / 2005: 8,9° / 1903: 8,5° / 1945: 9,2°). 2023 staat daarmee na maart al op 13 dagrecords (1 maximum, 6 etmaal en 6 minimum records). 2023 heeft nog geen koude dagrecords. Over de 2e decade was het dan ook een stuk achter dan over de 1e decade, de temperatuur lag gemiddeld rond 8,3° tegenover 6,6° normaal. Op 24 maart vroor het in Fins Lapland ruim 37 graden, de laagste temperatuur voor de winter, zo laat in het seizoen.
Op 25 maart vielen er plaatselijk stevige buien, in Deelen viel 21 mm, terwijl er aan de kust op sommige plaatsen nog net 1 mm viel. Na 26 maart viel er in grote delen van het land al tussen 80 en 120 mm. Op 31 maart viel er op uitgebreide schaal tussen 10 en 20 mm. De Bilt noteerde uiteindelijk een top 8 plaats natste maart. Deelen en Vlissingen waren record nat, Deelen kwam zelfs aan 137,1 mm. Alleen De Bilt noteerde in 1914 meer neerslag met 138,6 mm. Over de hoofdstations viel 98,8 mm, plaats 4, 1981 kwam aan 115,8 mm. Nachtvorst was er op 28 maart, met -4,4° in Deelen.

De gegevens van de maand maart 
Temperatuur: 7,0° tegenover de norm van 2010 en 2020: 6,2° om 6,5°. De laagste temperatuur was op 1 maart, in De Bilt werd het -5,8°, in Twenthe -7,6°.
Neerslag: 100,6 mm (plaats 8 natste) tegenover de norm van 2010 en 2020: 66,8 mm om 57,8 mm. Landelijk viel ongeveer 99 mm (top 4 natste), tegenover normaal 59 om 51 mm. Vlissingen, Deelen (met 137,1 mm) en Eindhoven waren nog nooit zo nat in maart.
Zonneschijn: 116,9 uur tegenover de norm van 2010 en 2020: 121,6 uur om 139,4 uur. Landelijk gemiddeld scheen de zon rond 117 uur, tegenover normaal 121 om 146 uur. Het aantal zonloze dagen was 5, normaal is 4.
Vorstdagen: 6. De 30 jarige norm van 2000 om 2010 is 8,7 om 8,4 vorstdagen. De normaal van 2020: 8,4 dagen.
IJsdagen: 0. De 30 jarige norm van 2000 om 2010 is 0,23 om 0,13 ijsdagen. De normaal van 2020: 0,17 dagen (reden 2005, koud voorjaar 2013 en 2018).
KNMI: cijfers over maart

April 2023 aan frisse en natte kant, slechts 1,7 graad zachter dan maart, weerfotograaf Sytse overlijdt 
Gemiddeld is april normaal ongeveer 3 graden zachter dan maart (het verschil loopt de laatste jaren zelfs op), dit jaar was dat slechts 1,7 graad.
Na de regen eind maart en 1 april volgde een droge periode met veel / meer zon, op de 3e tot de 5e scheen de zon meer dan 11 uur, met op deze dagen ook nachtvorst. Vanaf de 10e volgende wisselvallig weer met gematigde temperaturen.
Na 7 april had de maand al 3 zonloze dagen, de normaal is 1. Op 14 april vroor het een graad in oostelijk Gelderland en in Twenthe. Op 21 april werd het 20 graden in Nieuw Beerta en Eelde, de 1e warme dag van het jaar. Ook op de 22e werd het ruim 20 graden in Nieuw Beerta. De Bilt noteerde geen warme dagen in april. Overigens noteerde Engeland tot 28 april (op de 29e werd er toch nog 20°) ook nog geen warme dagen, de laatste keer dat dat gebeurde was 1986.
Op 23 en 24 april viel er plaatselijk veel neerslag. Op de 23e in Hoek van Holland 32 mm en op de 24e in een strook over midden Nederland tot 20 mm, in Wijk aan Zee 20, Lelystad 19 en Heino 19 mm. In de nacht naar de 26e vroor het op op de 25e al op enige plaatsen, in de ochtend van de 26e in het zuidoostelijke deel van het land ( De Bilt -0,7°). Ook op koningsnacht vroor het (-1,2°), in Twenthe en delen van Gelderland ruim 2,5°. Op 30 april werd het 17,9° (op 27 april 13,3°).
Sytse Schoustra, 29 april 2023 RIP:  De weerfotograaf Sytse die fantastische foto’s maakte is niet meer onder ons. Mijn dank gaat uit naar hem voor zijn unieke foto’s,  ‘de weerspiegelingen van het leven’.

De gegevens van de maand april 
Temperatuur: 8,71° tegenover de norm van 2010 en 2020: 9,19° om 9,85°. De laagste temperatuur was op 4 april, in De Bilt werd het -2,8°, in Deelen en Hupsel -4,4°. Op de 5e noteerde Eelde -5,0°. Enschede noteerde 21,6° op 22 april, voor april is dat matig, De Bilt noteerde geen warme dagen.
Neerslag: 67,1 mm, tegenover de norm van 2010 en 2020: 42,3 mm om 41,6 mm. Landelijk viel ongeveer 66 mm (63 mm over de hoofdstations), tegenover normaal 40 om 39 mm. Op de Veluwe viel op veel plaatsen meer dan 100 mm. Deelen was het natste KNMI station met 87 mm. Ook in delen ten noorden van het Noordzeekanaal in Noord- Holland viel meer dan 100 mm.
Zonneschijn: 185,8 uur, tegenover de norm van 2010 en 2020: van 173,6 uur om 189,2 uur. Landelijk scheen de zon ongeveer 191 uur (hoofdstations 189 uur,) tegenover normaal 173 om 197 uur.
Het aantal zonloze dagen was 5, de normaal is slechts 1.
Het aantal warme dagen in april: 0. De norm van 1990: 1,6, die van 2000: 2,1 die van 2010: 3,2 en die van 2020: 4,5.
Het aantal zomerse dagen in april: 0. De norm van 1990: 0,1, die van 2020: 0,2, die van 2010: 0,5 en die van 2020: 0,7.
Het aantal vorstdagen: tot vandaag 5, de norm is 3,6.
KNMI: cijfers over april

Mei 2023 vrij normaal, zonnig (einde). In de eerste 12 dagen af en toe heel nat met opvallend weinig wind – in De Bilt was mei 2023 zonniger en droger dan mei 2022 
Op 4 mei werd de eerste landelijke warme dag van het jaar genoteerd, sinds 1992 moesten wij niet meer zo lang wachten. Normaal is dit tegenwoordig rond 13 april. De vroegste warme dag ooit was op 17 maart 1961 en 1990. In 1983 duurde het tot 31 mei, maar de zomer van 1983 was heel mooi (top 8 warme dagen, top 5 zomerse dagen, top 10 zonnigste en top 4 droogste). De Bilt noteerde warme dagen op de 4e, 6e, 7e en 8e.
Buien op 5 t/m 11 mei , tot de 9e met temperaturen rond 20°
Op 5 mei noteerde het oosten van het land voor de buien uit ook een warme dag. In andere delen van het land volgden al eerder buien die met onweer gepaard gingen. In het midden van het land viel veel neerslag, over het algemeen tussen de 10 en 20 mm, terwijl het aan de Zuid- & Noord-Hollandse kust veelal geheel droog bleef. Op de 6e mei was de provincie Groningen (en een deel van Friesland) aan de beurt. Buien die lange tijd bleven hangen ontstonden op de grens tussen 2 luchtsoorten. Er viel plaatselijk meer dan 15 mm in zeer korte tijd, zodat straten zoals in Haren waar meer dan 40 mm viel, tijdelijk onderwater stonden. Als toetje op 7 mei plaatselijk stevige buien met onweer, in Eindhoven viel veel neerslag, tot rond 35 mm. Ook op de Veluwe en in de omgeving van Amsterdam/Amstelveen/Uithoorn vielen hoosbuien die met onweer vergezeld gingen, waardoor straten plaatselijk tijdelijk blank stonden. Plaatselijk viel in het land tot 40 mm (mogelijk tot 50 mm) in korte tijd. De Bilt kwam aan 16 mm. Ook op 8 mei veel plaatselijk ook veel regen door stevige hoosbuien langs de oostgrens (o.a. in Nijmegen, waarbij in het nabij gelegen Heumen  67 mm viel, en Nieuw Beerta) en op de Veluwe (Apeldoorn). Op de 9e geen hoosbuien, maar een front dat langzaam over het land trok, in het westen viel gemiddeld 17 mm. De zon scheen die dag niet in De Bilt. Nadat er op 7 mei al veel neerslag viel in Eindhoven was het daar op de 10e opnieuw raak met meer dan 25 mm bij een maximum temperatuur van 16°. En op 11 mei was het raak in Lelystad met ruim 25 mm.
Tot en met 12 mei was de gemiddelde windsnelheid slechts 2,4 m/s (tot dan gemeten record laag, metingen vanaf 1904), normaal is deze over de maand 3,4 m/s. Vanaf 19 mei brak een warmere periode aan met meer zon. Op 22 mei werd de eerste zomerse dag in 2023 genoteerd in Gelderland /Overijssel. De Bilt kwam nog niet aan een zomerse dag. Vanaf 13 mei was het op veel plaatsen geheel droog en zonnig voor de rest van de maand. Opvallend is dat hierdoor mei 2023 zonniger en droger was dan mei 2022 (2022 is het zonnigste jaar).
Wanneer de eerste zomerse dag in De Bilt: Volgens het klimaatgemiddelde over de periode 1991-2020 komt het op 14 mei tot de eerste officiële zomerse dag in De Bilt. In de vorige klimaatnormaal (1981-2010) was 17 mei de dag dat het kwik in De Bilt steeg naar 25°. De vroegste zomerse dag was op 14 april 2007 (27,6°) en de laatste datum in het jaar was 18 juli 1906 (25,7°).

