Januari 2018

Het weer in Nederland in 2017

2017 met 10,97° in top 4 vanaf 1706, de lente was ook zeer zacht (top 5) en Juni record zacht. Oktober was ook zeer zacht, met 2,6° boven normaal op plek 5 (vanaf 1706).
2017: Wat werd er ook al weer afgesproken in Parijs? 2017 is met 10,97° ongeveer 1,6 graad warmer is dan de klimaatnorm.
2017 eindigde in de top 6 t.a.v. warme dagen.
2017 staat in de top 3 warme dagen in de zomer.
2017 De zomer eindigde in de top 10 warmste. De zomer werd ‘gered’ door de zeer warme maand juni en de laatste week van augustus’, want juli en augustus waren niet warm, juli en augustus waren plaatselijk nat.
2017 De herfst startte in het noordwesten erg nat, ze eindigde in de top 10 zachtste.
2017 verliep nat, in De Bilt viel 948 mm (op 31 december 39 mm!),  ze eindigde hiermee op plaats 11. Voorschoten kwam aan 1073 mm. Landelijk viel gemiddeld 862 mm.
2017 was landelijk zonnig: het landelijke gemiddelde was 1763 uur, normaal is 1639 uur ( De Bilt kwam uit op 1666 (norm 1602). Vlissingen op 1922 uur (+ 190 uur).
Zie voor meer info ook het KNMI jaaroverzicht over 2017

België in 2017
In Nederland was het nat, België was gemiddeld droog met 749 mm ( normaal 852 mm). Wel was het ook zacht met 11,3° ( normaal 10,5°), welke de 5e plaats is sinds 1833. De cijfers komen van de site van het KNMI

2017 is de trend (natter, warmer en zonniger) voor de aanstaande norm van 2020. Dat zou betekenen dat 2017 in de toekomst (periode 2020-2030) een “normaal jaar” was, met een norm van 1700 uur zon (deze was rond 1990 1525 uur), en met 860 mm neerslag (deze was rond 800 mm) en met een temperatuur rond 10,6° (klimaatnorm 9,4°). Overigens scheen de zon in 2017 gemeten tot 7 november al net zoveel als normaal. Wist u dat in de top 25 warmste jaren vanaf 1901 alleen jaren staan vanaf 1989, met 16 stuks uit deze eeuw. Het bijzondere zonnige en droge jaar 1959 staat in deze lijst 26e.

Warme maanden in 2017: Februari plaats 20,  Maart plaats 2 (over de 5 hoofdstations plaats 1), Mei plaats 3, Juni plaats 1 en Oktober plaats 4. Het aantal warme dagen gemeten over de 5 hoofdstations was 98 dagen, dat is een top 5 plaats over het jaar, 2003 staat in dat overzicht ook op 1. De norm is 73 voor het jaar. De Bilt zelf kwam uit op 105 warme dagen (normaal is 85), wat een top 6 plaats is.

Op 1 januari viel er tot een paar centimeter sneeuw in het binnenland en in Limburg bleef deze een dag liggen. Op 7 januari was bijna geheel Nederland bedekt met een laagje sneeuw. Op 13 januari viel er in de nacht sneeuw. Alleen in het midden en oosten van het land lag plaatselijk tot 10 cm. Over de periode 18 t/m 22 januari waren er wel 5 vorstdagen op rij met matige vorst.
Februari 2017 was zacht, somber en nat. Maart was erg zacht en ook zonnig. Maart 2017 kwam op plek 2 warmste maart. April was fris, net zo ‘warm’ als maart. Tot en met juli is 2017 nog steeds zeer zacht. Mei werd veel zachter dan normaal, een top 3 plaats. De lente was droog en erg zacht, een top 5 plaats. Voor het jaar staat 2017 momenteel in de top 10 voor warmste en top 30 voor zonnigste jaren. Juni werd met 18,04° record zacht, gemeten vanaf 1890 (1889 kwam op 18,8° met oude meetmethode) en staat ze 1e vanaf de officiële metingen vanaf 1901, normaal is 15,6°. De befaamde juni maand 1976 van de zeer zonnige zomer van 1976 ging uit de boeken, 17,98°.  Meer gegevens over de maanden en seizoenen verderop op deze pagina.

De Bilt 2017 : met afwijking temperatuur t.o.v. ‘de normaal van 2010’

2017 wereldwijd opnieuw zacht
2017 eindigde op +0,84° t.o.v. de klimaatnorm, welke plek 3 is, achter 2016 (+0,96°) en 2015. Als alleen naar de land temperatuur gekeken wordt is dat voor 2017 (3e) om  2016 +1,31° om +1,44°. Info via NOAA

De Bilt in 2017 t.o.v. de Norm van 2010, 2000 & 1990
De stand over de periode 1-1 t/m 31-12 ( het jaar) 
– De zon scheen 1666 om 1602 om 1524 om 1476 uur.
– De temperatuur: 11,0 om 10,2 om 9,8 om 9,4°.
– De neerslag: 948 om 833 om 793 om 80 mm.
– Warme dagen: 105 (de ‘2010 norm’ is 85 over het jaar). Het aantal zomerse dagen eindigde op 23, normaal is 26 per jaar.
– Warmtegetal: 79,6 (‘2010 norm’ is 87). Het aantal vorstdagen voor het jaar 2017 was 45 * (de norm is 58 over een kalenderjaar), het aantal ijsdagen was 4 (norm 8) en met een koudegetal van 24,9 (de norm is 57). * In het jaaroverzicht van KNMI staat ook 45 al staat in de inleiding 44.

Het overzicht van het KNMI over 2016: Jaarcijfers 2016. Informatie over alle jaren is ook te vinden op de site van Michael Schaap (‘Mscha’).

Met de jaarcijfers voor 2017: zonnig, nat en zacht
Opvallend veel jaren vanaf 2010 zijn warm en zonnig.

De Winter van 2017
Tot januari was de winter zonnig, maar februari startte met nog geen 10 uur zon over de 1e decade en over de maand bezien was ze ook somber. De winter was dan ook niet erg zonnig in het midden en noorden van het land. Het zuiden van het land was wel zonnig, zie gegevens over de winter verderop op deze pagina.

De weinige neerslag viel het meest op. Februari werd echter nat, zodat de winter in zijn geheel niet super droog was.
Er viel weer eens sneeuw op uitgebreidere schaal in de nacht van 6 op 7 januari, Nederland was op de ochtend van de 7e wit. Met name op 1 en 7 januari was het glad door ijzel. In de nacht van 12 op 13 januari viel er sneeuw. In een strook van Zeeuws-Vlaanderen tot Overijssel lag 5 tot 12 cm sneeuw. Ook viel er sneeuw op de 13 en 14e januari die in o.a. in Oost-Nederland en Zuid-Limburg, die bleef liggen tot ongeveer 22 januari. Ook op 11 februari en de nacht naar de 12e viel er op veel plaatsen sneeuw. Vanaf de westkust tot Gelderland lag er sneeuw, de meeste in het westen, tot 12 cm. Vooral voor het westen was dat lang geleden (december 2010). Ook in Overijssel, Flevoland en Noord-Brabant lag er sneeuw, maar daar viel minder. Het koudegetal liep in De Bilt op naar 36, wat net boven ‘mijn’ grens is voor een normale winter. Hieronder de grafiek van de winter 2017 ( november / maart ).

De uitleg koudegetal en overzicht van de winters, zie: Winter overzichten
Vanaf de 14e februari werd het zacht, tot temperaturen in de dubbele cijfers. Op de 15e werd het zelfs 17,1° in Maastricht, wat een datum record was.
Op de 23e was er een kortdurende storm, zie februari. De zachte maand februari zorgde er voor dat de winter toch aan de zachte kant was.

Foto te Groningen- februari 2017 

De cijfers van de winter

Verschillende sites geven voor 2017 een temperatuur van 3,8° aan. Zelf reken ik met de methode: (december * 31 dagen + Januari * 31 + februari * 28) / 90 = 3,72°. De maanden afgerond op 3 decimalen achter de komma. Deze maandcijfers komen van de site van M. Schaap.

