Juli 2017

Het weer in 2016

2016: warm & zeer zonnig
Het jaar was warm, met een gemiddelde van 10,70° (de norm is 10,16°). Het aantal uren zon was 1811,9 uur (dat is de 9e plaats) wat ruim boven de norm van 2010 is, die is namelijk 1602 uur. De zonnigste plaats was De Kooy met 2046 zonuren. Het minst zonnig was het met 1718 uur in het zuiden van Limburg.  Het landelijk gemiddelde lag op 1881 uur, normaal is 1643 uur.

Er waren veel warme dagen, 108 stuks, welke een 5e plaats betekende en verder 31 zomerse dagen (norm 26) en 5 tropische dagen (norm 4). Het warmtegetal was 113,9, waarmee 2016 9e werd.
Het Hellmanngetal voor het jaar was 21 (de winter 2016 kwam aan 9,6, wat de 9e plaats is aangaande zachte winters). Het aantal vorstdagen kwam uit op 60 (norm 2010: 58 per jaar). In De Bilt was er 1 ijsdag  (op 29-12-2016 was het 706 dagen geleden dat er een ijsdag was in De Bilt).
Er viel ongeveer de normale hoeveelheid neerslag, 838 mm in De Bilt (norm 2010: 833 mm). Het landelijk gemiddeld bedroeg ongeveer 757 mm. Normaal valt landelijk 849 mm. Het noorden was het droogst. Het droogste KNMI station was Stavoren, daar viel slechts 587 mm. Het natste KNMI-meetpunt was Rotterdam met 871 mm. De maand juni was zeer nat met in het zuidoosten recordhoge neerslagsommen, tot 277 mm in Ysselstein (Limburg).

Het overzicht van het KNMI over 2016:  KNMI: Jaarcijfers 2016
Informatie over alle jaren is ook te vinden op de site van Mscha.
Mei-september 2016 erg warm: Mei-Sept / 1959

België in 2016

De jaarcijfers van België: Het was aan de natte kant in België, verder was het jaar vrij normaal, wel iets te zacht. De gegevens komen van de site van het KMI.

De Winter van 2016

Warm
2007 brak het record met 6,5°C, 2016 kwam tot 6,4°C (norm 2010: 3,4°). Dat bekent dat 2007 en 2016 op plek 1 en 2 staan in de lijst warmste winters vanaf 1706! December 2015 was super zacht, met temperaturen van de maand april! Het koudegetal kwam op 9,6, net als vorig jaar super laag! Nieuw Beerta kwam nog aan 39,6 vanwege 2 koude periodes in januari in Noord-Nederland.

In December 2015 vroor het nergens in het land, dat gebeurde nog nooit. In De Bilt waren er 9 vorstdagen in januari, een ijsdag viel er niet te noteren. Vorstdagen: 0-9-13 (norm 38 in 2010) en November/Maart: 1-0-9-13-13 (norm 52 in 2010). De laatste ijsdag voor De Bilt stond tot 29-12-2016 op 23-1-2015 en de één voor laatste op 11-3-2013. De zon scheen 240 uur (norm 198 uur) en er viel 230 mm tegen 203 mm normaal.

December 2015 zeer warm
Met in De Bilt een gemiddelde temperatuur van 9,6° is december met afstand de zachtste decembermaand sinds tenminste het begin van de regelmatige waarnemingen in 1706. Het decemberrecord stond tot nu toe op naam van 1974 met een gemiddelde van 7,3°. Het is een uitzonderlijk hoge waarde, zelfs hoger dan de normale temperatuur in een aprilmaand. De gemiddelde temperatuur was bovendien vrijwel gelijk aan die van oktober en november (beide 9,9°). Vrijwel de gehele maand was er sprake van een zuidwestelijke stroming waarmee zeer zachte, maritieme tropische lucht werd aangevoerd. Op een flink aantal dagen lag de gemiddelde temperatuur daarbij acht tot tien graden boven de normale waarde voor de tijd van het jaar. Op de 17e werd het in De Bilt maximaal 15,3°, een evenaring van het decemberrecord uit 1977. In het zuiden van het land liep de temperatuur die dag zelfs op tot boven de 16°. Topper was echter Wijk aan Zee met 16,6°, slechts 0,1°C lager dan het absolute Nederlandse decemberrecord, gemeten in 1953 in Maastricht.