Overzicht van mei maanden: zie Zonuren 1959

De gegevens van de maand mei 
Temperatuur: 13,46°, tegenover de norm van 2010 en 2020: van 13,12° om 13,40°. De hoogste temperatuur op 25 mei met 25,8° te Ell, in De Bilt 24,3°.
Op KNMI station Twenthe werd het -2,2 ◦C, de laagste temperatuur deze maand.
Neerslag: 55,7 mm, tegenover de norm van 2010 en 2020: 61,9 mm 59,3 mm. Landelijk viel gemiddeld 40 mm, tegenover normaal 57 om 53 mm.
Zonneschijn: 268,1 uur, tegenover de norm van 2010 en 2020: 207,2 om 217,5 uur. Gemiddeld over het land scheen de zon 255 uur, tegenover 207 om 227 normaal.
Het aantal zonloze dagen: 1. Normaal is 1,7.
Het aantal warme dagen: 13. De norm van 1990: 7,8, die van 2000: 9, die van 2010: 10,2 en die van 2020: 10,8.
Het aantal zomerse dagen: 0. De norm van 1990: 1,9, die van 2020: 2,9, die van 2010: 3,3 en die van 2020: 3,6.
Het aantal vorstdagen: 0.

KNMI: cijfers over mei 

De Zomer van 2023: zonnig en zacht, welke op conto kwam van juni
Record zonnige start – juni record zonnig en record warm. De 3e decade juli aan koele en natte kant. Augustus zeer natte start, verder vrij normaal. 
De verwachting vooraf over de zomer van 2023
De luchtdruk verdeling eind mei begin juni lijkt een beetje op die van 1959. Als dat zo doorzet, met veel hogedruk invloeden ten noorden van ons land, kunnen wij een redelijk warme zomer verwachten, maar niet met erg veel tropische dagen. Juni lijkt aan de warme en droge kant te gaan verlopen. Verder vooruit kijken is koffiedik kijken, zeker wat betreft stevige buien, maar een kille zomer verwacht ik niet. Het weermodel van de Amerikaanse weerdienst NOAA verwachtte dat de zomer van 1 tot 2 graden warmer zal worden dan de norm van 2020 (*), de norm van 2020 is al 1,1 graad warmer dan de klimaatnorm van Parijs (17,4° om 16,3°).
Op 9 juni werd de eerste landelijke zomerse dag genoteerd, op 11 juni de eerste landelijke tropische dag, waarna een hittegolf startte in delen van Midden- en Zuid Nederland. De op vele plaatsen geheel droge periode vanaf 13 mei kwam aan het eind op 20 juni. In de namiddag drongen dan ‘eindelijk’ forse buien vanuit Frankrijk ons land binnen na een zeer warme dag waarbij het 30+ werd in grofweg zuidoostelijk Nederland. Aan de regionale hittegolf (in delen van oostelijk Brabant, Limburg en Gelderland (*)) die startte op 8 juni kwam op deze dag nog geen eind. (*) Opvallend hierbij is dat Twente nog geen hittegolf noteerde, maar omdat daar op de 20e de 3e 30+ werd genoteerd, daar (in kleine delen van Overijssel) met terugwerkende kracht ook sprake is van een hittegolf vanaf 8 juni. Na een langdurige droge periode viel op 20 juni de eerste regen in de zomer. De hittegolf duurde t/m 21 juni, welke maximaal 14 dagen was.
Juli startte aan de koele kant, was was vooral in de laatste decade koel.
Begin juli waren er al snel tropische dagen rond de 9e juli, maar ook stevige buien. Op 5 juli was er zowaar een zomerstorm. Poly werd de 7e krachtigste zomerstorm waarbij vooral aan de Noord-Hollandse kust en in steden dichtbij de kust, zoals in Haarlem, veel schade was door omgewaaide bomen. Vervolgens werd het gelukkig niet zo heet zoals eerder verwacht werd voor juli. De hitte concentreerde zich boven Zuid-Europa, 40 graden was rond 18 juli heel normaal in de Middellandse Zee landen, plaatselijk werd het 45°. Hitte records werden niet verwacht (Palermo noteerde 47°, het record van 44,8° werd verbroken), de lengte in dagen was bijzonder lang. Op 20 juli vielen er uitzonderlijke grote hagelstenen, zo groot als tennisballen, in Venetië, die veel schade veroorzaakten. Er vielen meer dan honderd gewonden, daken, auto’s en bossen zijn beschadigd. Ook de wijngaarden.
Augustus startte koel. In de Achterhoek zeer nat, daarna ook op andere plaatsen. Daarna werd het overwegend zomers vanaf 11 augustus, al viel er op 12 augustus nog aardig wat neerslag. De warmte houdt aan tot ongeveer 24 augustus. Eind augustus wordt het door de jaren heen altijd koeler / is er een dip. Dit jaar leek dat eerst niet zo te zijn, maar ook dit jaar moet er aan geloven. Zodoende werd augustus geen warme maand, ze was eerder normaal. Op 25 augustus viel er in Zuid-Limburg erg veel neerslag, meer dan 50 mm in Maastricht.     

De gegevens van de Zomer 2023 
Temperatuur: 18,36° , tegenover de norm van 2010 en 2020: 17,04° om 17,43°.
(*) NOAA zat aardig in de richting bij haar ‘voorspelling/verwachtingen vooraf’. De Klimaatnorm Parijs voor De Bilt is 16,3°.
Neerslag: 231,5 mm, tegenover de norm van 2010 en 2020: 219,6 om 239,2 mm. Landelijk viel gemiddeld 239 mm, tegenover 209 om 223 mm normaal.
Op de KNMI-neerslagstations viel deze zomer op 5 dagen ergens in Nederland minimaal 50 mm regen.
Zonneschijn: 726,5 uur, tegenover de norm van 2010 en 2020: 587,6 om 617,3 uur. De norm van 2020 werd op 15 augustus overschreden.
Landelijk waren er 751 zonuren tegenover 585 om 640 uren normaal. De zomer van 2023 staat in de top 9 zonnigste zomers.
Het aantal warme dagen: 75. De norm van 1990: 50,4, die 2000: 54,7, die van 2010: 59,6 en die van 2020: 63,7.
Het aantal zomerse dagen: 30. De norm van 1990: 15,5, die 2000: 18,1, die van 2010: 20,9 en die van 2020: 21,9.
Het record voor zomerse dagen in de zomer is 41 uit 1976.
Het aantal tropische dagen in de zomer: 3 (in delen van het land 9). De norm van 1990 was 2,4, die 2000 was 3,2, die van 2010 was 3,8 en die van 2020 is 4,7 geworden.
In het zuiden waren er 37 tot 40 zomerse dagen en 8 of 9 tropische dagen. Normaal zijn dat daar ongeveer 30 zomerse en 8 tropische dagen.
Het warmtegetal 114,5 . De normaal over de gehele zomer, de norm van 2010 om  2020 is 78 om 88. 2023 staat met dit getal in de top 12 over de zomer.
Na de zomer: KNMI: Samenvatting van de zomer