November 2016 te vermelden
Vooraf aan de winter noteerde november 12 vorstdagen, de norm is 5. De laatste dagen van deze maand waren erg fris met 2 nachten met matige vorst, De Bilt kwam aan -7,0°, wat het laagste minimum is voor deze eeuw in november. Dat is bijna ouderwets, want in het verleden kwam een tijdelijke kou inval vaker voor eind november.

Vorst
Het aantal vorstdagen voor de winter was 37: 10-17-10 (norm 38 in 2010) en voor November/Maart 52 dg: 12-10-17-10-3 (norm 52 in 2010). De Bilt en het aantal vorstdagen anno ‘norm 2010’ is: oktober 2, november 5, december 12, januari 13, februari 13, maart 8 en april 4. De ijsdag op 29-12-2016 zorgde voor het einde van de reeks ijsloze dagen. Het was 706 dagen terug dat er een ijsdag was, dat was 23-1-2015. Tussen 23-1-2015 en 11-3-2013 lagen 683 ijsloze dagen, dat was het vorige record. Op 6 januari 2017 viel de 1e ijsdag voor 2017 te noteren. Vanaf 11-3-2013 zijn er pas 7 ijsdagen in 4 jaar (*) te noteren, de norm is 8 per jaar waarvan 7 in de winter (‘norm 2010’).

(*) 5 dagen in de winter van 2017, de laatste twee op 9 en 10 februari. In Haarlem en Schiphol hadden een ‘extra’ ijsdag op 26 januari. De winter noteerde 11 dagen met matige vorst in De Bilt (de norm is ook 11).

Het koudegetal en de vorstsom nov/maart
Het koudegetal (nov/mrt) in De Bilt kwam uit op 36,0 (Twente op 64,5). 35 staat voor een normale winter volgens mijn tabel (zie overzichten Winter). De vorstsom was 168,0.

Gegevens over de winter 2017
De zon scheen 204 uur (norm 198 uur) en landelijk scheen deze gemiddeld circa 230 uur tegen 196 uur normaal. De regionale verschillen waren fors. In het zuidoosten scheen de zon het meest, tot 268 uur in Arcen. In Lauwersoog scheen de zon met 194 uur het minst.
Er viel 153 mm tegen 203 mm normaal, dus was de winter droog. Gemiddeld over het land viel 141 mm tegen 208 mm normaal. De regionale verschillen waren klein. Het droogste KNMI-station was Stavoren met 104 mm, het natste Volkel met 162 mm.
Stormdepressie Doris zorgde op 22/23 februari voor 32 mm. De temperatuur kwam uit op 3,7 tegen 3,4° normaal. Het aantal ijsdagen: De Bilt 5, Schiphol 6 en Twente 7.
De luchtdruk was hoog in de winter, zie ook december. Met gemiddeld 1022,3 hPa eindigde 2017 op de 6e plaats.

December 2016: droog en zacht, met zeer hoge luchtdruk
December startte fris. Het vroor op 4, 5 en 6 december matig in het (noord)oosten van het land, tot -8,8° in Leeuwarden op de 5e en -9,5° op de 6e in Eelde. De Bilt kwam aan -6,9°. Overigens was het in Vlissingen ruim boven nul in deze periode. Daarna was het overwegend zacht. Het was een droge maand, maar juist met Kerst viel er regen en stond er veel wind. Na de Kerst heerste opnieuw hogedruk. Op de 29e was er een ijsdag.
In het zuidoosten van het land viel 2 ijsdagen te noteren omdat de koude lucht en mist zich wisten te handhaven. Door ijzel was het daar plaatselijk glad op de 31e december.
De laatste witte kerst was in 2010, zie foto.

Oktober 2016 had een hoge gemiddelde luchtdruk met 1021,4 hPa, maar december deed er nog een schepte bovenop. December had een record gemiddelde hoge luchtdruk van 1028,3 hPa. 1991 kwam aan 1027,5 hPa, wat het vorige record was voor december. Op 23 december 1962 was de luchtdruk in Vlissingen 1045,7 hPa. Op deze dag noteerde De Bilt een gemiddelde luchtdruk van 1045,9 hPa, het hoogste uurgemiddelde was daar toen 1047,8 hPa.
Op 27 december 2016 noteerde Vlissingen 1045,5 hPa, Maastricht 1046,1 hPa.
Voor de winter is het record voor De Bilt 1050,4 hPa dat werd gemeten op 26 januari 1932. Dat is ook het jaarrecord.

De gegevens van de maand december
Temperatuur 4,7° tegen ‘norm van 2010’ van 3,7°. Neerslag: droog met 17 mm tegen ‘norm 2010’ van 76 mm. Het gemiddelde over het land was 23 mm tegen een langjarig gemiddelde van 80 mm. In het midden en westen viel de minste neerslag, in Hoek van Holland viel slechts 11 mm. Het noorden was relatief het natst. Plaatselijk viel daar circa 50 mm.
De zonneschijn bedroeg in De Bilt 59 uur tegen ‘norm 2010’ van 49 uur. De zon scheen deze maand gemiddeld over het land circa 71 uur terwijl het langjarig gemiddelde 49 uur is.
In het noorden scheen de zon met circa 50 tot 55 uur het minst, het zuidoosten was met circa 85 uur het zonnigst. Het meest scheen de zon op het KNMI-meetstation Beek bij Maastricht met 103,1 uur, een record voor december. Westdorpe had 100 uur in 2013, dat was het hoogste aantal uren zon in december sinds het begin van de waarnemingen vanaf 1901.

Januari, koud en zonnig
Hoge druk heerste een groot deel van de maand, er stond dan ook weinig wind en de zon scheen veelvuldig, als er geen mist was. Januari startte mistig en kil, met vorst in Midden- & Zuid-Nederland. Op nieuwjaarsdag was er eerst ijzel, vooral in het zuiden, maar later op de avond en nacht werd het sneeuw in oostelijk en zuidoostelijk Nederland. Deze enkele centimeters sneeuw bleef op 2 januari liggen in Zuid-Limburg, daar lag de temperatuur dan ook rond nul, terwijl de rest van Nederland temperaturen had tussen 2 en 6 graden.

Op de 5e stroomde met een noordoostelijke wind koude lucht Nederland binnen (in Helsinki vriest het dan meer dan 20°) en bleef het op 6 januari vriezen na stevige vorst in de nacht (Twente noteerde -10,2°, De Bilt -6,5° en in de Ardennen werd het tot -16°). De vorst duurde echter maar kort, want de dag daarop stroomde zachte lucht binnen die vooraf gegaan werd door sneeuw/ijzel. Op de autowegen mocht je vaak maar 50 km/uur rijden, maar niet iedereen hield zich daaraan (dat zijn pas sukkels). Er viel namelijk 1 dode te betreuren.

Vanaf de 13e werd het opnieuw kouder, ingeluid door (natte) sneeuwval in de nacht en een tijdelijke noordwester storm aan de kust. In Gelderland en Overijssel lag tot 10 cm sneeuw, deze dooide wel meest weg op de dag. Op de Veluwe, in Vaals, oostelijk Twente en delen van Gelderland lag op de 22e nog sneeuw, de rest van Nederland was sneeuwvrij. De vorst kwam na de 15e, toen de wind naar het oosten draaide.

De laagste minima/maxima in de periode: op de 17e werd het -9,5° in Eelde. Op de 23e -10° in Deelen en -10,8° in Twente (op de 22e: De Bilt -7,4° en in de Ardennen tot -17°) en de laagste maximum temperatuur was in Hoogeveen met -3,7°. Op de 17e vroor het bijna overal de gehele dag, maar niet in De Bilt, daar was het een half uurtje boven nul met zelfs 1,3°, daarmee de warmste plek van Nederland. Op de 18e dan toch een ijsdag in De Bilt. Op de 26e viel er zowaar in het westen van het land nog een ijsdag te noteren. Op de Bosbaan kon, na 2 dagen dooi, daar dan nog heerlijk geschaatst worden.