Warmste Kerst
De Kerst van 2015 was de warmste kerst ooit gemeten. Eerste Kerstdag kende een record hoge temperatuur van 14,0° in De Bilt. Het oude record van 12,8° uit 1997 werd daarmee ruimschoots overtroffen. Tweede Kerstdag kwam tot 14,4°, waarmee het oude record uit 1974 met 12,1° ook ruimschoots werd verbroken. In het Limburgse Ell werd het zelfs 14,9°. Niet eerder was het ergens in Nederland zo warm met kerst. Met flink wat zonneschijn erbij was het zelfs lenteachtig.

De gegevens van de maand december 2015: temperatuur 9,6 tegen ‘norm van 2010’ van 3,7°. Neerslag: 42 tegen ‘norm 2010’ van 76 mm. Zonneschijn 66 tegen ‘norm 2010’ van 49 uur.

Januari, schaatsen op straat
Warm, maar in het noorden van het land schaatsen op straat. Januari was warm over het geheel genomen met 4,8°, maar in Nieuw Beerta slechts 2°. Op 3 januari wist koude lucht Noord-Nederland te bereiken. Het leek sterk op de situatie van eind januari 2014. De warme lucht vanuit Midden-Nederland schoof over de koude lucht heen waardoor er bevroren water / onderkoelde regen viel, ijzel. Daarnaast was de temperatuur gedaald tot -2º in het noorden van het land. Door deze ‘patstelling’ kon men enkele dagen schaatsen op straat. De periode sloot op 7 januari af met ongeveer 4 cm sneeuw in het noordoosten van het land.

Schaatsen op straat in Noord Nederland

Bierkratten curling in Groningen

Vanaf 15 januari begon het weer te vriezen, dat duurde tot 22 januari. Erg hard vroor het niet, behalve dan in Noordoost-Groningen omdat daar op 16 januari 5 tot 10 cm sneeuw viel die bleef liggen tot 23 januari. Het gevolg was dat op weerstation Nieuw Beerta 4 nachten strenge vorst op rij werden genoteerd, terwijl het op andere plaatsen in Nederland geheel niet tot vorst kwam. Op een afstand van hemelsbreed 300 km waren de verschillen dan ook heel groot. Het etmaal gemiddelde over deze 2 perioden was in Nieuw Beerta -2,0°, in de Bilt 2,5° en in Vlissingen 5,1°. Het koudegetal stond na de vorst in januari op 8, in Nieuw Beerta op 38,4. Er viel op het eind van de maand veel neerslag. In de Bilt 116,4 mm tegen 69 normaal. In het Oosten en op plaatsen in Limburg viel ‘slechts’ ongeveer 70 mm, maar in Zuidwest-Nederland tot plaatselijk 180 mm. De zon scheen alleen in de omgeving van De Bilt iets minder dan normaal, 58,2 uur.

De gegevens van de maand: temperatuur 4,8 tegen ‘norm van 2010’ van 3,1°. Neerslag: 116 tegen ‘norm 2010’ van 70 mm.  Zonneschijn 58 tegen ‘norm 2010’ van 62 uur.

Februari somber
De maand was niet bijzonder, wel te warm en nat. De gegevens van de maand: temperatuur 4,6 tegen ‘norm van 2010’ van 3,3°. Neerslag: 82 tegen ‘norm 2010’ van 58 mm.  Zonneschijn 106 tegen ‘norm 2010’ van 89 uur.

De Lente

Gemiddeld vrij normaal
Maart en april waren te koud, maar omdat mei zacht was eindigde de lente met 9,5° normaal. In alle maanden scheen de zon meer dan normaal en kwam uit op 554 uur (norm 2010: 502 uur). Er viel 184 mm, al waren er andere plaatsen waar veel meer viel door de maand mei. De norm 2010 is 171 mm. De lente was iets aan de natte kant door veel water in april en eind mei. Mei was warm. België en Nederland werden getrakteerd op veel water op 30 mei. Op verschillende plaatsen viel meer dan 80 mm binnen 12 uur!