Juni 2023: extreem warm en record zonnig – ‘Zo’n warme juni was begin vorige eeuw bijna onmogelijk’
Het KNMI meldt: in De Bilt komt dit gemiddelde van 19,3° momenteel eens in de 45 jaar voor
Ikzelf acht de kans groter: zal ik het nog meemaken voor mijn 90e, het is zeker mogelijk 
Hittegolf in delen van het land, met een zeer droge start 
Tot en met 17 juni werd het weer bepaald door hogedrukgebieden boven de noordoostelijke Atlantische Oceaan of Scandinavië.
De laagste temperatuur 4,7 ◦C, werd op 3 juni in Nieuw Beerta gemeten.
Juni verbrak zeker 6 maandrecords (ook over de hoofdstations)    
Juni had tot aan 16 juni een record aantal uren zon, voor het eerst meer dan 200 uur zon. Na 26 juni was ze over de maand al record zonnig, zonniger dan 1959.
Juni 2023 behoort tot de top 4 in de lijst van alle zonnige maanden in het jaar.
Juni ging dan ook verder waar mei gebleven was, namelijk droog en meest zonnig bij een meest noord tot noordoosten wind.
Juni 2023 record warm:  De klimaatnorm van juni is 15,4°. 2023 eindigde ongeveer op 19,35°, dat is bijna 4 graden warmer.
De record jaren zijn 2021, 2019 en 2017 met 18,23° om 18,13° om 18,04°. Het record werd zelfs met meer dan 1 graad verpulverd.
Ook in België, Noordwest-Frankrijk en de Britse Eilanden was het zeer warm.
België kwam voor het eerst aan een gemiddelde van boven 20 graden uit, het werd 20,3° (de norm 2020 is 16,7°). Het gemiddeld maximum was 25,4° (de norm 21,2°), welke beide records zijn vanaf de metingen vanaf 1833.
Het record warmtegetal over juni is 59,8 uit 1976 ging uit de boeken, na 14 juni 2023 zat ze al op de helft, juni 2023 kwam uiteindelijk uit op 63,7.
Het aantal warme dagen in juni kwam op 28 uit, het record was 27 uit 1930 en 2003.
Droogte: waar is al het water dat in de lente viel gebleven?
Na de vele regen in de lente droogde de grond snel uit door een lange periode met geen neerslag en veel zon en een stevig briesje.
Dat land snel droog is/wordt komt zeker niet alleen door het weer (het veranderende klimaat, dat het warmer en zonniger is), maar vooral door de industrie die meer dieper gelegen grondwater oppompt, de mens die steeds meer water verbruikt en de landbouw die in februari /maart veel te veel water afvoert om droge voeten te hebben. Er waren vroeger meerdere droge perioden, zoals in 1959, maar toen was er geen sprake van een water tekort.
De 1e week van juni veel zon, geen neerslag. Wolkenvelden zorgden er voor dat het noorden (uiterste noordwesten) van het land iets minder zonuren had. De temperatuur lag de 1e week gemiddeld rond 22° (18 tot 25 graden), maar vooral op de Wadden was het fris door de noorden wind (meestal tussen14 tot 18°). Vanaf de 8e werd het warmer, op die dag werd het al ruim 27° in Brabant en Limburg.
De eerste decade van juni was over de hoofdstations nog nooit geheel droog, in 2023 wel. 2023 was met 122 uur zon na 1939 (131,8 uur) de zonnigste eerste decade van juni.
De 2e week van juni warm en zonnig. Op 9 juni de eerste landelijke zomerse dag en de eerste tropische dag in delen van Brabant/Limburg/Gelderland.
Ook op de 10e was het in grote delen van Zeeland, Brabant en Limburg tropisch warm.
Van 10 t/m 13 juni was de relatieve vochtigheid voor deze dagen record laag, op 12 juni was ze slechts 37%, een maand record.
Na 14 juni (gemeten vanaf 1 juni) was de zomer van 2023 het zonnigste ooit in De Bilt en ook over de 5 hoofdstations.
Over de hoofdstations na 2 weken: 181,7 uur om 162 uur in 1950.
Regionale hittegolf – tot aan 21 juni: Woensdrecht stond op 11 dagen, maar zuidoostelijk Nederland kwam aan 14 dagen.
Woensdrecht noteerde als eerste op 11 juni een hittegolf, dat kwam omdat het daar de 7e al zomers warm was. Op/vanaf 12 juni was er sprake van een hittegolf in zuidelijk Nederland, maar ook in delen van Zuid-Holland (Hoek van Holland op de 13e) en Gelderland (Deelen op de 12e). Opvallend hierbij is dat Twente nog geen hittegolf noteerde, maar omdat daar op de 20e de 3e 30+ werd genoteerd, daar (in kleine delen van Overijssel) met terugwerkende kracht ook sprake is van een hittegolf vanaf 8 juni.
Van een landelijke hittegolf was geen sprake. De Bilt noteerde de 10e juni 29,8° en op de 12e 29,9°. Alleen de 11e tropisch, 3 dagen van boven de 30° zijn minimaal vereist voor een hittegolf met daarnaast nog 2 extra zomerse dagen. Op 10, 11 en 12 juni was er een etmaal dagrecord. Nederland was op deze dagen één van de warmste plaatsen, zo niet de warmte plaats, in Europa met maximum temperaturen tussen 30 en 32 graden. In de UK was de 30 graden nog nooit zo vroeg in het jaar overschreden als in 2023.
De 3e week van juni warm en zonnig met eerste regen. De hittegolf duurde nog voort en de eerste dagen scheen de zon ook nog veelvuldig. Vanaf de 18e kwamen buien ons land binnen, er viel nog niet veel, soms alleen enkele spetters. Over de hoofdstations viel gemiddeld tot aan de 19e 0,7 mm, De Bilt was nog droog. De regionale hittegolf duurde tot de 21e juni voort in oostelijk Brabant en Limburg en delen van Gelderland/Overijssel, zoals in Arcen, Deelen, Eindhoven, Maastricht en Twente. Op 20 juni viel dan eindelijk regen na 38 droge dagen. De hoeveelheden verschilden enorm, tussen meer dan 20 mm en plaatsen waar geen druppel viel (Hupsel, waar in juni tot de 21e nog geen druppel viel).
De 2e decade was het warmste ooit: het maximum 27,4°, het etmaalgemiddelde 21,6° (was 1917 met 20,4°) en het minimum 14,2°. De reeks van het aantal zomerse dagen op rij in de Bilt kwam op 22 juni tot een eind, doordat een front veel neerslag bracht in Zuidoost- en Oost-Nederland (In de Achterhoek en Twente viel plaatselijk 40 tot 65 mm (station Twente 48,2 mm) en het bewolkt was in De Bilt. Aan de gehele kust was overigens droog die dag.

de zomermaanden

De langste aaneengesloten reeks zomerse dagen in De Bilt:
Van 29 juli t/m 15 augustus 1975 : 18
Van 23 juni t/m 9 juli 1976 : 17
Van 15 juli t/m 30 juli 2006: 16
Van 15 t/m 27 juli 2018: 13
Van 5 t/m 17 augustus 2020: 13
Van 9 t/m 21 juni 2023: 13