Tom van der Spek meldde via weer.nl op 25 januari: In De Bilt was de vorst de afgelopen periode net niet sterk en aanhoudend genoeg om van een ‘echte’ vorstperiode te kunnen spreken. Hiervan is sprake als er in een aanhoudende periode van minimaal vijf dagen met een negatieve etmaalgemiddelde temperatuur, minstens 16 Hellmann punten bijeen worden gesprokkeld. Die 16 punten geeft de grens aan waarbij er op redelijk wat plekken op natuurijs geschaatst kan worden. Met 13 punten gaf deze periode aan dat dit eigenlijk nét niet lukte.

Opvallend was de ruige rijp op de 18e, waarbij de mist ook nog uitsneeuwde. Er was vaak mist, vooral omdat vochtige lucht van zee zich op zijn tijd mengde met de koude lucht boven het land. Al was er maar 1 ijsdag in deze periode, het vroor matig in De Bilt over de periode 18 t/m 22 januari en op 26 januari. Het koudegetal voor januari was 20. Ter vergelijking, januari 2013 kwam aan 53. De maand eindigde zacht met enige regen.

Europa kou in januari
Eindelijk werd het op 4 januari bitterkoud in Lapland, in Karasjok werd het -42°. De laagste temperatuur ooit gemeten daar was in 1999, in Kittil Fins Lapland werd het toen -51,5°. In 27 jaar had @WeermanReinier nog geen -46° op de kaarten gezien. In Noord- en Oost-Europa was het dan ook erg koud rond 6 januari, in Moscow vroor het meer dan 25°, maar ook in Polen vroor het overdag meer dan 20°. Daar werd op 7 januari in de ochtend op enkele plekken een minimumtemperatuur van -38° genoteerd. Deze kou vormde een onderdeel van de felle uitbraak van diepvrieskou vanuit Siberië. In Europees Noord-Rusland werden de 6e en 7e minima gemeten van -48°. Okunev Nos kwam op de 6e zelfs tot -50,2°.

De kou stroomde verder uit tot over Hongarije, Slowakije (tot -30°), de Balkan, de Griekse eilanden (sneeuw op Kreta) en Italië (Napels noteerde -5,7°, een record voor januari). Op eilanden nabij Athene viel plaatselijk meer dan 30 cm sneeuw. Volgens de weerdienst van Servië was het, met een temperatuurafwijking van -5,1º, de koudste januari sinds 1964.
In het algemeen waren het meest geen absolute records, maar voor deze eeuw wel bijzonder. Zeker ook omdat de Donau op verschillende plaatsen dichtgevroren was. Foto: Europa (deel van Nederland) in de sneeuw op 14-1-2017 (van NOAA):

De gegevens van de maand januari
Temperatuur 1,57° tegen ‘norm van 2010’ van 3,1°. Neerslag: 59 mm tegen ‘norm 2010’ van 70 mm. Zonneschijn 85 uur tegen ‘norm 2010’ van 62 uur. De luchtdruk was ook in januari hoog, het gemiddelde was 1022,8 tegen normaal 1015,4 hPa. KNMI: cijfers over januari

Februari zacht en somber, met sneeuw en een storm
De maand startte de 1e week met zacht weer met op zijn tijd enige regen. In de eerste decade scheen de zon nog geen 10 uur, de periode 6 t/m 11 februari was zelfs geheel zonloos (totaal 10 dagen zonloos t.o.v. 7 normaal). Vanaf 8 februari werd het 5 dagen koud, in het noorden en oosten viel er sneeuw in de nacht naar de 8e, in Drenthe tot 3 cm, met temperaturen net onder nul. Plaatselijk viel er gedurende de dag ook in het midden van het land sneeuw, zoals in Amsterdam met temperaturen rond 0°, maar in het zuiden bleef het ruim boven nul. De 9e en 10e februari waren ijsdagen (op de 9e alleen ten noorden van de grote rivieren), en af en toe viel er motsneeuw. Het was rond -2°, maar door de stevige oostenwind was de gevoelstemperatuur -10° in het noorden van het land. Het laagste minimum: Nieuw Beerta met -5,0° en het laagste maximum van -2,6° in Nieuw Beerta. Vooral op 11/12 februari viel op veel plaatsen sneeuw, bij temperaturen net onder nul. Er lag gemiddeld ongeveer tot 5 cm in het midden van het land, in het noorden lag niets. In de nacht naar de 12e viel er plaatselijk 8 tot 12 cm bij. In de vroege morgen van de 12e lag de meeste sneeuw ongeveer in een strook rond de lijn Haarlem-Zevenaar, er lag in Heemstede en Amstelveen ongeveer 9 cm. Op de 12e trad langzaam de dooi in. Het was de start voor een zachte periode. Overigens bleef de sneeuw nog enkele dagen liggen waar de zon niet kwam, vooral ook door de droge lucht. Zo lag er op de straten op de 14e nog sneeuw terwijl het al 2 dagen gemiddeld 7° was (op enkele plaatsen lag zelfs nog sneeuw op de 15e terwijl het 12° werd). Zie hieronder de luchtfoto van de NASA van de 14e februari, na 2 dagen met ‘droge dooi’.

Vanaf de 14e februari werd het zacht, tot temperaturen in de dubbele cijfers. Op de 15e werd het zelfs 17,1° in Maastricht, wat een datum record was.

Op de 21e was record warm als minimum, 8,6° (evenaring 2016). Op de 23e was er een kortdurende storm. ‘Doris’ trok over Wales richting de zuidelijke Noordzee. Er waren windstoten, ook in het binnenland, tot 100 km/uur. Hoek van Holland en IJmuiden kwamen aan 115 km/uur. Er viel aardig wat regen, waardoor de droge start van 2017 teniet werd gedaan. De zachte maand februari zorgde er voor dat de winter toch iets aan de zachte kans was. De Bilt was 1,8 graad zachter dan normaal. Maastricht was zelfs 2,7 graad warmer dan normaal: 5,8° tegenover 3,1° normaal.

De gegevens van de maand februari
De temperatuur 5,05° tegen ‘norm van 2010’ van 3,3°. Neerslag: 78 mm tegen ‘norm 2010’ van 58 mm. Zonneschijn met 60 uur erg somber, tegen ‘norm 2010’ van 86 uur. KNMI: cijfers over februari

De Lente
Was zeer zacht (top 5), zeer zonnig en droog
Maart was 2,4 graad boven de norm en had 14 ADS dagen, gelijk aan het record van maart 2014. April werd frisser dan normaal met 8,56° (normaal 9,2°), terwijl maart 8,59° noteerde. Na de maand mei scheen de zon ongeveer 80 uur meer dan normaal, welke een top 10 plaats is. Het aantal warme dagen was 20, de norm is 13, en het aantal zomerse dagen was 6, de norm is 3,8. Het warmtegetal voor mei was 20,6 en staat in de top 3. Mei werd uiteindelijk veel zachter dan eerst verwacht, 15,0° (normaal 13,1°). Op 27 mei werd het 31,9° in De Bilt, wat de hoogste waarde werd voor 2017.

De gegevens van de Lente
Temperatuur van 10,73° (9,5° normaal). Zonneschijn: 587 uur (norm 2010: 502 uur). Landelijk gemiddeld ruim 600 uur, wat bijna 100 uur meer is dan normaal. Er viel slechts 122 mm (landelijk 107mm), de norm 2010 is 171 mm.

Maart 2017 zeer zacht (2e) en zonnig
Maart startte wisselvallig, met weinig zon, met veel neerslag en was vrij zacht omdat depressies zich stationair boven de Groot-Brittannië en de Noordzee bevonden. Op de 2e viel er in de ochtend natte sneeuw in het noordoosten van het land. Op de 4e werd het zacht, tot 15°, waarop in Simpelveld / Schinveld (Limburg) al de 1e rolwolk van 2017 ontstond.

Na de 20e werd het vooral zonnig & droog en bleef het zacht. Eind maart werd het nog zachter, op de 31e noteerde Noord-Limburg (Arcen) 24,3°. Maart 2017 kwam met 8,59° op plek 2 warmste maart maanden, achter 1991, toen werd het 8,76° in De Bilt.