Maart “kouder” dan winter
De gemiddelde minimumtemperatuur was 1,3°, wat lager was dan de wintermaanden! In Dec/Jan/Feb was het respectievelijk 7,4° 1,8° en 1,5°. Het was een rustige en vrij droge maand, maar juist met Pasen (27 / 28 maart) viel er regen. Op 2e paasdag stormde het kortstondig langs de kust, windkracht 9. Er werden windstoten bereikt van 113 km/uur in IJmuiden en 114 km/uur in Hoorn op Terschelling. Er viel in De Bilt 55,1 mm en de zon scheen 143,1 uur (norm 121 uur), wat redelijk zonnig is. Aan de kust scheen de zon tot 40 uur meer dan normaal.

De gegevens van de maand: temperatuur 5,4 tegen ‘norm van 2010’ van 6,2°. Neerslag: 55 tegen ‘norm 2010’ van 67 mm.  Zonneschijn 143 tegen ‘norm 2010’ van 122 uur.

‘Maart, Cruijff en 14’
Na maart, de maand waarin Johan Cruijff overleed, stond 2016 op de 14e plaats met zonuren.

April ‘op zijn kop’
April ging op het eind van de maand, na de eerste warme dag van het jaar al op 3 april, ‘op zijn kop’. Het werd koud met hagel en sneeuw. Van 24 tot 29 april viel er hagel op diverse plaatsen. In Friesland zorgden zware hagelbuien op 25 april in korte tijd voor meer dan 5 cm ‘ijs’ op het wegdek van de A32 en A31, zie foto. De dagen voor Koningsdag viel er ook geregeld sneeuw. In de ochtend van de 26e lag er sneeuw in o.a. delen van Drenthe, Overijssel, Groningen en Gelderland. De Bilt noteerde die dag met 7,7° een koude dagrecord, op Koningsdag was het fris en viel er plaatselijk nog een hagelbui, maar gelukkig scheen de zon op veel plaatsen, het was fris met 10,7°. In Vaals lag er in de ochtend sneeuw op Koningsdag. In de Ardennen lag op Koningsdag op de Hoge Venen zo’n 20 à 25 cm sneeuw, terwijl Groenland een warmte record voor april noteerde van 19,1°. Het maandgemiddelde werd 8,7° en was daarmee bijna 1° kouder dan december 2015. De Bilt noteerde 82,6 mm, een top 10 ‘natte’ plaats. Er viel 1 dode op de A6 tijdens een hagelbui op 29 april.

Voor de laatste keer dat we zo laat in het seizoen nog met winterse perikelen te maken hadden, moeten we terug naar het jaar 1979. Na de strenge winter van dat jaar (die één van de spectaculairste winters van de vorige eeuw was) viel er op 2 mei nog sneeuw. Schiphol noteerde toen maar 6°. MeteoGroup kwam met een mooi historisch verhaal. Update 2020: Het door Weer.nl/Meteogroup definitief verwijderde artikel Koud in April is nu door mij hier opnieuw geplaatst: April 2016

De gegevens van de maand: temperatuur 8,9 tegen ‘norm van 2010’ van 9,2°. Neerslag: 83 tegen ‘norm 2010’ van 42 mm.  Zonneschijn 195 tegen ‘norm 2010’ van 174 uur.

Mei eindigt nat
Mei was vooral erg warm met 14,5° ( de norm 2010 is 13,1°), de 7e plaats warmste. Plaatselijk viel er veel neerslag. Begin mei was zeer zonnig, op Bevrijdingsdag scheen de zon meer dan 14 uur, wat de zonnigste 5 mei ooit werd. In de 1e decade van de maand scheen de zon 115 uur, de norm per maand is 207 uur. Alleen 2008 was nog zonniger over de 1e decade . Op de 7e werd het 25,8°en De Bilt kwam op 12 mei tot de 5e zomerse dag voor mei. Met Pinksteren, 3 dagen later, werd het slechts 12,1 en 13,6°. Alleen Pinksterzondag van 31 mei 1936 was kouder met 11,6°. Ter vergelijking: met Pasen was het 13,3 en 12,9° en met Kerstmis 2015 14,0 en 14,9°. De koude met Pinksteren kon niet verhinderen dat mei 2016 in de top 10 warmste belandde, mede omdat het eind mei redelijk warm was, al vielen er plaatselijk zware onweersbuien.

