Januari 2016 & update 11 januari 2025

Het weer in Nederland in 2015

2015: warm, zeer zonnig & absurd warm einde in november en december
2015 eindigde op 10,9° door een erg zachte november (anno 2024 plaats 2) & een record zachte december. De klimaatnorm 1951 – 1990 is 9,4°, de Parijs norm is 9,1°.
In de grafiek onderaan de pagina is dat goed af te lezen hoe warm december 2015 was.
2015 was aan de natte kant met in De Bilt 850 mm tegen de ‘norm van 2000’ met 800 mm. Gemiddeld viel er in het land 945 mm tegen normaal 847 mm. De natste provincie was Drenthe (*) met een gemiddelde van 1036 mm tegen de ‘norm van 2010’ 852 mm. Er waren grote verschillen: In Krimpen a/d Lek (*) viel 1177 mm, Deelen op de Veluwe kwam tot ruim 1000 mm en Ell (**) in Limburg tot ‘maar’ ongeveer 630 mm.
(*) Gegevens Jan Visser
(**) KNMI: Jaarcijfers 2015.

2015 werd vergeleken met de norm van 2010 én met als extra ook de nieuwe 30 jarige norm van 2020.
Voor de landelijke neerslagnormen en zonuren houd ik ook vaak de 5 hoofdstations aan.

– Het aantal warme dagen: 69 (weinig), de 30 jarige norm van ‘2010 en 2020 is 85 om 93 over het jaar (het record is 132 uit 2018)
– De eerste warme dag was op 14 april, de norm van 2020 is 12 april. De laatste was op 20 september, de norm van 2020 is 5 oktober
– Het aantal zomerse dagen: 29, De jaarnorm is 28 per jaar (record uit 2018: 55). De eerste zomerse dag was op 11 mei met 25,6° (het record is 14 april 2007 met 27,6°), de norm is op 14 mei.
– Het aantal tropische dagen: 5. De norm van ‘2010 om 2020’ is 3,9 om 5. O.a. 1976, 2006 en 2020 hadden er meer, 14 om 13 om 12.
– De hoogste maximum temperatuur: 33,1° op 1 en 2 juli. Het absolute record van Warnsveld uit 1944 met 38,6° ging uit de boeken op 25 juli 2019, te Gilze Rijen werd het 40,7°. De Bilt noteerde toen 37,5°. De Norm 2020: 33,1°, norm 2010: 32,1°
– Het warmtegetal: 95.2, de norm van ‘2010 om 2020’ is 87 om 100 (record uit 2006: 201.3)
– Het warmtegetal over de zomer: 95.2, de norm van ‘2010 om 2020’ is 78 om 88. Het record is 170 uit 2006 (1995: 169.7)
– De gemiddelde temperatuur: 10,90° (anno 2024 plaats 14), de norm 10,57°. Het record uit 2024: 11,80° (metingen vanaf 1706) en het laagste uit 1963: 7,87° – metingen vanaf 1901. Vanaf de metingen vanaf 1706 is het jaar 1740 het koudst met 6,51°. Over de hoofdstations is 2024 het warmst met 11,77°
– De gemiddelde maximum temperatuur: 14,91°, de jaarnorm anno 2020 14,6° (record uit 2022: 15,96° en het laagste uit 1963: 11,70°)
– De gemiddelde minimum temperatuur: 6,48°, de norm 6,3° (record uit 2024: 7,71° en het laagste uit 1929: 3,44°)
– Laagste minimum: –5,7° op 23 januari. Het record -24,7° op 27 januari 1942, in 2014 op 28 december slechts –3,3°. De Norm 2020: -9,7°, de norm 2010: -10,5°
– Laagste minimum in de winter: –5,7° op 23 januari (anno 2024 plaats 11 – “warm”)  (record -24,7° op 27 januari 1942 en slechts -3,1° in 2014) – Norm 2020: -9,3°, de norm 2010: -10,0°
– Koudegetal: 5.4 (anno 2024 plaats 7 – minimum getal). De norm van ‘2010 om 2020’ is 59 om 44 (record uit 1942: 332.4 en in 2020 was deze 0)
– Koudegetal Winter: 7.8 (anno 2024 plaats 11 zachte winters). De norm over de winter is 40.2 om 52.7 in 2010. Het record is 322.4 uit 1947. Het minimum record is 0.0 uit 2014
– Het aantal dagen met meer dan 1 mm neerslag: 145, de jaarnorm 2020 is 132. In 1998 165 dagen en in 1921 slechts 84 dagen
– Het aantal dagen met meer dan 10 mm neerslag: 24, de jaarnorm 2020 is 24,8 (in 1921 slechts 6, in 1998 45 dagen)
– Het aantal dagen met meer dan 20 mm neerslag: 3, de jaarnorm 2020 is 4,8 (norm 1990: 4,4). In 1965 12 dagen
– Het totaal aan neerslag: 853,3 mm. Gemiddeld viel er in het land 945 tegen normaal 847 mm. De natste provincie was Drenthe (*) met een gemiddelde van 1036 mm tegen de ‘norm van 2010’ 852 mm. Er waren grote verschillen: In Krimpen a/d Lek (**) viel 1177 mm, Deelen op de Veluwe kwam tot ruim 1000 mm en Ell (**) in Limburg tot ‘maar’ ongeveer 630 mm.
(*) Jan Visser & (**) KNMI: Jaarcijfers 2015). De jaarnorm van 2020: 854,7 (record uit 1998: 1239,6 mm en minimum record uit 1921: 387,3 mm)
– De hoogste etmaalhoeveelheid: 41,1 mm op 4 september, de norm is 36, de norm van 2010: 32,5  (record 13 oktober 2013: 63,9 mm)
– Het aantal zonloze dagen: 45, de norm is 52, die van 2010: 62
– Het totaal aan zonuren: 1856,4 uur (anno 2024 plaats 8). In delen van Groningen en Drenthe scheen de zon “maar” rond 1780 uur terwijl in Zeeland tot 2007 uur werd geregistreerd. De jaarnorm van 2020 is 1714,7, die van 2010: 1602,3 (het minimum record uit 1988: 1217,6 uur en het maximum uit 2022: 2208,7 uur). 
– Het aantal vorstdagen: 40, de norm van 2010 om 2020 is 58 om 52 over een kalenderjaar.
Het record is uit 1917: 108 en het minimum uit 2024: 23
– Het aantal vorstdagen over de Winter: 37, de norm over de winter is 35 om 38 in 2010. Het record is 81 uit 1963, het minimum is 10 uit 2014
– De eerste vorstdag voor het winterseizoen 2015/2016: 23 november 2015. De norm is 3 november
– Het aantal dagen met matige vorst: 2, de norm van 2010 om 2020 is 12,5 om 9,9 over een kalenderjaar (record uit 1963: 56).
In de 21e eeuw hadden 2014 en 2020 er 0. In de 20e eeuw waren dat 1916 en 1990.
– Het aantal ijsdagen: 1, op 23-1-2015 was het 683 dagen geleden dat er een ijsdag was in De Bilt, de dag daarvoor was 11-3-2013. De norm van 2010 om 2020 is 8,2 om 6,4 (record uit 1942: 46 en de jaren met 0 in deze eeuw: 2014 en 2020).
– Het aantal ijsdagen over de winter: 1, de norm van 2010 om 2020 is 7,2 om 5,9 (record uit 1947: 47 en de jaren met 0 in deze eeuw: 2014, 2016 en 2020).