Hoe bijzonder maart 2017 was valt te lezen uit de volgende gegevens van De Bilt.
– Etmaal gemiddelde: 8,6°, plaats 2.  De norm van 2010 om 2000 is 6,2° om 5,8°. De ‘Klimaatnorm 1951-1990’ is 5,0°;
– Hoogste maximum temp: 21,8°, plaats 2;
– Gemiddelde maximum temp: 13,3°, plaats 2, achter 2014 met 13,8°. De norm van 2010 om 2000 is 10,0° om 9,6°. De ‘Klimaatnorm 1951-1990’ is 9,0°;
– Zonuren: 175,6 uur, plaats 9. De Norm van 2010 om 2000 is 122 om 114 uur;
– Warme dagen: 2, met 21,8° op de 30e en de 31e (29-3-1968: 23,9°). Alleen 2014 had 3 warme dagen;
– Dagrecords: 4 (1 minimum, 1 etmaal en 2 maximum records). Op de 30e een etmaalgemiddelde van 15,7°;
– ADS (mooi-weer) dagen: 14 stuks, plaats 1, samen met 2014.

KMI – België: Ukkel kwam aan een etmaalgemiddelde van 9,5° (norm 6,8°), wat een record is, gelijk aan 1991. Het gemiddelde maximum was daar 13,7° (het record is 14,1° uit 2014).

In Duitsland was het gemiddelde, gemiddeld over het gehele land, 7,2º tegen normaal 3,3º, welke een record was. 1938 en 1989 kwamen op 7,0º.

In Oostenrijk was het de warmste maart in een reeks van ruim 250 jaar. Landelijk bedroeg de afwijking +3,5°. Wenen, met metingen vanaf de 18de eeuw, kwam uit op gemiddeld 10,6° tegen normaal 6,6º.

Hitte en neerslag in maart in Spanje
door Jan Visser
Op 10 maart voltrok zich in en rond de Spaanse stad Alicante een thermisch huzarenstukje. Voor het invallen van de zeewind zinderde het kwik op de luchthaven van Alicante naar 34,8º. Niet eerder is in maart en (jawel!) april zo’n hoge temperatuur gemeten. Het maartrecord stond op 33,0º op 25 maart 1988; de uitbijter van april is 33,6º op 1 april 1980. De eerst keer dat het in mei tenminste 34,8º werd dateert uit 2015. Toen was er rond Hemelvaartsdag eveneens sprake van thermisch stuntwerk met op de 14de 38,0º. Een paar dagen later viel er tot 170 mm in 30 uur tijd in de Spaanse provincie Valencia.

De gegevens van de maand maart
Temperatuur 8,6° (plaats 2) tegen ‘norm van 2010’ van 6,2°. Neerslag: 62 mm (landelijk viel rond 55 mm, die hoofdzakelijk in de eerste decade viel) tegen ‘norm 2010’ van 67 mm. Zonneschijn 176 uur (9e plaats) tegen ‘norm 2010’ van 122 uur. In het noordwesten van het land scheen de zon tot ongeveer 195 uur. KNMI: cijfers over maart

April koel en droog
April startte vrij zacht, maar met een meer noordelijke stroming werd het fris vanaf de 10e. Op de ochtend van de 9e vroor het in Twente, de Achterhoek en op de Sallandse heuvelrug tot -0,7°, terwijl het daar overdag 21,4° werd (in Brabant/Limburg tot 23,6°). Het was de 3e en laatste warme dag in De Bilt in april. De maximum tremperatuur kwam met 13,2° lager uit dan die van maart 13,3°. Het gemiddelde voor april was rond 8,56°, maart noteerde 8,59°. Op 18, 19 en 20 april kwam het tot nachtvorst met -2,2° in Gilze-Rijen, in Heino -3,9° op de 19e en -4,9° in Deelen (Veluwe) op de 20e, er viel winterse neerslag op de 18e. De Bilt kwam aan ongeveer -3,4° op de 20e, net geen dagecord (1918: -3,6°). Ook op de 26e, 27e en 29e kwam het tot nachtvorst, op de 27e -3,4° in Twente, waarbij het aan de grond 8,5° vroor. In Hupsel -9,2°. Er waren 4 vorstdagen in De Bilt, welke gelijk is aan de norm. Net als vorig jaar was Koningsdag koud met 10,9°, maar wel meest droog met wat zon (2016 10,7°), normaal is 15,9°. Er viel weinig neerslag, maar in Groot-Brittannië viel nog minder. Zo viel er in Edinburgh maar 3 mm in april.

De gegevens van de maand april
Temperatuur: 8,56° tegen ‘norm van 2010’ van 9,19°. Bedenk wel dat het gemiddelde over de periode 1971-2000 maar 8,32° was. Dat geeft maar aan hoe verwend wij zijn de laatste decennia. Neerslag: 24 mm tegen ‘norm 2010’ van 42 mm. Zonneschijn 185 uur tegen ‘norm 2010’ van 174 uur. In het westen scheen de zon tot 240 uur, terwijl Maastricht tot 161 uur kwam. KNMI: cijfers over april

Mei zeer warm
Mei was zeer zacht, met 15°, een top 3 plaats. De maand startte koel. Een depressie boven Midden-Europa verpestte het weer. Terwijl het bij ons op 5 mei rond 11° was zonder zon, was het in West-Schotland, op IJsland en in Zuid-Scandinavië enkele dagen rond of zelfs boven 20° met veel zon. West Schotland noteerde 21,1° en in Noorwegen tot 26°. In Edinburgh viel 0 mm (tot 11 mei) en in april 3 mm. Op 9 mei kwam het tot nachtvorst, in Twente -1,2°, waarbij het aan de grond tot -6,3° kwam. Op 10 mei kwam De Bilt aan -0,1°, nachtvorst. De hoogste temperatuur in De Bilt was eerst maar 22,8° (normaal 26,3°). Op de 12e vielen stevige buien, waarbij vooral de wolkenpartijen bijzonder waren. Hieronder een wolkenpartij te Tongerlo (België).

Op de 16e en 17e was het warm, tot ruim 30° in het zuidoosten. Het minimum op de 16e was 15,2°, een dagrecord, ook het etmaalgemiddelde was met 20,4° een dagrecord. De 17e haalde De Bilt 28,4°, een dagrecord. Het etmaalgemiddelde was 22,3°, ook een dagrecord. Hoek v Holland en Ell kwamen tot 31°. Overigens was het op 9 mei 1976 30,4° in De Bilt en 32° op 12 mei 1998. Eind mei werd het heet, op de 27e werd het in De Bilt 31,9°, een dagrecord. Tot op heden is dat ook het hoogste maximum voor het jaar in De Bilt. Opvallend was dat de temperatuur rond 18.00 uur in een uurtje 10 graden daalde in het westen van het land, zonder slag en stoot en zonder dat de zon echt verdween. Plaatselijk werd het tot 33,4°, in Volkel werd het 33,5° op de 29e.

Meteo-Tsunami
In de ochtend van de 29e was er een unieke ‘mini tsunami’ voor de kust van Nederland. Reinier van den Berg kwam met een uiteenzetting van dit fenomeen. Hier een deel uit zijn verslag.

Part 1: Actieve onweerslijn 29 mei
Door Reinier vd Berg – Meteogroup

De buienlijn trok rond 5 uur langs de Zeeuwse kust. Om 7 uur lokale tijd had de lijn Den Helder bereikt. Hemelsbreed een afstand van 185 kilometer. Ofwel, de lijn bewoog zich voort met maar liefst ruim 90 km/uur.