Op het eind van de maand vielen zware buien in broeierige lucht. Midden- en Zuid-Duitsland kreeg veel water te verduren eind mei. Ook België en Nederland werden getrakteerd op veel water op 30 mei. Op verschillende plaatsen viel meer dan 80 mm binnen 12 uur!

Duitsland noteerde 55 tornado’s in 2016

De gegevens van de maand: temperatuur 14,5 tegen ‘norm van 2010’ van 13,1°. Neerslag: 46 tegen ‘norm 2010’ van 62 mm.  Zonneschijn 217 tegen ‘norm 2010’ van 207 uur.

De Zomer

Warm na natte start
De zomer startte broeierig en erg nat, juni was ruim een graad warmer dan normaal. Er vielen in korte tijd plaatselijk erg grote neerslag hoeveelheden en vielen er erg grote hagelstenen in Brabant en Limburg. Augustus was zeer zonnig en noteerde 2 tropische dagen, juli 1. De zomer kwam daardoor uit op 17,7°, daarmee behoorde de zomer van 2016 tot de 11 warmste. Alle maanden waren warmer dan normaal. Bijzonder was de minimum temperatuur van juni, deze was 2,2° boven normaal! Arcen had een 2e hittegolf, in september een derde! De zon scheen 609 uur, wat 20 uur boven normaal is, maar dat kon geheel op het conto van augustus geschreven worden. Augustus noteerde namelijk 243 uur zon bij een norm van 188, wat de 7e plaats betekende over de maand augustus. Landelijk scheen de zon gemiddeld ca. 630 uren tegen een langjarig gemiddelde van 608 uren. In Den Helder scheen de zon > 710 uur, terwijl in Maastricht maar net 552 uur de zon scheen. De Bilt noteerde 299 mm neerslag, wat 80 mm boven normaal was. Ze viel over 51 dagen, normaal over 42 dagen. Gemiddeld over het land week de hoeveelheid neerslag met ca. 235 mm maar weinig af van het langjarige gemiddelde van 225 mm. Echter, door het vaak buiige karakter waren de regionale verschillen in de neerslag zeer groot. Op de natste plaatsen in Oost-Brabant en Limburg viel tot 377 mm. Dat is veel, maar het record staat op naam van het Limburgse Beek in de zomer van 2014: 509 mm. Met name in de kustprovincies was de zomer her en der juist droog. Op een aantal stations viel minder dan 150 mm regen. Er waren 10 dagen in de zomer waarbij er plaatselijk > 50 mm viel (normaal 7). De zomer had 19 zomerse dagen (de norm is 21, al was deze 20 jaar terug nog maar 15). Wél waren er meer warme dagen (>20°) dan normaal. Het totaal aantal voor de zomer werd 68 (de norm is 60). Het aantal tropische dagen kwam op 3.

Hoogste gemiddeld minimum in de zomer van 2016
Het gemiddelde minimum voor 2016 werd 12,9°, wat even warm is als het record uit 1992. Dat is 1 graad boven normaal.

Juni in Brabant record nat
Eind mei begon het stevig te regenen, omdat Nederland in onstabiele lucht kwam te liggen. In juni zette dat flink door. In het zuidoosten van ons land viel op veel plaatsen meer dan 200 mm, in het Limburgse IJsselstein zelfs 277 mm. Dat is een record, sinds de metingen vanaf 1906 is in juni nog nooit zoveel neerslag gemeten. Het oude record stond op naam van Poortugaal. In juni 1966 werd daar 247 mm afgetapt. Landelijk gemiddeld is er in juni 118 mm neerslag gevallen tegen 68 mm normaal. Dat is geen record, in 1998 viel 138 mm. Alleen in het noorden viel deze maand ongeveer de normale neerslaghoeveelheid, elders viel circa 2 keer zo veel dan normaal. De eerste 10 dagen vielen in het zuidoosten zware onweersbuien die plaatselijk meer dan 50 mm neerslag brachten. De buien zorgden plaatselijk voor wateroverlast. De rest van de maand bepaalden lagedrukgebieden het weer. Er viel in grote delen van het land dagelijks regen, soms in flinke hoeveelheden.