De records maand juni

De gegevens van de maand juni 
Temperatuur: 19,39° (een record), tegenover de norm van 2010 en 2020: 15,64° om 16,15°. Het record voor juni staat op 18,23° uit 2021.
De hoogste maximum temperatuur was op de 25e met 31,3°. Landelijk 32,3° te Gilze-Rijen en Hoek van Holland op 11 juni.
Ook .
De hoogste gemiddelde maximum temperatuur over de maand juni is 23,67° uit 2003. Juni 2023 record: 24,96°.
De neerslag: 14,3 mm, tegenover de norm van 2010 en 2020: 65,6 om 70,5 mm. Landelijk viel 24 mm (hoofdstations 21 mm), tegenover 65 om 65 mm normaal. In de kustprovincies viel niet meer dan 5 tot 10 mm. Normaal is het op 12 dagen van de maand droog, nu was dat 25 dagen (het KNMI meldt 24 door een paar druppels op de 18e).
Zonuren: 326 uur (record juni), tegenover de norm van 2010 en 2020: 193,9 om 207,1 uur. Landelijk was dat 328 uur (hoofdstations 327,5 uur, een record), tegenover 194 om 214 uur normaal. In Juni 1959 scheen de zon 300,9 uur in De Bilt. In 1976 290,5 uur (hoofdstations 294,6 uur).
Het aantal warme dagen: 28 (record voor juni). De norm 1990: 12,8, die van 2000: 12,2, die van 2010: 14,3 en die van 2020: 16,2.
1930 en 2003 hadden er 27.
Het aantal zomerse dagen: 16 stuks (13 op rij!), een record voor juni. De norm van 2000: 4,1, die van 2010: 4,8 en die van 2020: 5,1. Het record was 14 uit 1970. Over de hoofdstations was het record 10 stuks, nu is dat 14. In Limburg werd op sommige plaatsen 19 zomerse dagen genoteerd.
Het aantal tropische dagen: 2 (in delen van het land 6). De norm voor 2020 is 0,8.
Het warmtegetal: 63,7 (record). Normaal over juni is 16,6. Het oude record was 59,8 uit 1976.
KNMI: cijfers over juni

Juli 2023: koel en nat in laatste decade en in de 1e decade een windhoos, Storm Poly en een lokale hittegolf
Zo fraai juni was, zo startte juli de eerste week aan de koele kant met niet teveel zonuren. Opvallend was dat het op de 4e toch al een beetje klam/zwoel aanvoelde (het werd “in de koelte” toch 22°), misschien al vooruitlopend op de warmte die op de 8e zou volgen. Misschien ook een voorproefje van wat een kleine depressie in deze onstabiele lucht in de nacht en ochtend van de 5e kan gaan brengen. Daarom ook dat er op de 4e er een windhoos was bij Apeldoorn (ze trok over Beekbergen, Lieren en Klarenbeek, zie foto). Het meest opvallend waren de opgewaaide bomen die soms huizen beschadigden, gewonden vielen er gelukkig niet.
Het werd een voorproefje voor 5 juli.

In de nacht van de 5e ontstond boven Het Kanaal een kleine depressie die juist net voor onze kust uitgroeide toe een venijnige stormdepressie (de 2e ooit gemeten in Nederland in juli), die eigenlijk alleen Nederland aan deed. Zo was de storm boven Denemarken al behoorlijk geluwd. De storm was verwacht, maar pas vlak voor de kust groeide ze verder uit, zodat code rood pas 2 uur vooraf afgegeven kon worden. Mensen die het weer volgen werden niet verrast en kwamen op tijd op hun werk of bleven thuis, de massa had het (te) laat in de gaten. Het deed mij een beetje denken aan de ‘beruchte kanaalrat’, de onverwachte Hemelvaartsstorm van 12 mei 1983.
IJmuiden kwam tot een record windstoot voor de zomer van 146 km/uur, welke uitzonderlijk is voor de zomer. Er sneuvelden veel bomen, veel in Haarlem (Noord), waarbij in deze stad een vrouw in een auto om het leven kwam door een boom. Vooral de kust van Noord-Holland moest het ontgelden, busjes die in Zandvoort of strandhuisjes in Egmond aan Zee werden omver geblazen. Verder stormde het ook op en rond het IJsselmeer en in Friesland, Groningen had ook schade. In een strook van Haarlem tot Deelen viel rond de 25 mm, al kwamen sommige andere stations plaatselijk tot hogere hoeveelheden.
Poly behoorde tot de 7 zwaarste zomerstormen. Een zomerstorm is door de kleinere temperatuurverschillen vaak minder zwaar en duurt korter dan een herfst- of winterstorm. Zomerstormen zijn compact en kunnen in vrij korte tijd ontstaan.
Na Poly werd het 2 dagen daarna zonnig en enkele dagen zeer warm / tropisch. De 8e juli leverde een dagrecord op, 8 juli 1959 met 31,6° is uit de boeken, het werd 32,2°. Ook het landelijke dagrecord van die dag, 34,1° in Gilze-Rijen, is uit de boeken. Eindhoven noteerde deze dag al 34,6°. De volgende dag was het opnieuw heet in het oosten en zuidoosten van het land, Arcen kwam aan 34,8°. Dat het geen 35 graden werd kwam omdat onweersbuien begin van de middag het land binnentrokken. Plaatselijk viel vrijwel niets, in Eindhoven 0,4 mm, terwijl Enschede (Twente) 33 mm te verwerken kreeg. Plaatselijk viel hagel in noordoost Nederland (Zwolle). Veel schade was er niet, behalve dan door blikseminslagen die brand veroorzaakten, waardoor mensen hun woning kwijtraakten.
Op 11 juli werd het in Zuidoost Nederland toch weer tropisch warm, de 2e hittegolf aldaar, al duurde deze 5 dagen, het minimum aantal dagen voor een hittegolf. Het gebied van de hittegolf was kleiner en lag zuidelijker dan eerst verwacht, omdat in bijvoorbeeld Gelderland en Twente de 30° niet bereikt werd door een teveel westelijke stroming, op nadering van koelere lucht.

In Arcen 29,5 – 34,4 – 34,8 – 26,7 en 31,2° en in Maastricht 28,7 -32,3 – 32,4 – 26,3 en  31,2°.
Vervolgens werd het gelukkig niet zo heet zoals eerder verwacht werd voor juli. De  eerste 2 decades van juli waren zeker niet koel, namelijk iets boven gemiddeld, maar de 3e decade wordt waarschijnlijk koeler dan normaal. De hitte concentreerde zich boven Zuid-Europa, 40 graden was rond 18 juli heel normaal in de Middellandse Zee landen, plaatselijk werd het 45° (*). Hitte records werden niet verwacht (Palermo noteerde op 24 juli 47°, het record van 44,8° werd verbroken), de lengte in dagen was bijzonder lang. Op 20 juli vielen er uitzonderlijke grote hagelstenen, zo groot als tennisballen in Venetië  (een paar dagen later zelfs tot 15 cm in gebieden in en rondom de landen van Italië, die veel schade veroorzaakten. Er vielen meer dan honderd gewonden. Daken, auto’s en bossen zijn beschadigd. Ook de wijngaarden. Hier tegenover was het nat in Noordwest- & Noord Europa en ‘fairly /rather cool’ in de UK, waar in de periode 21 / 23 juli op veel plaatsen de maandhoeveelheid neerslag viel.
In de laatste decade van juli ligt normaal het gemiddelde op 18,6°, 2023 kwam uit op 16,9°, waarbij de zon niet teveel zal schijnen. Op 24 juli viel veel neerslag langs de oostgrens en oostelijk Brabant (Eindhoven) waar tot ongeveer 30 mm viel. Aan de kust / delen van de kustprovincies viel gemiddeld hooguit een halve mm. Opvallend: het werd deze dag voor de stevige (onweers) buien uit zo maar 25,1° in Nieuw Beerta, in de rest van Nederland werd het ‘slechts’ 19 tot 22°. De rest van juli was wisselvallig en lag de temperatuur rond 21°, normaal ligt deze rond 23,3° over de hoofdstations, in De Bilt op 23,9°. 30 en 31 juli waren nat, met in Wilhelminadorp 27 mm en in Heino 28 mm. Lokaal viel soms wel tot 40 mm.
Juli was nat in Nederland, maar in het UK viel 2 tot 3 keer zoveel als normaal in juli.