Part 2: 90 km/uur
Tijdens het passeren van de lijn vertoonde de wind een opmerkelijk gedrag. Gangbaar bij de passage van een squall-line vanuit het zuidwesten is, dat het (meestal voordat het hard begint te regenen) plotsklaps hard gaat waaien uit een zuidwestelijke richting. Tijdens en vooral na de passage neemt de wind normaliter af om vaak ook wat te ruimen naar bijvoorbeeld west of noordwest. Op de 29e stond er voor de naderende squall-line uit een tot matig aantrekkende noordoostenwind, die dus recht de buienlijn in waaide. Nog veel opmerkelijker was de matige tot krachtige noordoostenwind die achter de passerende buienlijn opstak. Dus voor de beeldvorming, als je op de pier bij Scheveningen had gestaan zag je in tien minuten tijd eerst een noordoostenwind van kracht 4, vervolgens korte tijd een harde zuidwestenwind, kracht 7, met uitschieters tot 90 km/uur, en daarna een vrij krachtige noordoostenwind, kracht 5. Je zou maar op zee zitten

Part 3: plotselinge vloedgolf
Maar op zee ontstond eigenlijk het meest opmerkelijk verschijnsel. De eerste meldingen van een plotselinge vloedgolf aan de kust van Zuid Holland kwamen om kwart voor 6 binnen. Sterker nog, in Rockanje werd schade gemeld. Allerlei voorwerpen tot en met een houten gebouwtje werden door het snel opkomende water verplaatst. Er zijn zelfs volstrekt unieke beelden van gemaakt met de beveiligingscamera van Beachclub Havana. Daarop is te zien dat het waterpeil met tenminste 2 meter steeg. Korte tijd later passeerde de vloedgolf onder meer Katwijk en IJmuiden. Ook in deze plaatsen werden tal van voorwerpen verplaatst.

Part 4: Zeewater naar beneden geduwd
Wat er nu simpel gesteld gebeurt is het volgende. De snel trekkende onweerslijn veroorzaakt krachtige luchtdrukschommelingen. Dat was gisteren goed meetbaar. In de barogram van Katwijk zien we een plotselinge luchtdrukschommeling van tenminste 5 hPa. Dat is erg veel. In de weerkunde heet zo een snelle verandering wel een onweersneus. De schommeling wordt veroorzaakt door de krachtige dynamische processen in de bui. Snel opstijgende warme lucht maar ook snel dalende afgekoelde lucht. Het verklaart trouwens ook het al genoemde zeer opmerkelijke gedrag van de wind tijdens de passage van de onweerslijn. Bij het passeren van de onweerslijn loopt als het ware golf een van lage druk, direct gevolgd door een golf van hoge druk, en dan weer lage druk, over de koudere luchtlaag nabij het zeeoppervlak. Deze golf trekt met de buienlijn mee, in dit geval met 90 kilometer per uur. Daar waar de hogere druk passeert en drukt op de koude ‘zware lucht’ in de onderste luchtlaag, wordt het water naar beneden geduwd. Aan weerskanten komt het water juist omhoog: De meteo-tsunami is geboren.

Op open zee zal de amplitude van de vloedgolf misschien maar enkele decimeters zijn. Als de snel voortbewegende golf echter ondiep water bereikt en het strand oprolt, neemt de hoogte snel toe. Een bekend verschijnsel dat ook bij de tsunami (opgewekt door een zeebeving) altijd gebeurt.

De gegevens van de maand mei
Temperatuur: 14,97° tegen ‘norm van 2010’ van 13,1°. Neerslag: 36 mm tegen ‘norm 2010’ van 62 mm. Zonneschijn 226 uur tegen ‘norm 2010’ van 207 uur. KNMI: cijfers over mei

De Zomer van 2017 , ‘juni en laatste week augustus redde zomer’
De zomer begon (met Pinksteren) aardig, maar op de 6e juni woedde er in de namiddag een zuidwester storm aan de kust (Hoek van Holland en IJmuiden kwamen tot windstoten van 100 km/uur). Begin juni was de temperatuur van het surf- zwemwater voor de kust, tussen Noordwijk en Wijk aan Zee, al opgelopen naar 17°. De bron: ‘Meteopagina.nl’: Zeewater

De gegevens van de zomer 2017 : De zomer was warm, in top 10 en was soms nat.
De temperatuur met 17,74° tegen ‘norm van 2010’ van 17,0° in de top 10. De neerslag was 246 mm ( welke ook het landelijke gemiddelde was) tegen ‘norm 2010’ van 220 mm. Door het vaak buiige karakter van de neerslag waren de neerslagsommen grillig verdeeld over het land. Op de droogste plaatsen viel minder dan 150 mm, in Groningen viel lokaal 320 mm.
Zonneschijn 592 uur tegen ‘norm 2010’ van 588 uur. Landelijk: de zomer was vrij zonnig met gemiddeld over het land ca. 635 zonuren tegen 608 uren normaal. Vlissingen noteerde 700 uur, op de Veluwe plaatselijk slechts rond 550 uur.
Het aantal warme dagen was 75 (hiermee in de top 3)! Normaal over de zomer is 60. Het aantal zomerse dagen was slechts 17, deze is lager dan normaal, dat is 21. Er waren 2 tropische dagen in De Bilt. Het warmtegetal was slechts 58, normaal over de zomer is 78.

Belgische zomer in top 9 
In België was de gemiddelde zomer temperatuur 18,6° ( normaal 17,5°). In de lijst van warmste zomers staat 2017 daar op de 9e plaats, de metingen zijn vanaf 1833.

Juni 2017 de “warmste ooit”! (update: zie weeroverzicht 2019)
Gemeten vanaf 1890 werd juni record zacht. De Bilt kwam aan 18,04°. Vanaf de officiële metingen vanaf 1901 staat 1976 nu op 2 met 17,98°! 1917 stond eerst nog op 1, maar na de herijking in 2016 staat ze nu 3e! In Juni 1959 scheen de zon 300,9 uur, in 1976 290,5 uur. Zo zonnig werd het niet, al was de maand wel zonnig. Juni had 22 warme dagen, net zoveel als o.a. 1976, 1992, 2007 en 2008 sinds 1901. Alleen 2003 en 1930 hadden meer warme dagen, 27 stuks.

De langste aaneengesloten reeks zomerse dagen in De Bilt:
Van 29 juli t/m 15 augustus 1975 : 18
Van 23 juni t/m 9 juli 1976 : 17 (*)
Van 15 juli t/m 30 juli 2006: 16

(*) in deze periode in 1976 waren er 10 tropische dagen ( 5 in juni) in De Bilt, scheen de zon 16 dagen onafgebroken met een totaal van 234 uur zon en viel er 0 mm over de periode 21 juni t/m 12 juli. Op 6 en 7 juli was de vochtigheid slechts 38%, daarom was het neerslag tekort in 1976 ook zo hoog. 2017 kwam ‘slechts’ aan 60 à 70% relatieve vochtigheid in juni. De Bilt noteerde in juni 2017 2 tropische dagen, in het zuiden van het land waren er op 7 KNMI stations 4 tropische dagen op rij.

De start van juni was fraai met temperaturen tussen 22° op de Wadden tot 29° in Limburg. Arcen noteerde de 3e juni de 9e zomerse dag op rij.

Begin juni was het echter in Noord-Zweden koud. Sinds 1907 was het daar niet meer zo koud geweest. Tarfala noteerde -9,2º. In Katterjåkk was het sneeuwdek op 1 juni 145 cm, andere records uit Zweden: in 1997 158 cm en in 1906 164 cm.

Op 6 juni woedde er een storm aan de kust. Hoek van Holland kwam aan 101 km/uur. Op 9 juni trok een actief buienfront over, er viel in het westen rond 30 mm (Winkel 32 mm en Bergen 40 mm, De Bilt 21 mm). Daarna volgden warme dagen, op de 15e was het in Limburg al plaatselijk 30°. Op de 19e werd het in De Bilt 30,9°, in Eindhoven 32,4°. Een plaatselijke hittegolf in het zuiden van Nederland en in België werd bewaarheid. Op de 21e was dat zover in Westdorpe en Gilze-Rijen. Op deze ‘langste dag’ van het jaar werd het in Engeland 34,5° in London, de warmste juni dag sinds 1976 (toen werd het in Groot-Brittannië 35,6°). Op de 22e werd het 35,2° in Zuidoost Nederland (Arcen). Ook in Eindhoven, Ell, Arcen, Maastricht en Woensdrecht kon een hittegolf genoteerd worden.