23 juni – hagel en zware onweerscomplexen
Vanaf de 22e werd het kortdurend zeer warm. De warmte resulteerde in zware onweersbuien. In de vroege ochtend van de 23e trokken zware buien over vooral Zuid-Holland en Utrecht waarbij in korte tijd 30 tot 60 mm neerslag viel en windstoten schade aanrichtten. In de avond ontstonden in het zuidoosten zware onweerscomplexen met plaatselijk hagelstenen van 5-10 cm doorsnede die grote schade veroorzaakten. Ook viel daar weer meer dan 50 mm neerslag. De maandsom liep door deze buien in het zuidoosten van Brabant en grote delen van Limburg op tot boven 200 mm.

Hagelstenen zo groot als tennisballen zorgden in Brabant voor veel schade

De gegevens van de maand: temperatuur 16,8 tegen ‘norm van 2010’ van 15,6°. Neerslag: 155 tegen ‘norm 2010’ van 66 mm.  Zonneschijn 160 tegen ‘norm 2010’ van 194 uur. De nachten waren in juni erg zacht met 12,7° tegen 10,5° normaal.

Duitsland en Frankrijk eind mei en in juni nat 
Een depressie die ruim een week boven Frankrijk en Duitsland bleef hangen zorgde eind mei en begin juni voor hevige onweersbuien in Duitsland, België en Nederland en voor zeer hevige regenval in Frankrijk. In Baden-Württemberg en Beieren hebben de hevige buien – met intensiteiten tot 90 mm/uur – tot ‘flash floods’ en aardverschuivingen geleid. In Frankrijk was de neerslag grootschaliger en werden de problemen vooral veroorzaakt doordat rivieren buiten hun oevers traden. Dezelfde depressie zorgde op 30 mei ook voor hevige onweersbuien in België en delen van Nederland. Ook de dagen daarna bepaalde deze depressie het weer in West-Europa. Vochtige lucht uit het zuiden werd door de depressie aangezogen en viel als aanhoudende stortregens in Midden- en Noord-Frankrijk. Gemiddeld over het stroomgebied van de Seine viel tussen 29 en 31 mei 55 millimeter neerslag; dit was 47 millimeter voor de Loire.  De waterstand in de Seine bereikte in de nacht van 3 juni een peil van 6,1 meter, het hoogste peil sinds 1982. Duitsland werd begin juni opnieuw getroffen door zware regens. Nu in de deelstaat Beieren, waardoor onder andere de rivier Inn overstroomde bij Simbach am Inn. In Nederland kwamen op 2 juni deze zware buien vanuit Duitsland Zuid-Limburg binnen.

Simbach am Inn, 3 juni 2016

De gegevens van de maand juni in De Bilt: temperatuur 16,8 tegen ‘norm van 2010’ van 15,6°. Neerslag: 155 tegen ‘norm 2010’ van 66 mm.  Zonneschijn 160 tegen ‘norm 2010’ van 194 uur.

Juli warm, met stevige buien
Het eerste deel van de maand verliep wisselvallig met temperaturen die meestal beneden het langjarig gemiddelde lagen. De eerste dagen van de maand verliepen buiig, plaatselijk viel circa 20 mm. Ook rond 12 juli waren er lokaal stevige buien waarbij circa 40 mm regen viel. In de tweede helft van de maand werd het zomers warm. Vanaf 15 juli trok een hogedrukgebied over het Noordzeegebied naar Scandinavië. De stroming werd zuidoostelijk en zeer warme lucht uit Zuid-Europa bereikte ons land. Het was droog en zonnig zomerweer. De hoogste temperatuur, 35,2°, werd op 20 juli in Eindhoven bereikt. In De Bilt werd het die dag 32,9. In het zuiden waren er plaatselijk 3 tropische dagen. In de vroege ochtend van 22 juli zorgden zware buien in het westen van Noord-Brabant voor wateroverlast. Daar viel plaatselijk 40-60 mm, op enkele plaatsen kan nog meer gevallen zijn. Later die dag viel in het oosten op een enkele plaats in korte tijd meer dan 40 mm. Aan het einde van de maand waren er in het noorden en oosten buien die plaatselijk 20-40 mm neerslag brachten. Met landelijk gemiddeld 52 mm was juli toch een vrij droge maand. Normaal valt 78 mm. In de kustgebieden en het noorden van Limburg viel plaatselijk niet meer dan circa 25 mm neerslag, terwijl in het noorden plaatselijk ongeveer 100 mm viel. Het aantal uren dat er neerslag viel was “maar” 33 uur, normaal is dat 39 uur. Misschien daarom scheen de zon in juli toch iets meer dan normaal: 223 uur tegen 211 normaal. Er waren in De Bilt 8 zomerse dagen, normaal zijn dat 9 dagen. De gegevens van de maand voor De Bilt: temperatuur 18,4 tegen ‘norm van 2010’ van 17,9°. Neerslag: 73 tegen ‘norm 2010’ van 81 mm.  Zonneschijn 206 tegen ‘norm 2010’ van 206 uur.