De gegevens van de maand juli 
Temperatuur: 18,12°, tegenover de norm van 2010 en 2020: 17,93° om 18,25°. Hoogste maximum tot nu toe was op 8 juli met 32,2°, landelijk op 9 juli 34,8° te Arcen.
(*) Zuid- Europa in de hitte: al eerder besteedde ik daar aandacht aan. Geert-Jan: pagina over hem): ‘De verwachting is dat de droogte en de hitte in het Middellandse zeegebied verder zal toenemen terwijl de Sahel natter gaat worden. ‘Je zou kunnen zeggen dat de woestijn naar het noorden opschuift’, Geert-Jan in 2019.
Neerslag: 121,1 mm, tegenover de norm van 2010 en 2020: 81,1 om 85,2 mm. Opvallend: over de maand viel op 19 dagen meer dan 1 mm neerslag, met op de 5e 25,4 mm. De norm is 10,7 dagen. Vanaf 1961 bekeken kwamen alleen 1965 en 1988 uit op 19 om 21 dagen met >= 1 mm neerslag.
Landelijk, over de hoofdstations, viel gemiddeld over de maand 106 mm, tegenover 71 om 75 mm normaal. Landelijk viel gemiddeld 110 mm.
Het natst was het in het noorden en noordoosten van het land, met op uitgebreide schaal 100-130 millimeter en plaatselijk zelfs meer dan 150 millimeter in delen van Friesland en Drenthe. In het zuidwesten viel de helft minder neerslag met ca. 60 millimeter in het westen van Zeeuws Vlaanderen. Het regende gemiddeld over het land ongeveer 55 uur tegenover normaal 40 uur. Grootste dag som neerslag was 35.1 mm te Twenthe op 9 juli.
Er waren maar weinig droge dagen in juli: op slechts drie dagen werd nergens in Nederland neerslag gemeten.
Zonneschijn: 201,4 uur, tegenover de norm van 2010 en 2020: 206 om 213,9 uur. Landelijk scheen de zon 213 uur, tegenover 203 om 220 uur normaal. Het zonnigst was het deze maand in het Waddengebied, met 239 zonuren op Terschelling.
Het aantal warme dagen: 24. De norm van 1990 was 18,2, die van 2000 was 20,4, die van 2010 was 22,3 en die van 2020 is 23,3.
Het aantal zomerse dagen: 6. De norm van 1990 was 5,7, die van 2000 was 7,1, die van 2010 is 8,8 en die van 2020 is 9,2.
Het aantal tropische dagen: 1 (landelijk plaatselijk 3), normaal is 2.
Warmtegetal was 28,5. Normaal voor de maand is 40,4.
Zie ook het overzicht van het KNMI: overzicht juli

Augustus 2023: record nat begin in de Achterhoek – 80 mm in eerste 3 dagen – vrij normaal zonder tropische dagen  
Ging verder waar juli gebleven was, nog koeler en met geregeld regen. De Achterhoek zeer nat na eerste 3 dagen en Nederland nat na eerste week.
Op de 1e was het in delen van noordelijk Nederland nat, op de 2e overal, met in de Achterhoek tot rond 30 mm. Op de 3e was de Achterhoek opnieuw de klos, er viel tot 45 mm, terwijl in Noordwest-Nederland gemiddeld maar 1 mm viel. Op 5 en 6 augustus viel er plaatselijk ook erg veel neerslag, zeker in het westen van het land. Op 6 augustus noteerde De Bilt een koude dagrecord (15,8°), de zon scheen niet of nauwelijks, terwijl het in het uiterste van Groningen ruim 22° werd met 10 uur zon.
Na de eerste week was er in Nederland tussen de 40 en 130 mm gevallen.
Slechts weer in Europa
Overigens kwam Nederland er goed van af, in het Zuid-Duitse Reutlingen 30 cm hagel en in landen als Oostenrijk en Slovenië veel neerslag. Zoveel neerslag zodat hele campings met caravans, en ook huizen in Slovenië, volledig weggevaagd werden door grote waterstromen.
Het slechte weer verplaatste zich daarna zelfs naar Scandinavië, daar viel rond 7 tot ongeveer 10 augustus veel neerslag, welke kwam door grote temperatuurverschillen / de verschillende luchtsoorten, mede veroorzaakt door de depressie Hans die vanuit het ongebruikelijke zuidoosten naar Scandinavië trok. Noorse meteorologen meldden dat het een van de zwaarste van de afgelopen 25 jaar waren.
Ook de andere landen rond de Oostzee hadden last van het noodweer. In Denemarken gold code geel. Een aantal veerboten tussen de Baltische landen en Scandinavië bleef enkele dagen stilliggen. Het meteorologisch instituut van Noorwegen gaf noodweerwaarschuwingen uit voor grote delen van het zuiden van Noorwegen die tot dinsdagavond van kracht bleven. En in verschillende gemeenten werd ook gewaarschuwd voor aardverschuivingen.

Vanaf 13 augustus werd het rustig betreffende de neerslag, het was meest droog tot de eind van de maand. Tot het eind van de maand was de verwachting dat het overwegend warm zou zijn. De hoogste temperatuur in augustus staat nog op 11 augustus. Daarna werd het overwegend zomers vanaf 11 augustus, al viel er op 12 augustus nog aardig wat neerslag. De warmte hield aan tot 25 augustus. Eind augustus wordt het door de jaren heen na een warme periode vaak koeler / is er een dip. Dit jaar leek dat eerst niet zo te zijn, maar ook dit jaar moet er aan geloven met temperaturen onder de 20°, waardoor augustus ongeveer rond de normaal van ‘2020’ zal liggen.
Op 25 augustus, de dag dat de warmte ook in Zuid-Limburg verdreven werd, viel daar veel neerslag, meer dan 50 mm in Maastricht. Aan de kust (westelijke deel van de kustprovincies) was het droog en scheen de zon af en toe.   

De gegevens van de maand augustus 2023
De temperatuur: 17,59°, tegenover de norm van 2010 en 2020: 17,51° om 17,85°.
Neerslag: 96,1 mm, tegenover de norm van 2010 en 2020: 72,9 om 83,9 mm. Landelijk viel er 112 mm, tegenover 73 om 83 mm normaal.
De zonneschijn: 199,1 uur, tegenover de norm van 2010 en 2020: 187,7 om 196,3 uur. Landelijk rond 209 uur, tegenover 195 om 205 uur normaal.
Het aantal warme dagen: 23. De norm van 1990: 19,3, die van 2000: 22,1, die van 2010: 23 en die van 2020: 24,2.
Het aantal zomerse dagen: 8. De norm van 1990: 5,6, die van 2000: 7, die van 2010: 7,2 en die van 2020: 7,6.
Het aantal tropische dagen: 0. De normaal van 1990: 0,7, die van 2000: 1,2, die van 2010: 1,4 en die van 2020: 1,9.
De hoogste temperatuur was te Ell met 29,4°, De Bilt kwam aan 27,5° op 11 augustus.
Warmtegetal: 22,3. Normaal voor de maand is 31. Het hoogste warmtegetal over augustus ooit is 96,9 uit 2020.
KNMI: overzicht augustus

De herfst van 2023: Nat en Zacht – ze behoort tot de top 2 natste herfst en is de op 1 na warmste 
Ze begon zeer fraai met temperaturen vanaf 4 september meest tussen de 25 en 30 graden. Op de eerste viel nog wel meer dan 22 mm neerslag in Zuid-Limburg (in het zuidelijke deel van Zeeland en Noord-Brabant meer dan 10 mm). In de namiddag en avond viel er veel neerslag alleen in de omgeving van Wijk aan Zee (‘Tatasteel’), 28 mm. In de omgeving van Lelystad 13 mm. Vanaf de 4e september werd het warm, op sommige plaatsen vanaf de 5e (tot de 11e) zelfs tropisch warm, regionaal was er dan ook sprake van een hittegolf. Eind september was het droog met vrij hoge temperaturen, welke in grote lijnen werd voortgezet de eerste weken van oktober. Tot 10 oktober gemeten was de temperatuur over herfst 17,3° (de warmste ooit) tegen normaal 14,1°. Tot de 10e oktober was het vrij droog, dat veranderde daarna. Vanaf de 14e oktober werd het fris en vooral ook nat, al was de herfst gemeten tot 21 oktober nog steeds het warmst (16,2° om 16,1° uit 2006, de norm tot de 21e oktober is 13,3°).
Oktober was record nat in De Bilt met 219,9 mm. Na 4 november stond De Bilt al in de top 15 natte herfst, na 15 november op plaats 4 (hoofdstations top 5). De laatste dagen van november waren fris en viel er ook sneeuw.   