Stevige buien: op 28 juni viel er in het noordoostelijke deel van Nederland veel regen. Deelen 23 mm, Heino 43 mm, Hoogeveen 28 mm, Lauwersoog 24 mm, Leeuwarden 27 mm, Lelystad 25 mm en Marknesse 33 mm. Op niet KNMI stations werd tot plaatselijk 60 à 70 mm afgetapt, De Bilt noteerde slechts 3 mm terwijl er in Zeeland op veel plaatsen zelfs niets viel. Juni is in De Bilt dan ook niet nat, maar Diever noteerde minimaal 137 mm.

Berlijnse zondvloed juni 2017: zwaarste regenval in tenminste 60 jaar. Op de 29e kreeg Oost-Europa zijn deel na de hitte. Litouwen en Polen kreeg met zware buien te maken, straten en wegen stonden blank. De regio Berlijn en Brandenburg kregen ook langdurig te maken met zware regenval met onweer, lokaal hagel en forse windstoten. In 7 uur tijd viel in Wilmersdorf 100 millimeter en in Oranienburg viel zelfs de bizarre hoeveelheid van bijna 250 mm in 24 uur, een Duits record. Berlijn Tegel noteerde 151 mm. In Berlijn valt jaarlijks normaal maar zo’n 580 mm. De brandweer in Berlijn riep in de middag van de 29e de noodtoestand uit. Het water stond hoog in de straten en en veel kelders kwamen onder water te staan. (bron: Meteogroup). Eind juli viel er opnieuw erg veel regen in delen van Nedersachsen en de Harz.

Al 7 landen op het Noordelijk Halfrond 50+ Deze landen zijn in 2017 Pakistan, Iran, Oman, Koeweit, Irak en de Verenigde Arabische Emiraten, waar op de 16e juni het landelijke record van 51,5° werd gevestigd. Ook 50+ in Death Valley. Op 28 juni werd het in de Iraanse stad Ahwaz 53,7º. Niet eerder was het in Iran zo heet. Voor 30 juni en/of eerste dagen van juli werd 45° verwacht in Griekenland. Bodrum, Turkse badplaats, kwam aan 46,8°, een record.

De gegevens van de maand juni
Temperatuur, 18,04° tegen ‘norm van 2010’ van 15,6°. Neerslag: 61 tegen ‘norm 2010’ van 66 mm. Landelijk (60 mm tegen 68 mm normaal) liepen de hoeveelheden sterk uiteen. Heino kwam aan ongeveer 110 mm (*) terwijl Vlissingen aan 20 mm kwam. (*) Andere (amateur) stations kwamen in het noorden van het land tot nog veel grotere hoeveelheden. Zonneschijn 214 uur tegen ‘norm 2010’ van 194 uur. Landelijk was dat 230 uur tegen 201 uur normaal. In het westen / aan de kust scheen de zon 250 à 270 uur. Voor het historisch overzicht van de warme en zonnige juni maanden ga naar ‘overzichten zomer’. In België was het gemiddelde 19,2° (norm 16,2°) en dat is de 2e plaats sinds de metingen vanaf 1833. De zon scheen in België gemiddeld 226 uur (norm 188 uur) en er viel gemiddeld slechts 50 mm. Ook was het in België in 2017 nog steeds erg droog na juni. KNMI: cijfers over juni

Juli 2017 was normaal warm en volgt de trend, juli wordt natter
De maand startte wisselvallig en aan de koele kant. De 30° werd niet gehaald in De Bilt, Twente noteerde 32,1° op de 19e juli. Er waren slechts 5 zomerse dagen ( Zuid-Nederland kwam aan 14!). Juli was “kouder” dan juni, al was juni warmer dan een gemiddelde juli maand. Rond 5 – 10 juli volgden enkele zomerse dagen waarbij het in de nacht naar de 7e tot zwaar onweer kwam, daarna werd het koeler. In Madrid viel op de 7e in 24 uur 45 mm, wat een record is. Bij ons viel op 12 juli ten zuiden van de grote rivieren, door een kleine depressie, in 12 tot 18 uur tijd plaatselijk meer dan 50 mm. Op Schouwen-Duiveland viel ongeveer 75 à 80 mm. In De Bilt: 27 mm. Zie kaart hieronder.

Terwijl bij ons deze maand nat werd heerste in Zuid-Europa (Spanje) de meest intense hittegolf sinds 1976. Zo lag de temperatuur op veel plaatsen in het mid-zuiden van Spanje tussen 41 en 47° voor een langere tijd. Cordoba noteerde op 13 juli 46,9°, 8 dagen op rij was het daar boven de 40 graden. Ook op Sicilië lag de temperatuur rond 42°. Daarna kwam de Balkan aan de beurt.

Juli werd plaatselijk erg nat, op sommige plaatsen in het zuiden en in het noordoosten al meer dan 160 mm (te Onnen in Groningen voel 235 mm), maar in de kop van Noord-Holland, op Texel/Vlieland en Midden-Limburg viel tussen 60 à 70 mm. Opvallend is dat op sommige plaatsen ongeveer de maandhoeveelheid viel in 24 uur!
Op 19 juli werd de hoogste temperatuur voor deze maand genoteerd, 29,4°. De warmte werd laat op deze dag verdreven, plaatselijk regende het fors (zoals in Limburg) en viel er hagel, maar het bleef ook op veel plaatsen droog. Geen noodweer, maar de volgende dag viel er plaatselijk wel veel regen, zo meldde Vierhuizen, bij Lauwersoog, 51 mm. De trend /norm voor de maand juli gaat richting de 100 mm, waarmee juli zo’n beetje de natste maand van het jaar begint te worden. Vanaf 23 juli tot 28 juli was het wisselvallig en was het koel, rond 19°. Er viel opnieuw veel neerslag en waren er verschillende waterhozen rond 23/24 juli.

Terwijl er bij ons aardig wat regen viel viel er in Duitsland op 26 juli nog meer, daar viel in 2 dagen in een groot gebied (Nedersachsen) 100 tot 150 mm, in de Harz viel tot 238 mm. Daarna werd het in zuidoost Duitsland eind juli erg heet, tot 35°, wat opnieuw leidde tot noodweer/zware buiencomplexen, ook in Oost-Frankrijk. Ondertussen bleef het droog en heet in Zuid- en Zuidoost-Europa en waren er talrijke bosbranden, zie plaatje. In Portugal kwamen meer dan 60 mensen om. Maar ook in oktober waren er forse bosbranden in Portugal, wat zeer uitzonderlijk is voor oktober. Er kwamen toen 36 mensen om het leven. De zon was rond 16 en 17 oktober oranje in grote delen in West-Europa door de rook, zo ook in Nederland, zie foto.

De gegevens van de maand juli
Temperatuur 17,95° tegen ‘norm van 2010’ van 17,9°. Neerslag: 132 mm (top 14 nat) tegen ‘norm 2010’ van 81 mm, landelijk gemiddeld rond 110 om 78 mm normaal. Zonneschijn 198 uur tegen ‘norm 2010’ van 206 uur, wat iets onder normaal is. Landelijk rond 205 om 211 normaal. KNMI: overzicht juli

Augustus werd ‘iets te koel’ met niet te veel zon en eindigde nat
Er vielen 4 zomerse dagen te noteren en scheen de zon zeker niet overvloedig. Wel was het aantal warme dagen hoog, namelijk 26 van de 31 dagen. In de ochtend van 15 augustus viel er in Vlissingen 36 mm tijdens een bijzondere bui(enlijn) waarbij het ook tot stevig onweer kwam. De buien stortten daarna in zodat er op andere plaatsen niet veel of niets viel. Maar in de vroege avond viel in Twente (de Lutte) in korte tijd 38 mm.

Vanaf de 21e was het droger en steeg de temperatuur op de 23e naar plaatselijk 28,6°, hiermee zette augustus een sprint in en werd deze minder koel. Dinsdag de 29e werd de warmste dag van augustus, in De Bilt 29,0° , wat net geen dagrecord was en in Ell werd het 32,1°. De 30e koelde het sterk af richting 19° in het noordwesten en viel er veel regen. In Noord-Holland viel plaatselijk meer dan 70 mm.