Augustus warm en zonnig
De eerste helft van augustus verliep iets te koel. In Twente daalde de temperatuur op 10 cm hoogte naar 0° in de ochtend van de 11e. Op 21 augustus vielen er stevige buien, er viel plaatselijk tot 40 mm en in de late middag was er in Vorden en Veldhoven een kleine tornado / windhoos. De maandhoeveelheid op Schiphol was met 134 mm een uitschieter, want buiten de regio Zuidelijk Kennemerland en Amstelland viel tussen 40 en 90 mm. In een doorsnee augustus valt er gemiddeld over het land 78 mm. In De Bilt viel 72 mm. Eind augustus was warm, op 25 augustus werd het 31° in De Bilt, Arcen en Westdorpe noteerden 33,6 om 33,7°, het was de 2e tropische dag op rij. Hierdoor werd augustus een warme maand met 17,9° (norm 17,5°). Augustus werd door de 2e helft van de maand erg zonnig, met 243 uur zon, wat een top 7 plaats is.

De gegevens van de maand: temperatuur 17,9 tegen ‘norm van 2010’ van 17,5°. Neerslag: 72 tegen ‘norm 2010’ van 73 mm.  Zonneschijn 243 tegen ‘norm 2010’ van 188 uur.

De herfst

Zonnig, eerst zacht – later koud, droog en met storm
De herfst was warm en zonnig. De temperatuur was 10,8° bij een norm van 10,6°. De herfst van 2016 was erg zonnig met 426 uur (3e plaats),  tegen normaal 314 uur. Daarnaast was de herfst erg droog (*). De Bilt kwam aan 140 mm (12e plaats), de norm is 241 mm.  (*) Niet overal was het even droog, zie oktober en november.
De herfst kwam uit op 13 vorstdagen (waarvan 1 in oktober), de norm is 7 voor de herfst. De laatste 2 nachten van november gaven matige vorst.

Het zeewater temperatuur voor de kust was na de warme september maand erg hoog, 21°, zie bron: ‘Meteopagina.nl’: Zeewater

Europa op plaatsen nat
Depressies dumpten in oktober wel heel veel neerslag op IJsland. Met 207 mm was het in Reykjavik met afstand de natste oktober ooit.
In het Franse departement Ardèche viel rond 22 november over een periode van 48 uur 446 mm. In ongeveer 5 dagen viel in de Ardèche 580 mm. Ook veel neerslag viel in de Catalaanse Pyreneeën, in Núria 98, Bonaigua 122 en in Espot 177 mm. Ook in Noord-Italië was het raak.
Gegevens Jan Visser

September zeer droog / zonnig / warm
Op 13 en 14 september werd het 31,1° om 31,4° in De Bilt. Dat is echt bijzonder. Arcen had een hittegolf vanaf 10 september tot 15 september met de reeks: 26,6 / 25,2 / 30,2 / 32,5 / 32,4 / 31,4°. Begin september was de temperatuur van het surf- zwemwater voor de kust, tussen Noordwijk en Wijk aan Zee, opgelopen naar 21°. De bron: ‘Meteopagina.nl’: Zeewater September 2006 had het record van 26 warme dagen, 2016 had ook 26 warme dagen. De maand stond met 210,8 uur in de top 3 zonnigste september maanden. De maand kwam met 17,26° ook op de 3e plaats, achter recordjaar 2006. De 2e decade van september was met 18,9° record warm. Alleen 1947 kwam ook aan 18,9° over deze periode. De maximum temperatuur was 23,0°, welke hoger was dan in de alle zomermaanden van 2016. Droogte: Er viel in De Bilt slechts 18 mm in september, landelijk 24 mm, maar op sommige plaatsen in het oosten nog maar net 8 mm. September was ook er droog in delen van Duitsland, het water in de Elbe en Oder stond bijvoorbeeld erg laag.