De gegevens van de Herfst 
De temperatuur: 12,84° (plaats 2), tegenover de norm van 2010 en 2020: 10,64° om 10,89°. Record uit 2006: 13,55°.
De herfst noteerde 361,5 uur zon, tegenover de normaal van 2010 en 2020: 314 om 339,5 uur. Recordjaar is 2018 met 457 uur, het jaar 1959 had 449 uur zon.
Landelijk scheen de zon 390 uur, tegenover 320 om 349 uur normaal.
Op 16 oktober overschreed 2023 het totaal aantal zonuren wat geldt voor de norm van 2020: 1715 uur.
Er waren 11 zonloze dagen (de normaal in 2010 om 2020: 16 om 14)
Neerslag: 431,5 mm (top 2) , tegenover de norm van 2010 en 2020: 241 om 239 mm. Gemiddeld viel landelijk ca 365 mm, tegenover 229 om 225 mm normaal.
De natste herfst is 1998 met 468,2 mm, 1974 noteerde 402 mm en 2013 389 mm.
Over de hoofdstations gemeten staat 1974 bovenaan met 412,7 mm, 1998 op plaats 2 en 1960 op 4. 2023 staat op plaats 3 met 371,8 mm.
Het aantal warme dagen: 29. De normaal van 2010: 11,9. De normaal voor 2020: 13,6.
Het aantal zomerse dagen: 8. De norm van 1990: 1,0, die van 2000: 1,0, die van 2010: 1,7 en die van 2020: 2,2.
Het aantal tropische dagen: 2. De norm van 2010: 0,0 en die van 2020: 0,2.
Warmtegetal: 28.2.  Dit is een record (24.6 in 2006)
Vorstdagen: 4 (de norm is 6, de norm van 2010 is 7).

September 2023: zacht en zonnig,  met zeer fraaie – en record warme start met op veel plaatsen een hittegolf / veel dagrecords
Het KNMI schreef een artikel over de eerste zeer warme week van september: De link 
! In Nieuw-Beerta en Hoek van Holland een hittegolf, niet in De Bilt !
September 2023 op plaats 2, over het gemiddelde maximum mogelijk op 1.
Op de eerste viel nog wel meer dan 20 mm neerslag in Zuid-Limburg (in het zuidelijke deel van Zeeland en Noord-Brabant meer dan 10 mm). In de namiddag en avond viel er veel neerslag alleen in de omgeving van Wijk aan Zee (‘Tatasteel’), tot 28 mm. In de omgeving van Lelystad 13 mm. Voor de rest van de eerste week was het droog en zeer warm in Nederland. Op 5 september werd het tropische warm in Hoek van Holland, Eindhoven, Gilze-Rijen en Maastricht (30,6°). Op de 6e ook 30,6° te Eindhoven en 30,8° te Hoek van Holland, waar na 7 september al 3 tropische dagen genoteerd werden.
Griekenland (en deel van West Turkije / Istanbul ): terwijl het hier zonnig en warm was door een omega blokkade was Griekenland door deze blokkade de klos. Een depressie bleef daar rondtollen. Mede door de warme Middellandse Zee, die een voedingsbodem was, regende het daar urenlang (soms wel een etmaal lang) pijpenstelen. Met als gevolg dat er plaatselijk in 2 dagen meer dan 800 mm neerslag viel, welke onze jaar hoeveelheid is. Met als gevolg, flinke overstromingen (bruggen sloegen weg, auto’s waren speelgoed autootjes geworden door de vloedgolven), waarbij ook doden vielen.
Hittegolf: op 7 september noteerden Gilze-Rijen, Eindhoven en Hoek van Holland de 3e tropische dag op rij. Morgen is daar de hittegolf een feit, alleen nog ‘even’ de 25 graden aantikken. Op 8 september kon een hittegolf genoteerd worden in o.a. Eindhoven, Gilze-Rijen, Hoek van Holland, Deelen, Volkel en Twente . Op deze dag noteerde De Bilt de 1e 30 graden in september 2023. In België kon voor het eerst een landelijke hittegolf in september genoteerd worden, Ukkel noteerde een hittegolf. Op de 9e kwam er geen hittegolf bij een KNMI station bij, wel was het de 5e tropische dag op rij in Eindhoven, een record voor september. Op de 10e was het 6 op rij. De Bilt noteerde wel van 6 tot 10 september 5 maximum dagrecords op rij. Op 10 september kon ook een hittegolf genoteerd worden in Arcen, Maastricht, Ell, Westdorpe en Wilhelminadorp. De Bilt noteerde de 2e tropische dag. Het etmaalgemiddelde over de 1e decade was 19,53° (oude record 2005 met 19,44°, normaal is ongeveer 15,8°) .
Buien op de 11e en 12e: Op 11 september werd het nog tropisch warm in Nieuw-Beerta, waardoor daar ook, als laatste plaats, ook sprake was van een hittegolf. Tot in de late avond van de 11e was het meest droog of viel er een kleine bui, maar in Zeeland viel plaatselijk > 6 mm en in Arcen (Limburg) 27 mm tijdens enkele stevige buien.
Vanaf 5 tot 11 september had De Bilt 11 dagrecords, 5 maxima, 1 hoogste minimum (op de 11e) en 5 etmaal records. Op de 20e nog een minimum dagrecord.
De Hittegolf duurde in Zuidoost-Nederland (ook in delen van Gelderland) op de 12e nog voort omdat het daar net >25° werd. In de avond van de 12e viel in Zuid-Limburg veel neerslag, Maastricht noteerde rond 21 uur al 35 mm, Ell kwam uit op meer dan 43 mm, terwijl Eindhoven nog geen 4 mm noteerde. Straten liepen onder water, d riolen konden het niet aan. Op de 13e viel in de ochtend in delen van Friesland meer dan 25 mm, op Texel meer dan 30 mm, daar geen last van wateroverlast.
17 september – het zou zonnig en 25° worden:  Oké, Maastricht haalde nog 24,8°, maar De Bilt kwam rond 19 uur pas op 19,3° uit, nadat het in de vroege ochtend en ochtend regende (tot 19 mm viel er, in delen van Midden- Nederland) en de zon bijna niet scheen (De Bilt hooguit 0,7 uur). Dus ook geen 39e zomerse dag voor De Bilt, de normaal over het jaar is anno 2020 28 (anno 2010 26 stuks).
Op de 19e waaide het stevig aan de kust, met windstoten in Noord-Holland tot ongeveer 95 km/uur.  Vlieland kwam aan windkracht 9 over een uur gemiddelde, dus daar stormde het, het was het 1e najaarsstormpje. Vanaf de 24e was het overwegend droog met aangename temperaturen rond 20 graden of iets hoger, met alleen op 29 september nog enige neerslag.     