Ireland: ‘Once in a 100 years’ extreme weather event caused Donegal Flooding
Terwijl het hier aardig weer was “spoelde County Donegal weg”. Donegal, dat is toch Noordwest-Ierland waar het wel vaker regent?  Dat is waar, maar toen ik er was, zelfs 3x, had ik slechts 1 bui. Het regent in Donegal vaker, ook wel eens gestaag (en ongeveer 1100 mm per jaar in Malin Head), maar echt hard regenen doet het er maar weinig vanwege het zeeklimaat. Maar nu vielen er op 22 augustus grote hoeveelheden in zeer korte tijd, waarbij hele stukken land en dorpen blank stonden! Delen van wegen en zelfs bruggen werden weggespoeld.

A “once in a 100 years” extreme weather event was responsible for the widespread flooding and devastation that struck the northwest.
The suddenness and scale of rainfall overwhelmed drainage systems and destroyed older bridges in Co. Donegal. It was concentrated on the Inishowen peninsula over a two-hour period from 7pm to 9pm on Tuesday, according to meteorologist Gerry Murphy of Met Éireann.
Malin Head had 63mm of rain within a six-hour period. “It was the intensity of the rainfall that was too much for waterways [and] for drainage systems that weren’t adapted for them”. “The tail-end of Hurricane Gert was a factor. Winds are normally associated with hurricanes but in this instance the weather system was weak,” he added.
The Link to: Flooding in Co. Donegal , August 22th 2017

Orkaan Harvey in de VS en het klimaat
Veel informatie over deze orkaan die Houston (USA) aandeed is op internet te vinden. Toch moet ik hier ook melding maken van dit bijzondere fenomeen. Orkaan Sandy (2012) en Katrina (2005) lieten sporen van vernieling na in het land, maar Harvey was bijzonder omdat de uitrazende orkaan zo’n beetje boven Houston bleef liggen. Het gevolg was dat er honderden millimeters neerslag viel in enkele dagen met in totaal meer dan 1000 mm en dan ook nog in korte tijd. Het water stond meters hoog, huizen verdwenen onder het water.
In Nederland valt zo’n 830 mm per jaar. Op 29 augustus was er al een nieuw Texaans record met 1253 mm in Mary’s Creek en het regende toen nog steeds. Cesar Bayou staat al op 1274. Het vorige record was 1219 mm in 1978 in Medina. In de nacht naar de 30e werd plaatselijk al 52 inch (ruim 1310 mm) gemeten. 

Het zeewater van de Golf van Mexico was 2,7° warmer dan normaal, dus rond de 30°. Mede door de klimaat verandering is de afbuiging van warme lucht richting de noordpool minder ‘steil’, omdat het daar warmer wordt. De jet-stream verandert daardoor ook van patroon, aldus Jennifer Francis. Wat voor invloed dit heeft vergt nog verder onderzoek, maar feit is wel dat Harvey de 2e superstorm is in 16 jaar terwijl deze maar eens in de 500 jaar zou moeten plaatsvinden. Daarnaast is het de 4e ‘rainstorm’ sinds de lente van 2017 terwijl dit ook maar eens in de 100 jaar zou moeten gebeuren, aldus Michael Mann (klimatoloog). Overigens raasde de volgende orkaan Irma op 6 september, met categorie 5, over de bovenwindse eilanden en het Caraïbisch gebied. Het was de zwaarste orkaan ooit in dit gebied, met gemiddelde windsnelheden van 300 km/u. Sint Maarten werd totaal vernield.

Ondertussen overstroomde Nepal en Bangladesh! Daar vielen de afgelopen maanden al 1400 doden (door Harvey in Amerika ‘slechts’ 18) en zijn 41 miljoen mensen dakloos (inclusief India). De moeson regens zijn veel intenser dan normaal.

De gegevens van de maand augustus
De temperatuur was 17,2° tegen ‘norm van 2010’ van 17,5°. Neerslag: 53 (*) tegen ‘norm 2010’ van 73 mm. Zonneschijn slechts 180 uur tegen ‘norm 2010’ van 188 uur. (*) dit is veel lager dan in andere gebieden, zo viel er op de 30e in Noord-Holland alleen al 70 mm.    KNMI: overzicht augustus

De herfst 2017 in top 10
Ze was gemiddeld nat en zacht
September was in het noordwesten erg nat en er was een storm op de 13e in het noordwesten van het land. September was koel, 0,8° koeler dan normaal. Oktober startte wisselvallig met op 5 oktober de 2e najaarsstorm aan de noordelijke kust, Lauwersoog kwam aan windkracht 10. Oktober werd erg zacht, wel meer dan 2° zachter dan normaal, wat mede lag aan de hoge minima. De minimuum temperatuur van oktober lag meer dan een geradicaliseerde hoger dan die van september. Op de 15e, 16e en 19e was het boven de 20°. Op de 16e Oktober werd het 24,4°, wat de warmste dag van de herfst werd (met in Eindhoven en Maastricht 25,5°). De herfst noteerde 10 warme dagen, normaal is 12.  Ze noteerde 4 vorstdagen, normaal 7.  De herfst was nat, in Berkhout viel ruim 400 mm, dat bijna meer dan 150 mm is dan normaal. In Ell viel ‘slechts’ 165 mm.

De gegevens van de herfst 2017
De temperatuur:  11,43° bij een norm van 10,64°. De herfst noteerde 318 uur zon, tegen normaal 314 uur. De Bilt kwam aan 281 mm, de norm is 241 mm. Gemiddeld viel landelijk ca 275 mm, normaal 243.

September nat, koel en met storm
September startte rond normaal waarna het al snel koel en wisselvallig werd. De maand was koel, 0,8° onder normaal. Het hoogste maximum was ‘slechts’ 22,7°. Er waren niet veel warme dagen (7 stuks, om normaal 10). In de nacht naar de 8e ging het regenen, dat duurde tot de ochtend/middag van de 9e. Schiphol noteerde 67 mm op de 8e. Ook de dagen daarna viel er veel regen, op veel plaatsen in het westen was op de 10e al meer dan 100 mm gevallen terwijl in Brabant meest ‘pas’ tot 30 mm viel. 

Op de 13e woedde er een storm in het noordwesten van het land met windstoten tot 126 km/uur in IJmuiden en 117 km/u op Vlieland. Tot de 17e viel er al meer dan 200 mm op verschillende plaatsen in Noord-Holland en langs de kust richting Zeeland. Uiteindelijk viel er in Noord-Holland plaatselijk meer dan 250 mm. Onofficieel op geen KNMI stations: Krommenie 253, Hensbroek 254 en in Uitgeest zowaar 297 mm. De landelijk natste september uit de meetreeks dateert uit 2001. Er viel toen gemiddeld in ons land 184 tegen normaal 78 mm. Hoek van Holland kwam toen aan 314 mm! De laatste 10 dagen waren beter, het was overwegend droog, de zon scheen veelal en de temperatuur was goed, de 24e, 27e, 28e en 29e waren warme dagen. De 29e werd de warmste dag van de maand met 22,7° in de De Bilt. Hoensbroek kwam aan 25,2°. In de avond passeerde een stevige buienlijn met stevig onweer die meest over Noord-Holland trok (zie plaatje, via www.noodweer.be). Daarna was de zomer echt voorbij, het werd koeler, oktober begon.

De gegevens van de maand september
Temperatuur: 13,7° tegen ‘norm van 2010’ van 14,5°. Neerslag: 121 mm tegen ‘norm 2010’ van 78 mm, dit was plek 10 natste september. Gemiddeld over het land viel 134 mm regen tegen 78 mm normaal. In het westen en noordwesten, in Noord-Holland, viel echter tot meer dan 250 mm. In Eindhoven viel slechts 69 mm. De zonneschijn bedroeg tot nu toe 144 uur tegenover de ‘norm 2010’ van 138 uur. Gemiddeld over het land was dat 154 zonuren tegen normaal 143 uur.