Lage waterstand in de Elbe & Oder, september 2016

De gegevens van de maand: temperatuur 17,3 tegen ‘norm van 2010’ van 14,5°. Neerslag: 18 tegen ‘norm 2010’ van 78 mm, wat een 5e plaats droogste september is.  De zonneschijn bedroeg 210 uur tegenover de ‘norm 2010’ van 138 uur. Hiermee kwam september op plaats 3 zonnigste september maanden. September 1959 bleef met kop en schouders op 1 als het gaat om zonnig en droog.

Oktober plaatselijk droog, koel
Ook oktober was plaatselijk droog, maar in de kuststrook van Noord-Holland viel meer dan 100 mm, op Terschelling: 122 mm. De minste neerslag viel op KNMI station Ell: 26 mm.

Oktober had een luchtdruk van 1021,4 hPa, dat is hoog, normaal is 1014 hPa. Een luchtdruk van minstens 1035,0 hPa in oktober is op het landelijk hoofdweerstation De Bilt sinds 1901 49 maal gemeten in oktober. Het oktober record voor wat betreft de hoogste uurgemiddelde luchtdruk is te De Bilt 1041,4 hPa, gemeten op 22 oktober 1983.  2016 haalde op 5 oktober 1038 hPa. In de winter is het record 1050,0 hPa en dat werd gemeten op 26 januari 1932. Dat is ook meteen het jaarrecord.

De gegevens van de maand: temperatuur 9,9 tegen ‘norm van 2010’ van 10,7°. Neerslag: 47 tegen ‘norm 2010’ van 83 mm.  Zonneschijn 132 tegen ‘norm 2010’ van 113 uur.

November: fris, nat en met storm
November startte nat in Noord-Holland, rond 50 mm na 5 dagen. Tijdens de nacht naar de 6e rapporteerden het Zweedse Gielas en Nikkaluokta respectievelijk -24,3 en -26,7º. In Nederland was het begin van de maand fris en kwam het tot 6 vorstdagen.

Europa in de sneeuw op 10 november

Stockholm, een november record met 39 cm

Koudste start november sinds 1980
Iedereen onder de 40 jaar maakte de koudste eerste 12 dagen van november mee. De eerste decade van de maand november had een gemiddelde temperatuur was 5,57° tegen normaal 8,3º. Kijkend naar de 1e twaalf dagen werd het 4,96°.  Wij moeten terug naar 1980 om lagere temperaturen aan te treffen. Toen was het record koud met een decade gemiddelde van -0,35º, zie ook apart artikel op deze site.
Hieronder de grafiek van november 1980 vergeleken met november 2015 en november 2016.

December 28th 2016, de grafiek voor de november, omarmd door een deel van oktober en december: 1980 / 2015 / 2016

November was op de meeste plaatsen erg nat. In Drenthe viel plaatselijk nog geen 50 mm, maar op Walcheren, in buurt van Kapelle, viel 185 mm. Op de 20e trok een kleine maar venijnige depressie door het kanaal langs onze kust. IJmuiden meldde windkracht 10 en kwam aan een windstoot van 134 km/uur. Op 28 oktober 2013 was de laatste herfst storm voor deze. In het Waddengebied waren toen zeer zware windstoten van 140 tot 150 km/uur. 

Daarnaast vroor het geregeld in november, het aantal vorstdagen kwam uit op 12 (de norm in 2010 is 5). Op het eind van de maand zorgden mist en lage bewolking voor dagtemperaturen rond het vriespunt, vooral in het (noord) oosten van het land. De foto is van Terschelling (Sytse Schoustra) , ‘aanrollende mist’ op 26 november. De nacht naar 29 en 30 november kwam het tot matige vorst, tot -8,5°, in De Bilt werd het -7,0°. Voor deze eeuw het koudste ooit in november, de laagste temperatuur sinds 1998. De kou was bijna ouderwets, want in het verleden kwam een tijdelijke kou inval vaker voor eind november. Het koudegetal stond op 30 november op 3,5, dat is al meer dan de gehele winters van 1975, 1989 en 2014 (die kwam aan 0).