De warmste (met veelal droge) decades in september – De Bilt
1e decade 2023 hoogste gemiddelde maximum ooit, overigens ook over de gehele maand

Regionaal een hittegolf in september – enkele plaatsen

De gegevens van de maand september 
Temperatuur: 17,48°, tegenover de norm van 2010 en 2020: 14,45° om 14,70°.  2006 noteerde 17,92°.
Het gemiddelde maximum in 2006: 23,08°. 2023 verbrak dit record: 23,10°. Ukkel (België) kwam aan gemiddeld 24°, ook een record, ruim 4 graden boven de normaal.
Neerslag: 52,5 mm, tegenover de norm van 2010 en 2020: 78,1 om 77,9 mm. Gemiddeld over het land viel 68 mm, tegenover 74 mm normaal.
De zonneschijn:198,9 uur, tegenover de norm van 2010 en 2020: 138,3 om 152,8 uur. Gemiddeld over het land waren dat ca 210 zonuren, tegenover 143 om 158 uur normaal.
Het aantal warme dagen: 22. De norm van 1990: 9,1, die van 2000: 9,7, die van 2010: 10,3 en die van 2020: 11,7.
Het aantal zomerse dagen: 8. De norm van 1990: 1,0, die van 2000: 0,9, die van 2010: 1,7 en die van 2020: 2,1.
Het aantal tropische dagen: 2. De norm van 2010: 0,0 en die van 2020: 0,2.
De hoogste temperatuur is in Eindhoven op 10 september met 32,2°, De Bilt kwam aan 31,1° op 10 september.
Warmtegetal: 27.9.  Het was na de 11e september al een record voor september met 25.0. De normaal voor de maand is 4,3 (norm 2010: 3,1). Het hoogste warmtegetal over september was 24.6 uit 2006.
KNMI: cijfers over september 2023

Oktober 2023: natste oktobermaand, 1e decade record zacht & 2e decade natste ooit in De Bilt
– 2e deel van de maand aan de frisse kant en door een vrij sombere laatste decade een vrij sombere maand
– De maand was eerst droog, maar door ‘3 grote plensbuien’ en daarna nog een plensbui op 20 oktober zeker niet. Ze werd record in De Bilt, over de hoofdstations plaats 3 natste oktobermaanden.
De Bilt 36,7 mm op 2 dagen op rij. Er viel in 2013 aan neerslag 125,5 mm in de 2e decade van oktober. 2023 kwam uit op 125,6 mm. Ook Den Helder 100,1 en Eelde 80,7mm (van de hoofdstations) noteerden een record, naast bijvoorbeeld Eindhoven (92 mm).  
Zachte start met 26,1° in Maastricht op 2 oktober, met een warmtegetal in De Bilt van 0.2. De Bilt had na 10 oktober 6 warme dagen (het totaal was 7).
Op KNMI-station Ell koelde het op 16 oktober ’s nachts af tot 0,8°C, de laagste temperatuur deze maand.
Toplijst warmte dagrecords over het jaar (max / etmaal / minimum) – in oktober 6 stuks, de tussenstand voor het jaar:

Het was zeer warm en fraai weer voor de eerste 2 weken van oktober, waarbij opgemerkt moet worden dat het noorden van het land er minder zonnig vanaf kwam. Op 8 oktober kon koudere lucht het noorden van het land bereiken, door een hoog boven IJsland dat voor een noorden wind zorgt boven de Noordzee. Het andere hoog boven Midden-Europa biedt deze dagen weerstand. Mogelijk scheelt het 6 graden tussen het uiterste noorden en zuiden van het land op 8 oktober. Op de 7e werd het 8° in delen van Schotland 1 waarbij op veel plaatsen (gebied Inverness / Glasgow / Aviemore) meer dan 140 mm neerslag viel terwijl het 25° en zonnig was in Kent (England).
Oktober was zacht tot warm tot de 13e, vaak was het rond of iets boven de 20 graden. 3 dagen op rij veel neerslag. Daarna werd het een stuk frisser, maar eerst viel er op de 11e veel neerslag op de Wadden en het uiterste noorden van het land en op 12 oktober aan de Zuid-Hollandse kust en in Utrecht nog even meer dan 30 mm aan neerslag, plaatselijk wel 40 mm (De Bilt 36,7 mm). De zon scheen niet in grote delen van het land op deze dag, in De Bilt was het de eerste zonloze dag sinds 21 september. Op de 13e oktober was het ook erg nat in Nederland, veelal viel er tussen de 15 en 25 mm, op sommige plaatsen meer dan 30 mm (De Bilt opnieuw 36,7 mm – aangetekend dat 10 jaar geleden op 13 oktober 2013 er 63,9 mm viel, het record voor De Bilt). Alleen Zuid-Limburg werd ‘gespaard’.
De eerste 10 dagen van oktoberwaren nog nooit zo warm. De Bilt: 16,6° tegenover 14,9° in 2001 en over de hoofdstations: 16,6° tegenover 15,7° in 1921.
De Bilt over de eerste 16 dagen: 15,2° om 15,1° in 2001 (norm 11,8°).
Over het jaar gemeten was 2023 gemeten tot 16 oktober het warmste ooit (12,7° om 12,7° in 2014).
Op de 13e werd het nog 24° in Ell, in de Bilt 21,5°. De volgende dag in Ell 10 graden kouder, 14°. Plaatselijk, ook in Amstelveen, viel hagel op de 14e. Op de 15e was het rond 11,5° in Nederland, dat was wennen na al die warmte. De normaal is 15°, op 15 oktober 2015 was het slechts 8°. De eerste nachtvorst aan de grond werd pas laat genoteerd, op de 16e oktober werd het -1,5° te Ell. Over de periode 1971-2000 lag de eerste datum op 22 september, tegenwoordig is dat 28 september.
Schotland 2: Rond 19/20 oktober was de luchtdruk hoog boven Scandinavië. Een depressie (storm Babet), gevuld met vochtige en vrij zachte lucht trok vanuit Zuid Engeland naar het noorden. Door de luchtdruk verschillen ging het hard waaien uit het oosten. Daardoor vermengde de koude lucht zich met de vochtige lucht waardoor het heftig ging regenen, ook op de 20e oktober in Nederland, al zal er bij ons niet zoveel vallen. Eindhoeven kwam aan 45 mm. Door de ‘strijdt’ tussen de 2 luchtsoorten bleven de fronten rond cirkelen. In het gebied aan de oostkust van Schotland (rond Perth) viel tussen 100 en 170 mm (Perth 177 mm en in Invermark 159 mm). Na de 21e 204 om 179 mm). Door de heuvels in Schotland zijn lager gelegen gebieden zeer gevoelig voor overstromingen op 19,20 en 21 oktober. Ook Nederland was nat op de 20e, in het noorden en zuiden viel veelal rond 25 mm, in Eindhoven 45 mm. Het was deze dag 6 graden in het noordoosten van het land tot 14° in het zuiden. In Madrid viel 117 mm in 24 uur, een record (in ieder geval vanaf vanaf 1920) over 1 dag.
De laatste dagen/decade was vrij somber en er viel geregeld regen, iedere dag, het was niet koud.

 kan het wel.t . de e . e e e e. e 

De gegevens van de maand oktober
Temperatuur: 13,23°, tegenover de norm van 2010 en 2020: 10,72 om 10,92°.
Neerslag: 219,9 mm. Op plaats 1 op de lijst natste oktobermaanden (metingen vanaf 1906).
De norm van 2010 en 2020: 82,8 om 81,1 mm. Landelijk viel er rond 150 mm. De landelijke norm van 2010 en 2020: 79 om 77 mm.
In 1932 viel er 193,4 mm, 1981 188,5 en het record natte jaar 1998 kwam in oktober aan 179,3 mm.
Ook over de 5 hoofdstations was het ook nat, een top 3 notering met 148,8 mm.
Zonneschijn: 100,7 uur (over het land gemiddeld 111 uur), tegenover de norm van 2010 en 2020: 112,9 om 119,4 uur.
De landelijke norm van 2010 en 2020: 113 om 120 uur.
De jaarnorm zonuren is 1715 uur, op 16 oktober stond 2023 op 1716 uur.
Het aantal warme dagen: 7.
De norm van 2010: 1,6 en die van 2020: 1,9.  2018, 1969 en 1959 hadden er 10.
Warmtegetal: 0.3.  De normaal voor de maand is 0,1. Het hoogste warmtegetal over oktober is 2.7 uit 2018.
KNMI: cijfers over oktober 2023