‘October’, when the trees are stripped bare .. :  de start was nat en ze werd zeer zacht
Oktober wordt niet veel koeler dan de koele maand september. Ze kwam met 13,3° in de top 5 warmste Oktober maanden, vanaf de metingen vanaf 1706.  2001 staat met 14,22° op 1, het jaar 1831 staat 2e met 14,0°, het jaar 2006 3e met 13,58° en 2014 staat 4e met 13,43°. Overigens was het gemiddeld minimum 3,4 graad hoger dan normaal, namelijk 10,32° om normaal 6,9°!
De maand startte wisselvallig met weinig zon. De temperatuur lag rond normaal. Op 5 oktober woedde er een kortstondige storm aan de Waddenkust. Lauwersoog kwam zelfs korte tijd aan windkracht 10 met uitschieters tot 113 km/uur. De minima lagen zeer hoog en de maand werd  ongeveer 2,6° zachter dan normaal! Oktober werd maar 0,4° koeler dan dat september was. Daarnaast lag de minimum temperatuur voor Oktober 1 graad hoger  dan die van september (9,2°).  Op de 16e was het etmaalgemiddelde 18,6°, dat is de op 2 na hoogste voor een oktober dag. Tot 9 Ottober viel er 60 mm, met 25,2 mm op de 5e (de norm is 83 voor de maand), daarna viel er pas vanaf de 20e weer wat bij. De 29e stond kortstondig windkracht 9 langs de noordelijke kust, de laatste 2 dagen van de maand werden mede daardoor koeler.

Ophelia strikes Eire
Terwijl het hier zeer warm was, de Bilt noteerde 2 warme dagen met op de 16e de warmste dag van de herfst met 24,4° (dagrecord en 6e plaats warmste oktober dag), trok orkaan Ophelia van Categorie 3 net ten zuiden van de Azoren richting Ierland. Nog nooit was er zo’n krachtige orkaan zo oostelijk op de Atlantische Oceaan actief (rond 26° Westerlengte). In september werd Donegal al overspoeld, nu wordt er veel wind verwacht in grote delen van Ierland. Ophelia bereikte Ireland als zware (tropische) storm de 16e, met zware windstoten tot 150 km/uur. Cork meldde een windstoot van 97 miles. Buitengaats waaide het nog krachtiger. Fastnet Rock, ‘Ireland’s southernmost point’ kwam aan een windstoot van 191 km/uur. Het was de zwaarste storm in meer dan 50 jaar in Ierland. Ruim 300.000 huishoudens kwamen zonder stroom te zitten en knapten er erg veel bomen waardoor er helaas 3 doden waren te betreuren.

De gegevens van de maand Oktober
Temperatuur: 13,34° tegen ‘norm van 2010’ van 10,7°. Neerslag: 85 mm tegen ‘norm 2010’ van 83 mm. Landelijk viel er minder, dat lag vooral aan het zuiden van het land, waar soms maar 35 mm viel, terwijl in Friesland en Groningen rond 110 mm viel. Zonneschijn 110 uur (over het land gemiddeld 105 uur, tussen 90 en 120 uur) tegen ‘norm 2010’ van 113 uur.

November
Eerst leek de maand te zacht te gaan verlopen, daarna was de verwachting dat november rond normaal of mogelijk iets te koel gaat verlopen. November werd toch zacht. De herfst startte nat, maar november was redelijk droog zodat de herfst alsnog niet te nat verliep. Op 7 november viel de eerste nachtvorst te noteren voor de winter van 2018. Het werd -3,4° in Volkel, in De Bilt rond -1,3°. Normaal vriest het 5 nachten in november. Eind november was het zacht, tot  14,4° en een paar dagen later fris, met maxima van slechts 3 à 4° rond de 30e of begin december. Nachtvorst viel er ook op de 25e en 30e te noteren (-0,6° om -2,4°).
De gegevens van de maand november
Temperatuur: 7,3° tegen ‘norm van 2010’ van 6,7°. Neerslag: 74 mm tegen ‘norm 2010’ van 80 mm. Zonneschijn 64 uur, tegen ‘norm 2010’ van 63 uur.

December:  zonnig jaar eindigt somber. December was zeer nat, met 3 dagen sneeuwval 
De maand begon fris, ’s nachts vroor het de eerste 2 dagen licht, overdag was het veelal nevelig en net iets boven nul. De Bilt kwam de 2e net niet aan een ijsdag, wel was het koudegetal 0,4 voor deze dag. Daarna werd het tijdelijk zacht en wisselvallig. Vanaf de 9e volgde vrij koud weer zonder echte vorst, maar wel met een pak sneeuw. Uitgebreide sneeuwval volgde op de 10e en op de 11e. Overigens lag er op de 9e plaatselijk ook sneeuw door sneeuwbuien in het binnenland, op de Veluwe lag tot ongeveer 10 cm. De 10e en de 11e viel er gemiddeld in totaal 20 cm (*) door een ’tweeling depressie’ die beiden ongeveer dezelfde baan namen. (*) De hoeveelheden schommelden, niet overal viel even veel of het smolt weg. De topper was waarschijnlijk  Hoog-Soeren , daar lag 35 tot 40 cm, mede door de sneeuw die daar de 9e al lag. In Amstelveen lag om 19.00 uur op de 11e rond 12 cm, terwijl het nog sneeuwde. In de nacht naar de 11e vroor het ten noorden van de grote rivieren tijdens opklaringen licht, in Drenthe / Hoogeveen -6,2° (in De Bilt -2,9°). Overdag was het rondom 0°. De sneeuw smolt in Limburg snel, daar werd het op beide dagen na de sneeuw +7°. Daarna werd het overal iets zachter en smolt de sneeuw. Daarna viel er de eerste dagen veel regen zodat in een strook van west naar oost over Midden-Nederland al meer dan 110 mm viel. 

De maand was nat, maar ook somber, ook eind december was het nog steed somber, stond er eerst weinig wind en er was mist. Op vele plaatsen scheen de zon nauwelijks. In De Bilt scheen de zon 15 dagen totaal niet (waarvan 5 dagen op rij tot aan 1e Kerstdag). Het was op het eind van de maand ook zacht, ook met de Kerst. Met de Kerst stond er meer wind en volgde er regen op 2e kerstdag. Het jaar sloot af met (natte) sneeuw op de 29e waarna het op de 30e en 31e erg zacht en ook nat werd, waarmee deze 3 dagen het jaar 2017 goed weergaf.  Op 31 december werd het dagrecord gebroken, het werd 13,7° ( 12,3° in 2006). En juist in De Bilt viel er op die dag zeer veel regen, 39,3 mm, de grootste hoeveelheid op 1 dag over geheel 2017!
En op de valreep verbrak 2017 op 29 december toch het diepterecord aangaande de hoeveelheid noordpoolijs van eind december.

De gegevens van de maand december 
Temperatuur: 4,88° tegen ‘norm van 2010’ van 3,7°. Neerslag: 162,5 mm (zeer nat, top 5) tegen ‘norm 2010’ van 76 mm. In het westen en midden van het land viel meer dan 140 mm tot plaatselijk tot 163 mm (KNMI stations). En juist in De Bilt viel er op de 31e zeer veel regen, 39,3 mm, de grootste hoeveelheid op 1 dag over geheel 2017! Landelijk viel 112 mm tegen normaal 80 mm.
Zonneschijn 24,7 uur (somber, ze eindigde op plek 11) tegen ‘norm 2010’ van 49 uur. Landelijk scheen de zon ongeveer 32 uur (49 is de norm) . Er waren 6 vorstdagen (de norm is 12).  KNMI: cijfers over december 2017

Summery
Opvallend over de jaren vanaf 1901 valt op dat 12 jaren uit deze eeuw (vanaf 2001) in de top 20 warmste staan en 15 in de top 25.

Extremen Nederland Gegevens van het KNMI over 2017 :

Naar KNMI jaaroverzicht over 2017: 2017

Zonuren per jaar: de trend
Zomeroverzicht: de zomermaanden
Jaaroverzichten: Jaaroverzichten

De gegevens van De Bilt:
Van o.a. het KNMI, weerstatistieken.nl, weergegevens.nl & Michael Schaap.
Dank o.a. aan Jan Visser en Reinier v. den Berg (MeteoGroup) voor hun achtergrond informatie en cijfers.