De gegevens van de maand: temperatuur rond 5,4° tegen ‘norm van 2010’ van 6,7°. Neerslag: 75 mm (van 42 mm in Hoogeveen tot 185 mm in Kapelle) tegen ‘norm 2010’ van 80 mm.  Zonneschijn 83 uur (top 10), tegen ‘norm 2010’ van 63 uur.

December: luchtdruk record hoog en erg droge maand
December startte rond Sinterklaas koud met 3 nachten matige vorst in het midden, oosten en noordoosten van het land. Op de 6e meldde Eelde -9,5°. De Bilt kwam aan -6,9°. Overigens was het in Vlissingen ruim boven nul in deze periode.Tot een ijsdag kwam het op de 29e door mist die niet oploste. Het was 706 dagen terug dat De Bilt nog een ijsdag noteerde. In de nacht naar de 30e noteerde Eindhoven -8,1°, De Bilt noteerde -4,0°. De maand was droog, maar juist met de Kerst was het nat met veel wind. In het zuidoosten van het land viel 2 ijsdagen te noteren op de 29 en 30e december, omdat de koude lucht en mist zich daar wisten te handhaven. Door ijzel was het daar plaatselijk glad op de 31e december. 

Oktober had een hoge gemiddelde luchtdruk met 1021,4 hPa, maar december deed er nog een schepte bovenop. Voor december 2016 was deze 1028,3 hPa (norm 1015,4 hPa). December 1991 kwam aan 1027,5 hPa, wat het oude record voor de maand december was. 
Op 23 december 1962 was de luchtdruk (uur gemiddelde) in Vlissingen 1045,7 hPa, Eelde noteerde 1050,2 hPa. Op deze dag noteerde De Bilt een gemiddelde luchtdruk van 1045,9 hPa, het hoogste uurgemiddelde was daar toen 1047,8 hPa.
Op 27 december 2016 in Vlissingen 1045,5 hPa, Maastricht 1046,1 hPa. Voor de winter is het record ‘uurgemiddelde’ voor De Bilt 1050,4 hPa dat werd gemeten op 26 januari 1932. Dat is ook het jaarrecord voor De Bilt. Andere plaatsen in Nederland kwamen al eens hoger uit, Eelde noteerde als voorbeeld die dag 1050,6 hPa.

De gegevens van de maand: temperatuur 4,7 tegen ‘norm van 2010’ van 3,7°. Neerslag: zeer droog met 17 mm tegen ‘norm 2010’ van 76 mm. Het gemiddelde over het land was 23 mm tegen een langjarig gemiddelde van 80 mm. In het midden en westen viel de minste neerslag, in Hoek van Holland viel slechts 12 mm. Het noorden was relatief het natst. Plaatselijk viel daar circa 50 mm, maar ook in Wijk aan Zee.
De Zonneschijn bedroeg in De Bilt 59 uur tegen ‘norm 2010’ van 49 uur. De zon scheen deze maand gemiddeld over het land circa 71 uur terwijl het langjarig gemiddelde 49 uur is.
In het noorden scheen de zon met circa 50 tot 55 uur het minst, het zuidoosten was met circa 85 uur het zonnigst. Het meest scheen de zon op het KNMI-meetstation Beek bij Maastricht met 103,1 uur, een record voor december. Westdorpe had 100 uur in 2013, dat was het hoogste aantal uren zon in december sinds het begin van de waarnemingen.

Summary

Opvallend over de jaren vanaf 1901 valt op dat 12 jaren uit deze eeuw (vanaf 2001) in de top 20 warmste staan! In die top 20 staan 10 jaren van deze eeuw als zonnig te boek, 4 jaren als nat, 2016 is in de gegevens opgenomen.

Afwijkend temperatuur verloop met ‘norm 2010’
Zelf vervaardigd overzicht, overzicht 2016
De Bilt (10,70°, norm 10,16°)

Extremen Nederland Gegevens van het KNMI:

Naar KNMI jaaroverzicht:  2016

Zonuren per jaar: de trend
Zomeroverzicht: de zomermaanden
Jaaroverzichten: Jaaroverzichten
De Weersverwachting: actueel
Weeroverzicht 2017: Weeroverzicht 2017

De gegevens van de Bilt:
Van o.a. het KNMI, weerstatistieken.nl, weergegevens.nl & de heer M. Schaap (Mscha).
Dank aan Jan Visser en Reinier vd Berg voor hun achtergrond informatie en cijfers