– Zie voor overige overzichten: Jaaroverzicht alle jaren: Jaaroverzichten
– – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – –
2015 warm en zeer zonnig
2015 eindigde op 10,9° door een extreem zachte december in de top 8. De klimaatnorm 1951 – 1990 is 9,4°! In de grafiek onderaan de pagina is dat goed af te lezen. Het jaar zette vele warmte records neer in november en december en kwam daardoor met 45 records op plaats 1 (anno 2024 nog 43 dagrecords), zie ook onder december met de link naar ‘dagrecords’.
Opvallend was een warme en natte januari en een zonnige maand maart. Januari was met 4 graden 0,9° boven normaal en was erg nat. Er viel 116 mm, tegen 70 mm normaal. Februari was met 3,5°C slechts 0,2° boven normaal.

De winter noteerde slechts 1 ijsdag, op 23 januari. Het koude getal voor de winter kwam uit op 7,8, waarmee de winter tot de top 10 zachtste behoort. Onder de 20 punten staat voor bijzonder zacht.
Maart was 35 uur zonniger dan normaal.
April was erg zonnig en staat in de top 5 voor april met meer dan 60 extra uren.
April is gemiddeld altijd een droge maand nu viel er maar 21 mm, normaal 42 mm. De temperatuur was iets onder normaal, 9°.
Mei was koel, 12,4 tegen normaal 13,1°. Ook mei was droog met 46 mm tegen over normaal 62 mm. De zon scheen 222 uur (norm 207).
De lente noteerde slechts 1 zomerse dag en 5 warme dagen. De lente was koel, maar wel droog met 126 mm (norm 171) en opvallend zonnig met een 4e plaats. Met 619,1 uur werd zelfs de lente van 1976 en 2003 hierin verslagen.
April/juni: landelijk viel slechts 106 mm neerslag over deze periode, normaal 173 mm. Schiphol kwam zelfs maar aan 68 mm.