November 2023: zette natte oktober voort, koud einde – over de hoofdstations natste ooit – IJsdag in Groningen
Gegevens die er toe doen over november en te maken met vorstdagen zullen ook te lezen zijn in de Actuele winter & in het Weeroverzicht 2024 
Op 2 november viel langs de kustlijn plaatselijk meer dan 20 mm, in het oosten / zuidoosten 2 to 5 mm, toen storm Ciarán overtrok. Eigenlijk had hoofdzakelijk alleen de kuststrook last van de wind tot windstoten tot 110 km/uur (tijdelijk tot kracht 10, terwijl bijvoorbeeld Schiphol ‘slechts’ aan kracht 8 kwam). In de omgeving van Eindhoven waaide het tijdelijk ook hard met windstoten tot 100 km/uur. Op 3 november viel in Noord- & Zuid-Holland plaatselijk tot rond 30 mm, terwijl het (nagenoeg) droog was in Oost- & Zuidoost Nederland. Ook de volgende dagen waren overwegend nat en scheen de zon nauwelijks. Na de eerste week viel er in het midden van Noord-Holland al  meer dan 100 mm neerslag. Op 8 november 20 mm in De Bilt. Ook de de 10e was het raak aan kust van Noord-Holland. Van Wijk aan Zee tot aan Texel viel meer dan 20 mm. Over de 1e decade viel in Hoogwoud (NH) 144 mm, een record voor het land. Rotterdam en Den Helder noteerden een ‘eigen’ decade record met 103,1 mm (2000 – 101 mm) om 96,8 mm (1967 – 90,9 mm). Overigens was het in deze periode in grote delen van Noord Holland record nat: Berkhout 130 mm. In Schiphol waren 2000 en 2013 natter. Op 12 november de eerste nachtvorst in Ell met -0,8°. Op 14 november was het nat in het uiterste zuiden van het land, Eindhoven noteerde rond de 25 mm. Terwijl het nat was in Nederland was het rond 13 / 14 november tot 30° in Oost Spanje (zeer warm) en vroor het plaatselijk tot -30° in Noord-Zweden, welke vrij koud is voor de tijd van het jaar. Rond en vanaf 27 november werd het kouder, de kou uit Scandinavië stroomde naar het zuiden. In de late avond van de 24e viel er al sneeuw in Kerkrade (L), die even bleef liggen. Op de 22e vroor het 3,4° in Twente.
Ouderwets kwakkelweer eind november? Het was eind november / begin december 1973. De winter zou niet veel voorstellen, maar eind november en begin december 1973 was het glad en viel er sneeuw. In de ochtend van de 2e en 3e december vroor het op veel plaatsen zelfs streng. Mijn vader, rijdend in zijn Daf en werkend voor het dagblad De Tijd, werd door de gladheid door een andere auto geschept. Alleen zijn stoel stond nog op haar plaats, het 12,5 jarig huwelijksfeest kon gelukkig doorgang vinden. Zo glad werd het dit jaar niet.
De eerste nachtvorst van deze winter was op 26 november: -0,6°. Op 27 november viel er 30 mm in grote delen van Brabant en Limburg, waarbij het later op de dag ook sneeuwde in Twente met temperaturen net boven 0°. In de namiddag van de 28e daalde de temperatuur in Twente al snel naar -3°, wachten op sneeuwval in de avond/nacht. Op 27 november ging de regen in de Achterhoek, op de Veluwe en in de Limburgse heuvels tijdelijk over in (natte) sneeuw. In de avond van 28 november en op 29 november trokken er talrijke winterse buien over het land, waardoor er in het oosten plaatselijk een sneeuwdek van enkele centimeters ontstond, ook op de Veluwe werd het wit in de nacht naar de 29e. In Groningen, in Eelde en Nieuw-Beerta, bleef de temperatuur de 30e ook overdag plaatselijk onder nul, een ijsdag.        

De gegevens van de maand november  
Temperatuur: 7,8°, tegenover de norm van 2010 en 2020: 6,73° om 7,04°.
De laagste temperatuur -1,8° op de 30e (de norm -2,6° (2020) om -2,9° (2010), in Leeuwarden -5,4° op de 30e (norm -4,4°).
Neerslag: 159,1 mm (top 3 natste), tegenover de norm van 2010 en 2020: 80 om 79,6 mm. Landelijk viel er 153 mm (record nat). De landelijke norm van 2010 en 2020: 76 om 75 mm. Berkhout (NH) noteerde 206,5 mm.
Tot aan 18 november was er meer dan 1000 mm gevallen in De Bilt over het jaar, de normaal is nog geen 750 mm. Recordjaar 1998 stond tot dan op 1148 mm.
Zonneschijn  61,9 uur, tegenover de norm van 2010 en 2020: 63 om 67,4 uur. Landelijk scheen de zon ongeveer 67 uur. De landelijke norm van 2010 en 2020: 63 om 70 uur.
Er waren 6 zonloze dagen in De Bilt. De normaal voor 2010 is. De normaal voor 2020 is 8,2 zonloze dagen.
Vorstdagen: 4. De 30 jarige norm van 2000 om 2010: 6,4 om 5,5. De normaal van 2020: 4,7.
IJsdagen: 0. De 30 jarige norm van 2000 om 2010: 0,43 om 0,47 ijsdag. De normaal van 2020: 0,37. Eelde en Nieuw-Beerta 1.
KNMI: cijfers over november 2023.

December 2023:  een sombere, zeer natte en zeer zachte maand
Vele gegevens van december zullen ook te lezen zijn in de Actuele winter & in het Weeroverzicht 2024
Op 1 december was het koud, op veel plaatsen in het noordoosten was het een ijsdag, De Bilt kwam aan +0,8°. In Leeuwarden kwam het aan strenge vorst -10,1° (in de rest van Nederland meest tussen -2° en -6°). Op 3 december viel er enkele centimeters sneeuw in Nederland, deze bleef niet of nauwelijks liggen omdat de lucht temperatuur net boven nul was. Alleen in Zuid Limburg en later ook in het oosten van het land was het net onder nul tijdens de sneeuwval. Op 3, 4, 5 en 6 december * viel er sneeuw in Noordoost (en in delen van Oost) Nederland bij temperaturen rond 0°. Veel sneeuw lag er niet. * op 8 december viel daar in de nacht en vroege ochtend ook nog sneeuw, voordat het daadwerkelijk ook daar zachter werd. Op 21, 22 en 23 december viel op verschillende plaatsen meer dan 20 mm (o.a. in Brabant, Twente, Friesland). December eindigde nat en zacht, waardoor 2023 record zacht werd, landelijk ook record nat. 

De gegevens van de maand december 
Temperatuur: 6,89° (top 5), tegenover de norm van 2010 en 2020: 3,7° om 4,23°.
De laagste temperatuur: op 2 december -4,1°, te Leeuwarden -10,1° op 1 december.
Neerslag: 129,6 mm, tegenover de norm van 2010 en 2020: 76 om 83,8 mm. Het gemiddelde over het land viel 121 mm, tegenover 76 om 77 mm normaal.
De zonneschijn bedroeg in De Bilt tot nu toe ongeveer 26,1 uur, tegenover de norm van 2010 en 2020: 49 om 55,5 uur. De zon scheen deze maand gemiddeld over het land circa 35 uur, terwijl het langjarig gemiddelde 49 om 58 uur is.
14 zonloze dagen. De normaal van 2010: 13 zonloze dagen, de normaal voor 2020: 11,4.
Vorstdagen: 5. De 30 jarige norm van 2000 om 2010: 11,8 om 13,0 vorstdagen. De normaal van 2020: 11,2 dagen.
IJsdagen: 0. De 30 jarige norm van 2000 om 2010: 1,9 om 2,4 ijsdagen. De normaal van 2020: 1,8 dagen.  Eelde 1 en Nieuw-Beerta 2 ijsdagen.

KNMI: cijfers over december 2023 (volgt nog)

Summary
Opvallend over de jaren vanaf 1901 valt op dat 15 jaren uit deze eeuw (vanaf 2001) in de top 20 warmste staan en 17 in de top 25.

Extremen Nederland Gegevens van het KNMI over 2020:
Naar KNMI jaaroverzicht over : 2023 (volgt begin 2024)
Zonuren per jaar: de trend
Zomeroverzicht: de zomermaanden
Jaaroverzichten: Jaaroverzichten

De gegevens / bronnen (van o.a. station de Bilt):
Van o.a. het KNMI, weerstatistieken.nl, weergegevens.nl, Weerplaza, The Met. Office & Michael Schaap.
Dank o.a. aan Jan Visser voor enige achtergrond informatie en cijfers.