De zomer startte niet warm, juni eindigde normaal, mede door een warm einde. Ook juni was zonnig (233 uur tegen 193 normaal). Juni kwam tot 14 warme, 4 zomerse en 1 tropische dag. Op 30 juni startte een hitte golf met 3 dagen > 30° en duurde tot 5 Juli. Op 2 juli werd het 38,2° in Maastricht, een landelijk record voor juli. Ook was de nacht daarvoor de warmste ooit, in de Bilt werd het 23,3° (Arcen 24,1°). Tijdens deze warmte kwam het in de avond / nacht van 2 op 3 juli vooral in noordelijk Nederland tot stevig onweer, waarbij er op meerdere plaatsen grote hagelstenen vielen.

Juli verliep verder warm, ze had 3 tropische – en 10 zomerse dagen, maar “eindigde” op zaterdag 25 juli toen de 9e juli storm sinds begin 1900 voor een laatste koele week zorgde. De storm werd zelfs de 2e zware zomerstorm ooit gemeten, de 1e zware stormdepressie was op 29 juli 1956. De kleine uitdiepende depressie tot 992 hPa zorgde in IJmuiden voor een zware noordwesterstorm met uitschieters tot 122 km/uur.
Door het bladerdak van de bomen knapten er veel bomen, zelfs snelwegen werden hierdoor afgezet. Er viel 1 dode. Wat betreft de neerslag scheelde het nogal waar je woont: in het zuiden viel soms maar 40 mm terwijl in het noodoosten soms meer dan 140 mm viel. En op 9 en 10 juni daalde de temperatuur aan de grond in Twenthe tot onder het vriespunt, wat niet meer was voorgekomen sinds 1984.

Augustus was net zo warm als juli en met meer zomerse dagen (14 om 10). Met 18,5° komt augustus op de 15e plaats. Soms viel er plaatselijk veel regen. Omdat augustus ook weer iets zonniger was dan normaal liep het “overschot” zonuren voor 2015 op tot meer dan 200 uur (1459 tegenover normaal 1239, 1 januari t/m 31 augustus).

De herfst startte koel, er waren maar 2 warme dagen in september. De herfst werd warm vanwege een hele zachte november en uiteindelijk vrij nat, ook door november.
De zon scheen in september iets meer dan normaal. Soms viel er veel neerslag , tot 200 mm, al viel er tegen de oostgrens op sommige plaatsen slechts 50 mm. De cijfers van september staan ook in het overzicht Herfst, maar zijn ook te zien onder: mei-september / 1959

Oktober startte en eindigde zonnig en was vrij droog , maar was over het geheel koel (9,9 tegen 10,7° normaal). Er viel op 14 oktober sneeuw in Zuid Limburg.

November werd een memorabele maand met in de eerste 2 decades 22 ‘dagrecords’, zie ook 1980 en 2015. De maand was net zo warm als oktober en de warmste sinds 1994 (10,2°), met ongeveer 9,9° (norm 6,7°). Het gemiddelde maximum in De Bilt kwam wel uit op een record, namelijk 12,8°, tegen 12,6º in 1994 (norm 9,6°). De zon scheen niet veel in deze maand zodat het totaal over de herfst ongeveer normaal was. In de nacht van 17 naar 18 november stormde het, meest windkracht 9. Ook op de 29e en 30e stormde het, met een maximale windstoot van 122 km/uur. Plaatselijk viel 200 mm, zoals in Flevoland (al viel in Limburg meest <100 mm).

Hieronder de grafiek van de warme periode van november en december naast die van de koudste 1e decade van november 1980.

.

Na 2015 stond 2015 in de top 4 zonnigste jaren vanaf 1901.

December werd uitzonderlijk zacht, verschillende records werden gebroken, zoals de warmste decemberdag met 15,3°.
Met 9,6° werd december met afstand de zachtste wintermaand ooit, dat was tot dan februari 1990 met 7,6°.
Dit record kan wel eens heel lang blijven staan. December werd zelfs warmer dan de warmste maart en was net zo warm als een gewone april maand. De norm voor december is 3,7°. In het gehele land kwamen geen vorstdagen (nachtvorst) voor, dat gebeurde nog nooit. De maand noteerde 18 ‘warmte records’ *

* zie dagrecords

Opvallend tot aan 2015 : over de jaren valt op dat 11 jaren uit deze eeuw in de top 20 warmste staan! In die top 20 staan 9 jaren van deze eeuw als zonnig te boek, 5 jaren als nat.

Afwijkend temperatuur verloop met ‘norm 2010’

Extremen Nederland
Gegevens van het KNMI

Naar KNMI jaaroverzicht 2015

Zonuren per jaar: de trend
Zomeroverzicht: de zomermaanden
Jaaroverzichten: Jaaroverzichten

Gegevens van de Bilt , van o.a. het KNMI en weerstatistieken.nl.
Dank aan Jan Visser voor zijn achtergrond informatie en – cijfers